Αφού τέλος πάντων ο δύσμοιρος νέος που τράβηξε να γίνει εκπαιδευτικός πέρασε, έξι χρόνια στο Δημοτικό, τρία στο Γυμνάσιο, τρία στο Λύκειο, πέντε στο Πανεπιστήμιο, τι εξασφάλισε;

Εξασφάλισε στην ουσία ένα πτυχίο χωρίς αντίκρισμα. Αυτά που ξέρατε ότι το πτυχίο εξασφαλίζει και το δικαίωμα άσκησης επαγγέλματος ξεχάστε το, είναι αναχρονισμός. Αλλο μόρφωση σου λέει και άλλο επάγγελμα. Δε σπουδάζουμε, για να δουλέψουμε, αλλά έτσι καμιά εικοσαριά χρόνια τα ξοδεύουμε, για να μορφωνόμαστε γενικά. Αυτές οι λογικές σύνδεσης του πτυχίου με το δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος, στο "αναχρονιστικό" σύστημα του υπαρκτού σοσιαλισμού, δεν έχουν θέση στις "εκσυγχρονιστικές" καπιταλιστικές κοινωνίες. Γι' αυτές η επετηρίδα πρέπει να φύγει από τη μέση. Από την 31η Δεκέμβρη του 1997 ο νέος που διάλεξε να γίνει εκπαιδευτικός με το πτυχίο του εξασφαλίζει μόνο το δικαίωμα να πάρει μέρος στο διαγωνισμό για την "κατάρτιση πίνακα διοριστέων εκπαιδευτικών στο σχολείο Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που προκηρύσσει και διενεργεί ανά διετία το Ανώτατο Συμβούλιο επιλογής προσωπικού (ΑΣΕΠ)".

Τέρμα, δηλαδή, η κρίση των πανεπιστημιακών δασκάλων που του έδωσαν το πτυχίο. Τώρα αναλαμβάνουν την επιλογή ο υπουργός Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης μια και από αυτούς θα καθορίζονται τα "γνωστικά αντικείμενα που εξετάζονται κατά το διαγωνισμό, καθώς και η ύλη αυτών κατά ειδικότητα" (Αρθρο 6, παρ. 3).

Καλά ο υπουργός Παιδείας. Οι άλλοι δύο, αλλά κυρίως αυτός των Εσωτερικών τι δουλιά έχει σε αυτή την ιστορία; Επιλογή για Σώματα Ασφαλείας γίνεται; Η μήπως η εμπειρία του από την πρόσβαση στα τερματικά της ΣΕΝΓΚΕΝ χρειάζεται; Μελετώντας παρακάτω το νομοσχέδιο στο άρθρο 8 για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού, τα ερωτηματικά μάλλον απαντιούνται. Εν πάση περιπτώσει ο υποψήφιος εκπαιδευτικός έφτασε στο διαγωνισμό - αυτό είπαμε του εξασφαλίζει το πτυχίο του - αλλά και αυτό, διαβάζοντας την παράγραφο 4 του άρθρου 6, δε φτάνει, δεν αρκεί, απαιτείται για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό και πιστοποιητικό παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, που χορηγείται από τα ΑΕΙ.

Για να το αποκτήσει απαιτείται παρακολούθηση δύο ακαδημαϊκών εξαμήνων, σε προγράμματα θεωρητικής και πρακτικής άσκησης που καταρτίζονται στα ΑΕΙ. Στα 20 και πλέον χρόνια σπουδής τι είναι τέλος πάντων ακόμα δύο εξάμηνα για να πάρουμε πιστοποιητικό παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας;! Πανέτοιμος πλέον τραβάει για το διαγωνισμό. Αν δεν πετύχει, δεν πειράζει, ανά διετία το ΑΣΕΠ θα προκηρύσσει και θα διενεργεί διαγωνισμό για την κατάρτιση πίνακα διοριστέων. Σημασία δεν έχει τι σπουδάζεις, σημασία έχει να προσπαθείς. Σκέψου να έχεις πάρει σειρά 100 και στη διετία να πάρουν μέχρι τον ενενηκοστό ένατο και να πας πάλι από την αρχή. Ενδιαφέρον σύστημα, δε νομίζετε;

Εν πάση περιπτώσει όλη αυτή η φάμπρικα, λέει στο νομοσχέδιο, γίνεται για να διαλέξουμε τους πιο άξιους εκπαιδευτικούς. Σωστό. Αυτό σημαίνει ότι ο διαγωνισμός θα ανιχνεύει την επιστημονική - παιδαγωγική αρτιότητα του αυριανού εκπαιδευτικού. Αν είναι έτσι όπως ισχυρίζονται, γιατί αυτή η ανίχνευση δε γίνεται στα χρόνια που ο άνθρωπος είναι στο Πανεπιστήμιο; Τέσσερα - πέντε χρόνια, δηλαδή, τόσοι άνθρωποι δεν μπορούν να αποφανθούν για την παιδαγωγική επάρκεια του υποψήφιου εκπαιδευτικού και θα το κάνουν μ' ένα δίωρο διαγωνισμό;

