Το γεράκι γίνεται (;) περιστέρι

Γιατί ο Νετανάχιου δείχνει να αλλάζει στάση έναντι των Αράβων; Είναι μόνο επειδή του ασκούνται πιέσεις από την αμερικανική διπλωματία; ή μήπως η "στροφή" του μπορεί να αποδοθεί και σε εσωτερικούς παράγοντες;

ΤΕΛ ΑΒΙΒ.-

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανάχιου,επιβεβαίωσε πριν λίγες μέρες ότι η κυβέρνησή του δε θεωρεί ότι η εγχώρια και περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη συσχετίζεται - τουλάχιστον τόσο, όσο πιστεύεται σε ισραηλινούς οικονομικούς κύκλους - με την ειρηνευτική διαδικασία στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, πολύ δε περισσότερο με την ειρηνευτική διαδικασία Ισραήλ και Παλαιστινιακής Αρχής. Μιλώντας σε σύνοδο Ισραηλινών και Αμερικανών επιχειρηματιών, ο ηγέτης του Λικούντ τόνισε επίσης ότι "η προσπάθεια να επιβεβαιωθεί η ειρήνη με οικονομικές συμφωνίες (...) δεν ανταποκρίνεται πάντα στην πραγματικότητα".

Η προηγούμενη κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος συνέδεσε την ειρηνευτική διαδικασία με τη διείσδυση ισραηλινών επιχειρήσεων σε αγορές στις οποίες, ελέω του αραβοϊσραηλινού πολέμου (θερμού ή ψυχρού, κατά περίσταση), η εμπλοκή είχε απαγορευτεί. Τα τελευταία 5 χρόνια σημειώθηκε μια οικονομική "επέκταση" των ισραηλινών επιχειρήσεων, η οποία μεταφράστηκε σε 40% αύξηση εξαγωγών. Ο Σιμόν Πέρες και οι συν αυτώ απέδωσαν την οικονομική αυτή ανάπτυξη ακριβώς στην επίτευξη της μίνιμουμ ειρήνης στην περιοχή και ειδικότερα με τους Παλαιστινίους.

Ο Νετανάχιου,ο οποίος κατηγορήθηκε ευρέως τις τελευταίες μέρες ότι συνέτεινε στην ανάσχεση της ειρηνευτικής διαδικασίας, παρουσίασε στη σύνοδο των επιχειρηματιών μιαν άλλη εκδοχή. Η ανάπτυξη των ισραηλινών επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια, είπε, οφείλεται περισσότερο στις οικονομικές ανακατατάξεις οι οποίες σημειώθηκαν συνολικά, αλλά και στο εσωτερικό των ισραηλινών επιχειρήσεων. Και επίσης, στην έκρηξη των επενδύσεων, λόγω του επαναπατρισμού ισραηλιτών από την πρώην Σοβιετική Ενωση.

Από τη νίκη του στις βουλευτικές εκλογές, τον περασμένο Μάη, ο Νετανάχιου έθεσε στο περιθώριο τη δέσμευση για αποχώρηση από τη Χεβρώνα,την τελευταία πόλη της Δυτικής Οχθης,την οποία κατέχει ο ισραηλινός στρατός. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες, τόσο με τους Παλαιστινίους, όσο και με τους Σύρους, έχουν "κολλήσει", και η Δυτική Οχθη και η Λωρίδα της Γάζας παραμένουν υπό ασφυκτικό κλοιό από τον Φλεβάρη, μετά τις επιθέσεις αυτοκτονίας ακραιφνών οπαδών της Χαμάς.Αν υπάρχει ένας λόγος, όμως, που ο Νετανάχιου θα τηρήσει τις συμφωνίες για την Παλαιστινιακή αυτονομία τις οποίες συνήψε ο προκάτοχός του, είναι για να απελευθερωθεί η "πάρα πολύ κλειστή ισραηλινή οικονομία". Η κατεύθυνση, όπως είπε ο ίδιος, είναι να "ανοίξουν οικονομικά όλα τα σύνορα και να επιτραπεί η διέλευση σε ανθρώπους και αγαθά, το συντομότερο δυνατόν (...) δεδομένων των περιορισμών, όσον αφορά θέματα ασφαλείας". Κατ' αυτόν τον τρόπο, κατέληξε, η κυβέρνησή του φιλοδοξεί ότι η ισραηλινή οικονομία θα καταστεί μια από τις "ισχυρότερες παγκοσμίως".

