47ο ΜΕΡΟΣ

Η απέραντη ρωσική αυτοκρατορία γκρεμιζόταν. Αυτό το προτσές άρχισε ακόμα από το 1905. Η επανάσταση του Μάρτη το επιτάχυνε. Δημιούργησε στην αρχή μια ψεύτικη ελπίδα για αλλαγή, αλλά ξόφλησε γρήγορα επειδή διατήρησε για πολύ διάστημα τις ξεπερασμένες μορφές του παλιού καθεστώτος. Τώρα οι μπολσεβίκοι, για μια νύχτα, σάρωσαν όλες τις παλιές μορφές, που χάθηκαν σαν καπνός. Η παλιά Ρωσία έπαψε να υπάρχει. Η όμορφη κοινωνία έλιωσε, χύθηκε σαν κοσμογονική λάβα κι από την τρικυμισμένη αυτή θάλασσα βγήκε στην επιφάνεια η ισχυρή και ανελέητη ταξική πάλη, και μαζί της άρχιζαν να πήζουν αργά οι αδύνατοι ακόμα πυρήνες των νέων μορφών.

Στην Πετρούπολη απεργούσαν δεκάξι υπουργεία, με την καθοδήγηση δύο υπουργείων, που είχαν δημιουργηθεί από την αυγουστιανή μονογενή σοσιαλιστική (1) κυβέρνηση, - των υπουργείων Εργασίας και Επισιτισμού.

Σ' αυτό το γκρίζο, ψυχρό πρωινό, "η φούχτα των μπολσεβίκων" φαινόταν τόσο απομονωμένη, σαν να ήταν ολομόναχη στον κόσμο. Μια θάλασσα από εχθρούς μαινόταν γύρω τους. Στριμωγμένη στον τοίχο, η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή, κατάφερνε αντιχτυπήματα υπερασπίζοντας απεγνωσμένα την ύπαρξή της. "De l' audace, encore de l' audace, et toujours de l' audace" (2). Στις πέντε το πρωί, στο τυπογραφείο της αυτοδιοίκησης της πόλης πήγαν κοκκινοφρουροί, κατάσχεσαν χιλιάδες τεύχη της έκκλησης - διαμαρτυρίας του Δημοτικού Συμβουλίου κι έκλεισαν το όργανο του Δημοτικού Συμβουλίου "Εφημερίδα της Αυτοδιοίκησης της Πόλης". Ολες οι αστικές εφημερίδες πετάχτηκαν από τα πιεστήρια μαζί κι η εφημερίδα της παλιάς ΚΕΕ "Φωνή του Στρατιώτη" που, αλλάζοντας τον τίτλο με τον τίτλο "Στρατιωτική Φωνή", βγήκε σε εκατό χιλιάδες φύλλα προκαλώντας οργή και αγανάχτηση:

"Οι άνθρωποι που κατάφεραν το προδοτικό τους χτύπημα τη νύχτα, οι άνθρωποι που έκλεισαν τις εφημερίδες, δε θα κρατήσουν πολύν καιρό τη χώρα στο σκοτάδι. Η χώρα θα μάθει την αλήθεια! Θα το δούμε αυτό!".

Στη μία το μεσημέρι κατεβήκαμε στη λεωφόρο Νέβσκι. Μπροστά στο Δημαρχείο ο δρόμος ήταν γεμάτος από κόσμο. Πότε δω, πότε κει φαινόταν κάποιος κοκκινοφρουρός ή ναύτης με εφ' όπλου λόγχη. Γύρω τους μαζεύονταν εκατοντάδες άτομα, άντρες και γυναίκες, γραφιάδες, φοιτητές, μπακάληδες, υπάλληλοι. Ολοι αυτοί κουνούσαν τις γροθιές και ξεστόμιζαν κατάρες και απειλές. Στα σκαλοπάτια στέκονταν πρόσκοποι και αξιωματικοί και μοίραζαν φύλλα της "Στρατιωτικής Φωνής". Ενας εργάτης με κόκκινο περιβραχιόνιο και με το πιστόλι στο χέρι στεκόταν, τρέμοντας από θυμό, ανάμεσα στο εχθρικό πλήθος και ζητούσε να του παραδώσουν τις εφημερίδες. Νομίζω πως η ιστορία δεν είδε ποτέ κάτι παρόμοιο. Από τη μια μεριά μια φούχτα πολύ άσχημα εξοπλισμένων εργατών και στρατιωτών, που εκπροσωπούσαν τη νικηφόρα εξέγερση, και από την άλλη μεριά το αφηνιασμένο πλήθος, που αποτελούνταν από τους ίδιους ακριβώς ανθρώπους που τα μεσημέρια πλημμυρίζουν τα πεζοδρόμια της Πέμπτης Λεωφόρου (3), πλήθος που χλεύαζε, καταριόταν και τσίριζε: "Προδότες! Προβοκάτορες! Δήμιοι!".

Στις πόρτες φύλαγαν φοιτητές και αξιωματικοί. Είχαν άσπρα περιβραχιόνια με κόκκινη επιγραφή: "Πολιτοφυλακή της επιτροπής κοινωνικής ασφάλειας". Μισή ντουζίνα πρόσκοποι πήγαιναν πέρα - δώθε. Μέσα το κτίριο έβραζε από λαό. Από τη σκάλα κατέβηκε ο λοχαγός Χόμπεργκ. "Θέλουν να διαλύσουν το Δημοτικό Συμβούλιο!" μου είπε. "Αυτή τη φορά βρίσκεται επικεφαλής μπολσεβίκος κομισάριος...". Οταν ανεβήκαμε επάνω, είδα τον Ριαζάνοφ που έβγαινε τρεχάτος. Ηρθε ν' απαιτήσει από το Δημοτικό Συμβούλιο ν' αναγνωρίσει το Σοβιέτ των Επιτρόπων του Λαού κι ο δήμαρχος αρνήθηκε κατηγορηματικά.