Τέλος πάντων. Ο 30χρονος ή 35χρονος πλέον νέος μας πέρασε όλη τη δοκιμασία τής υπέρ εικοσαετούς αξιολόγησής του και μπαίνει στο επάγγελμα. Εδώ τον περιμένουν πλέον καινούρια μέτρα αξιολόγησης. Ο εκπαιδευτικός φαίνεται ότι είναι ένας εκ προοιμίου, "δυνάμει" δηλαδή, επικίνδυνος άνθρωπος. Τέτοια παρακολούθηση αξιολόγησης δεν εξηγείται αλλιώς. (Βλέπε άρθρο 8). Τώρα, πλέον, ο εκπαιδευτικός περνάει σε διπλό έλεγχο. Εσωτερικό και εξωτερικό. Εχουμε και λέμε.

Ο διευθυντής του σχολείου θα του κάνει έκθεση. Του διευθυντή θα του κάνει έκθεση ο προϊστάμενος της διεύθυνσης, καθώς και οι προϊστάμενοι των Γραφείων. Αυτό δε φτάνει όμως. Εκθεση θα του κάνει και ο σχολικός σύμβουλος της ειδικότητας για θέματα που αφορούν την επιστημονική και διδακτική του επάρκεια. Καλά, πέρα από το πτυχίο, εκείνα τα δύο εξάμηνα που του έδωσαν το πιστοποιητικό παιδαγωγικής πάλι δεν είναι τίποτα; Επειδή αυτοί οι δύο αξιολογητές (Διευθυντής και Σχολικός Σύμβουλος) είναι φαίνεται "δυνάμει" ύποπτοι, καθότι εκπαιδευτικοί και για να είναι σίγουροι ότι δε θα ξεφύγει κανένας δημιουργούν ένα καινούριο Σώμα Μονίμων Αξιολογητών (ΣΜΑ), (άρθρο 8 παρ. Β, α).

Ο εκπαιδευτικός πλέον περνάει στην εξωτερική αξιολόγηση. Το Σώμα αυτό θα αποτελείται από 400 μόνιμους, με οργανικές θέσεις υπαλλήλους (άρθρο 8 παρ. α). Η δαπάνη για τους 400 ΣΜΑάδες και τα έξοδα λειτουργίας τους, θα επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό, όπως αναφέρεται στις εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους κατά 6.500.000.000 δραχμές. "Ολα τα έχει η Μαριορή ο φερετζές της έλειπε". Νέα συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, όλο και λιγότερο κράτος προωθεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Ο εκπαιδευτικός τώρα θα αξιολογείται και από ΣΜΑάδες "με αποκλειστική τους ευθύνη".

Οι ΣΜΑάδες, βέβαια, θα παίρνουν υπόψη τους και τις αξιολογήσεις των Διευθυντών και των Σχολικών Συμβούλων, αλλά επιφορτίζονται "να ελέγχουν και την ακρίβεια κατά τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων από τους μαθητές" (άρθρο 8, παρ. στ, ιν), θα μπορούν να "παραπέμπουν τους εκπαιδευτικούς στα αρμόδια όργανα για την επιβολή οποιασδήποτε πειθαρχικής ποινής στους εκπαιδευτικούς". Τέτοια αρμοδιότητα δεν παραχωρείται ούτε στους Διευθυντές, ούτε στους Συμβούλους. Πρόκειται για παράλειψη; Η τελεσίδικη έκθεση των ΣΜΑάδων πάνω στο ΕΑΣΜ. Τι είναι το ΕΑΣΜ; Είναι Επιτροπή Αξιολόγησης Σχολικής Μονάδας "αποτελούμενη από προσωπικότητες κύρους", που διορίζονται με απόφαση του υπουργού Παιδείας (άρθρο 8, παρ. 3). Ο υπουργός ορίζει τον Πρόεδρο και τον Γραμματέα των ΕΑΣΜ. Οι αποδοχές των αξιολογητών και των μελών του ΕΑΣΜ θα καθοριστούν με Προεδρικό Διάταγμα. Νέα συρρίκνωση του δημόσιου τομέα. Νέο αποφασιστικό βήμα στην πάταξη της γραφειοκρατίας.