Αν ο προσεκτικός αναγνώστης παρατηρεί μια αντίφαση στα όσα υποστηρίζει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, είναι επειδή πράγματι υπάρχει: αν η επέκταση της δραστηριότητας των ισραηλινών επιχειρήσεων σε νέες αγορές είναι "διακηρυγμένος στόχος"του Νετανάχιου, όπως επίσης το άνοιγμα της εγχώριας αγοράς, τότε ποιο σκοπό εξυπηρετεί η "σκληρή" εξωτερική πολιτική που ασκεί; Ακόμη και παραδοσιακοί υποστηρικτές του ηγέτη του Λικούντ, όπως η καθημερινή εφημερίδα ευρείας κυκλοφορίας "Γιεντότ Αχρονότ",δυσανασχετούν. Σε κύριο άρθρο της, πριν λίγες μέρες, η εφημερίδα στάθηκε ιδιαίτερα σκληρή απέναντι στην κυβέρνηση - "είναι ανίκανη να αποφασίσει για οποιοδήποτε θέμα", σάρκασε. Ενώ ο Νετανάχιου μιλά, π.χ.για ιδιωτικοποίηση, στην πραγματικότητα ούτε αυτό δεν είναι σε θέση να προωθήσει...

Η αλήθεια είναι ότι ο θεωρούμενος ως "ισχυρός άνδρας" της Κνεσέτ δε δείχνει και τόσο ισχυρός πια - για την ακρίβεια, δείχνει σαν να κινδυνεύει να χάσει τον έλεγχο της κατάστασης. Ο Πέρες,το περιστέρι, τον αγνόησε, επισκεπτόμενος τον Γιάσερ Αραφάτ, σε Παλαιστινιακό έδαφος. Κι ο γερο Εζέρ Βάισμαν,ο Ισραηλινός Πρόεδρος, τον ταπείνωσε, λέγοντας ότι ο ίδιος θα συναντηθεί"ούτως ή άλλως" με τον ηγέτη της ΟΑΠ. Ο ίδιος ο Νετανάχιου, σύμφωνα με πληροφορίες οι οποίες διέρρευσαν στον Τύπο, αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει και να δεχτεί να συναντήσει τον Αραφάτ, στις αρχές Σεπτέμβρη.

Δεν είναι λίγοι οι πολιτικοί αναλυτές οι οποίοι μιλούν για "σύγκρουση διαφορετικών επιδιώξεων" και "αδιέξοδα" της κυβέρνησης του Λικούντ. Από τη μια, διαπραγματεύεται, υπό όρους δυσχερείς για την ίδια, με τη Συρία του Χάφεζ Αλ Ασαντ,η οποία διεκδικεί όλο και πιο πιεστικά τα Υψίπεδα του Γκολάν και απορρίπτει το διπλωματικό τέχνασμα Νετανάχιου "πρώταο Λίβανος". Από την άλλη, δεν μπορεί να κωλυσιεργεί επ' άπειρον όσον αφορά την αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Χεβρώνα. Εχει επίσης στο παθητικό της την πίεση του σκληροπυρηνικού εκλογικού της ακροατηρίου, την αντίρροπη πίεση των επιχειρηματικών κύκλων να ανοίξουν επιτέλους τα σύνορα, και την πίεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ να διευθετηθεί- έστω και όπως όπως - η μεσανατολική εκκρεμότητα πριν την έλευση των αμερικανικών εκλογών. Πώς θα κινηθεί, λοιπόν, ο Νετανάχιου;

Το πιθανότερο είναι ότι ο "Μπίμπι" (όπως είναι το προσωνύμιό του) θα προσπαθήσει να κινηθεί κάπου στο μέσον, για να αποφύγει να συνθλιβεί από τις συμπληγάδες. Από το σε τι θα μετουσιωθεί αυτό το "μέσον", και το πόσο αποτελεσματικό θα αποδειχθεί, θα κριθεί - εν πολλοίς - το ίδιο του το πολιτικό μέλλον...

Μπάμπης ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