Σ' όλα τα διαμερίσματα του Δημαρχείου τσίριζε, θορυβούσε και χειρονομούσε ένα τεράστιο πλήθος από υπαλλήλους, διανοούμενους, δημοσιογράφους, ξένους ανταποκριτές, Γάλλους και Αγγλους αξιωματικούς... Ο αρχιμηχανικός της πόλης έλεγε θριαμβευτικά. "Ολες οι πρεσβείες αναγνωρίζουν το Δημοτικό Συμβούλιο σαν τη μοναδική νόμιμη εξουσία. Οσο για τους μπολσεβίκους, αυτοί είναι μόνο ληστές και άρπαγες και ζύγωσε το τέλος τους. Είναι ζήτημα μερικών ωρών! Ολη η Ρωσία είναι μαζί μας...".

Στην αίθουσα Αλεξαντρόφ γινόταν πλατιά συνεδρίαση της επιτροπής σωτηρίας με τη συμμετοχή μεγάλου πλήθους. Προϊστάμενος ήταν ο Φιλιπόφσκι και στο βήμα ρητόρευε συνέχεια ο Σκόμπελεφ. Μέσα στο θόρυβο των χειροκροτημάτων απαριθμούσε τις οργανώσεις που προσχώρησαν στην επιτροπή σωτηρίας: η εκτελεστική επιτροπή των αγροτικών Σοβιέτ, η παλιά ΚΕΕ, η κεντρική επιτροπή του Στρατού, η κεντρική επιτροπή του στόλου, οι ομάδες των μενσεβίκων και των εσέρων του μετώπου, του συνεδρίου των Σοβιέτ, οι κεντρικές επιτροπές των κομμάτων των μενσεβίκων, των εσέρων και των λαϊκών σοσιαλιστών, η ομάδα "Ενότητα", η αγροτική ένωση, οι συνεταιρισμοί, τα ζέμστβο, οι αυτοδιοικήσεις της πόλης, η ένωση των ταχυδρομείων - τηλεγραφείων, η Βίκζελ, το Συμβούλιο της Ρωσικής Δημοκρατίας, η Ενωση των Ενώσεων, η εμποροβιομηχανική ένωση...

"...Η εξουσία των Σοβιέτ, έλεγε, δεν είναι εξουσία της δημοκρατίας, αλλά δικτατορία και μάλιστα όχι δικτατορία του προλεταριάτου, μα δικτατορία ενάντια στο προλεταριάτο. Καθένας που ένιωσε και νιώθει επαναστατικό ενθουσιασμό, πρέπει να 'ρθει τώρα μαζί μας για την υπεράσπιση της επανάστασης...

Το άμεσο καθήκον δεν είναι μόνο να κάνουμε ακίνδυνους τους ανεύθυνους δημαγωγούς, μα και η πάλη με την αντεπανάσταση... Αν είναι σωστές οι φήμες που λένε πως τάχα στις επαρχίες βρίσκονται στρατηγοί που θέλουν να εκμεταλλευτούν τα γεγονότα που διαδραματίζονται και να κινηθούν ενάντια στην Πετρούπολη με αντεπαναστατικούς σκοπούς, τότε αυτό μαρτυρεί για μια ακόμα φορά πως είμαστε υποχρεωμένοι να δημιουργήσουμε ισχυρή δημοκρατική κυβέρνηση. Διαφορετικά μαζί με την αναρχία από τα αριστερά, θα επακολουθήσει αναρχία από τα δεξιά...

Η φρουρά της Πετρούπολης δεν μπορεί να παραμένει αδιάφορη όταν στους δρόμους πιάνονται οι πολίτες που αγοράζουν τη "Φωνή του Στρατιώτη" και οι μικροί εφημεριδοπώλες που πουλούν την "Εργατική Εφημερίδα"...

Η εποχή των αποφάσεων πέρασε... Εκείνοι που έχασαν την πίστη τους στην επανάσταση ας τραβηχτούν στην άκρη... Για ν' αναστηλώσουμε μια ενιαία δημοκρατική εξουσία, είναι απαραίτητο ν' ανεβάσουμε ξανά το κύρος της επανάστασης...

Ορκιζόμαστε, λοιπόν, σύντροφοι, πως ή θα σώσουμε την επανάσταση ή θα πεθάνουμε μαζί της...".

Ολοι σηκώθηκαν ορθοί και σκέπασαν τα τελευταία λόγια με θυελλώδη χειροκροτήματα. Τα μάτια τους άστραφταν. Στην αίθουσα δε φαινόταν ούτε ένας προλετάριος...

(1) Μενσεβικο-εσερική. Σύντ.

(2) "Τόλμη, ακόμα μια φορά τόλμη και πάντα τόλμη!" (Γαλλικά), το περίφημο επιφώνημα του Δαντόν στο λόγο του της 2ης του Σεπτέμβρη 1792 στη Νομοθετική Συνέλευση της Γαλλίας, για τον πολεμικό κίνδυνο και την υπεράσπιση της επανάστασης από την επιδρομή του αντεπαναστατικού συνασπισμού της Πρωσίας και της Αυστρίας. Σύντ.

(3) Δρόμος στη συνοικία των πλουσίων στη Νέα Υόρκη. Σύντ.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 48ο ΜΕΡΟΣ