Δε θα κοστίζουν και πολλά οι άνθρωποι. Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για την καταβολή αποζημίωσης κάπου 29.000.000. Ετσι κάπως κλείνει ο κύκλος της λογικής τους για τον ασφυκτικό έλεγχο του εκπαιδευτικού, οι ΕΑΣΜίτες που είναι διορισμένοι από τον υπουργό, εποπτεύουν, ελέγχουν και εντοπίζουν τους ΣΜΑάδες από τους Σχολικούς Συμβούλους. Αυτοί με τη σειρά τους ελέγχουν τους διευθυντές τους προϊστάμενους, τους εκπαιδευτικούς, όλοι μαζί ΕΑΣΜίτες, ΣΜΑαδίτες, Σύμβουλοι, Διευθυντές, απάνω στον εκπαιδευτικό, πού να κουνηθεί. Αν θα γίνει μόνιμος, αν θα εξελίσσεται, αν θα επιλέγεται για κάποια ανώτερη θέση αυτό θα εξαρτάται από τις εκθέσεις όλων των παραπάνω. Περάσαμε τόσα σου λέει, 6 χρόνια στο Δημοτικό, 6 στο Γυμνάσιο - Λύκειο, 5 στο Πανεπιστήμιο, πήραμε το πιστοποιητικό παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας, περάσαμε το διαγωνισμό, έξω ανεργία - σύννεφο, μη μιλάς, προσαρμόσου. Τι ελεύθερη διακίνηση ιδεών, τι επιστημονική αλήθεια και κουραφέξαλα σου λέει. Μη μιλάς οι ΣΜΑάδες καραδοκούν. Αυτό δεν είναι διαδικασία ελέγχου, δεν είναι αξιολόγηση εκπαιδευτικού. Αυτό είναι εφαρμογή διατάξεων σωφρονιστικού καταστήματος. Αυτό είναι η αρχή λειτουργίας πολυεθνικής εταιρίας και όχι της παιδαγωγικής επιστήμης. Ετσι, λοιπόν, εξηγείται η συμμετοχή του υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης "στον καθορισμό των γνωστικών αντικειμένων και της ύλης κατά ειδικότητα" (άρθρο 6 παρ. 3). Γι' αυτό η εκπαίδευση δεν είναι παρά μια διαδικασία όπως αυτή στο στρατό, στα Σώματα Ασφαλείας, σε μια οποιαδήποτε υπηρεσία οικονομική, φορολογική...

Οπως υπάρχουν εκεί Σώματα δίωξης των εγκλημάτων, έτσι γιατί να μην υπάρχουν και στην εκπαίδευση; Τι είναι αυτοί, ανεξέλεγκτοι; Να απεργούν ξέρουν, να ξεσηκώνουν τα παιδιά. Ε, όχι κύριοι εκπαιδευτικοί. Φτάνει πια. Η εισηγητική έκθεση σελ. 9 είναι αποκαλυπτική:

"Στην ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου, που επιτελείται στα σχολεία και στη βελτίωση των ίδιων των εκπαιδευτικών θα συμβάλει και η καθιέρωση διαδικασιών εξιολόγησής τους. (Η διαδικασία αναλύθηκε παραπάνω). Με τον τρόπο αυτό εξαλείφεται ένα βασικό πρόβλημα της ελληνικής εκπαίδευσης, δηλαδή η επί 18 έτη απουσία κάθε είδους αξιολογικής διαδικασίας στην ελληνική εκπαίδευση. Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε αποδιοργάνωση και αποσυντονισμό της εκπαιδευτικής λειτουργίας και έχει καταστήσει πρακτικά αδύνατη την άσκηση διοικητικού και παιδαγωγικού ελέγχου του εκπαιδευτικού έργου των εκπαιδευτικών, του τρόπου λειτουργίας των σχολικών μονάδων και των λοιπών υπηρεσιών του εκπαιδευτικού συστήματος.

Οσοι υπηρετούμε στην εκπαίδευση, όσοι νέοι άνθρωποι προσβλέπουν σ' αυτήν, αυτό το έκτρωμα που προωθείται, αυτής της λογικής, όπως η παραπάνω για την αξιολόγηση πρέπει να την απορρίψουμε, πρέπει να ξεσηκωθούμε να μην περάσει. Οι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι, γιατί ξεθεμελιώνουν κάθε έννοια σεβασμού της προσωπικότητας γιατί αντιλαμβάνονται την εκπαίδευση σαν πολυεθνική εταιρία. Το μόνο που δε λένε είναι "εσάς τους εκπαιδευτικούς ένας λοχίας σας χρειάζεται". Δεν το λένε, τον έχουν μέσα τους. Ετσι είναι οι υπηρέτες των πολυεθνικών.

Για να κλείσει απόλυτα το κύκλωμα - η τεχνολογία το επιτρέπει, υπάρχει η εμπειρία από τη Συνθήκη Σένγκεν - σε κάθε σχολική μονάδα να εγκατασταθεί εσωτερικό κύκλωμα ολοήμερης απόδοσης που θα συνδέει την αίθουσα διδασκαλίας, με το γραφείο του Διευθυντή, του Προϊστάμενου, του Σχολικού Συμβούλου, των ΣΜΑάδων, των ΕΣΜΑάδων. Η επιλογή θα γίνεται από τη μελέτη των βιντεοκασετών, θα διώκονται παρ' αυτά οι ανεπιθύμητοι. Απόλυτος και προπάντων έγκυρος έλεγχος. Ετσι δε δουλεύουν οι πολυεθνικές; Εμείς τι είμαστε δηλαδή, ξέφραγο αμπέλι;

Χρήστος ΚΟΦΦΑΣ

Εκπαιδευτικός