Σάββατο 7 Φλεβάρη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 23
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΑΡΚΤΙΚΗ
Η παγωμένη ήπειρος

Το 1599 το πλήρωμα ενός ολλανδικού πλοίου, που είχε παρασυρθεί από μια σφοδρή θύελλα, διέκρινε βουνά γεμάτα πάγο στο νοτιότερο άκρο της Ν. Αμερικής. Ηταν οι βουνοκορφές της Σχετλάνδης μάλλον κι όχι της Ανταρκτικής. Ομως είχε γίνει το πρώτο βήμα της ανακάλυψης της παγωμένης ηπείρου,για την οποία είχαν διατυπωθεί αναρίθμητοι μύθοι μέχρι τότε. Μύθοι που ξεκινούν από την αρχαιότητα, μια και οι φιλόσοφοι είχαν διατυπώσει την άποψη της ύπαρξης ξηράς στο νότο, σε αντιστάθμισμα αυτής του βορά. Το 1775 ο γνωστός θαλασσοπόρος Κουκ εντοπίζει τη νήσο Ν. Γεωργία, ενώ λίγο πριν είχαν προηγηθεί τα νησιά Μπουσέ και Μαριόν.

Η έκδοση των ημερολογίων

Ο Κουκ δημοσιεύει τα ημερολόγια με τις ανακαλύψεις του και η Ανταρκτική γίνεται γνωστή σε ολόκληρο το κόσμο. Οι τεράστιοι πληθυσμοί φώκιας και πιγκουίνων έλκουν σαν το μαγνήτη κυνηγούς από την Ευρώπη και την Αμερική, που σπεύδουν να εκμεταλλευτούν τις γούνες των ζώων. Ηδη είχαν προξενήσει μεγάλες καταστροφές στην Αρκτική (Βόρειο Πόλο) κι εύρισκαν παρθένο έδαφος. Μέχρι το 1822 υπολογίζεται ότι εξολοθρεύτηκαν 1.200.000 φώκιες μόνο στη Ν.Γεωργία, το 1872-1888 περίπου 45.000 και το 1910-1964 άλλες 250.000. Οι εντυπώσεις του Κουκ δεν εμπόδισαν την επέλαση των κυνηγών, μια και η δίψα τους για το κέρδος ήταν πολύ μεγαλύτερη από τις συνθήκες που επικρατούσαν. "... πυκνές ομίχλες, χιονοθύελλες, δριμύ ψύχος κι ό,τι άλλο μπορεί να κάνει επικίνδυνη την πλοήγηση, πρέπει να αντιμετωπίσει κανείς. Κι αυτές οι δυσμενείς συνθήκες επεκτείνονται σε μεγάλο βαθμό από την ανέκφραστα τρομακτική θέα της χώρας. Μιας χώρας καταδικασμένης από τη φύση να μη νιώσει ποτέ τη θέρμη από τις ακτίνες του ήλιου, αλλά να κείτεται για πάντα θαμμένη κάτω από τα αιώνια χιόνια και τους αιώνιους πάγους". Και σε κάποιο άλλο σημείωμα γράφει "... το κάθε πλοίο διατρέχει το κίνδυνο να ακινητοποιηθεί για πάντα εκεί ή να βγει σαν παγωμένο νησί".

Η οικο-γεωγραφία της Ανταρκτικής

Η Ανταρκτική, νότια του Ανταρκτικού κύκλου σε γεωγραφικό πλάτος 66 μοίρες και 33 πρώτα, όπου το μισό χρόνο επικρατεί σκοτάδι όλο το εικοσιτετράωρο και τον υπόλοιπο μισό μόνο μέρα, καταλαμβάνει μια έκταση 14 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Δηλαδή δυόμισι φορές όσο η Ευρώπη. Το μέσο ύψος είναι 1.850 μέτρα και το 95% καλύπτεται από πάγους που έχουν πάχος 3.700 μέτρων. Εκτός των ακτών, πάγοι υπάρχουν σε απομονωμένες βουνοκορφές που αποκαλούνται νούνατακς.Συμπαγείς μάζες πάγων επιπλέουν στη θαλάσσια επιφάνεια, με γνωστότερες αυτές των Ρος (ίσης έκτασης με τη Γαλλία) και Ρον (που ξεπερνούν σε έκταση την Ιταλία και την Ελβετία συνολικά). Συχνά μεγάλα τμήματα αποκόπτονται, σχηματίζοντας παγόβουνα 160 χιλιομέτρων.

Η Ανταρκτική είναι η πλέον ψυχρή περιοχή της γης. Εχει καταγραφεί θερμοκρασία μείον 88 βαθμοί Κελσίου από το Σοβιετικό Ερευνητικό Σταθμό Βοστόκ, που βρίσκεται σε υψόμετρο 3.000 μέτρων. Το χιόνι που πέφτει κάθε χρόνο φτάνει τα 61 εκατοστά, ενώ οι σφοδροί άνεμοι που πνέουν προσεγγίζουν τα 145 χιλιόμετρα την ώρα στην περιοχή Γη της Αδέλιας.Η γη είναι νεκρή το χειμώνα, αλλά γεμίζει με ζωή το καλοκαίρι. Χορτάρι, βρύα, λειχήνες και κυρίως εκατομμύρια αποδημητικά πουλιά, που μαζί με τις φώκιες, τους θαλάσσιους ελέφαντες και τους πιγκουίνους, έρχονται για να ζευγαρώσουν, μετατρέπουν την Ανταρκτική σ' έναν επίγειο παράδεισο με άσπρο φόντο.

Χώρος εκμετάλλευσης ή προστατευόμενη περιοχή;

Το 1911 ο Νορβηγός Αμούδσεν έστησε τη σημαία της χώρας του κι από τότε ξεκινούν ουσιαστικά οι μεγάλες περιπέτειες της ηπείρου, μια και πολλοί είναι αυτοί που διεκδικούν την κυριαρχία της. Το 1945 ήταν έξι οι χώρες αυτές, για να γίνουν όμως δώδεκα τη δεκαετία του '70 και "Κύριος οίδε" πόσες θα φτάσουν. Επιστημονικές αποστολές με ή χωρίς εισαγωγικά μελετούν τις κλιματικές συνθήκες και τη χλωροπανίδα της, αν κι όλα τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας συγκλίνουν στην άποψη ότι τα πάντα αφορούν τον έλεγχο και την εκμετάλλευση των μεγαλύτερων κοιτασμάτων άνθρακα του πλανήτη που βρίσκονται στο υπέδαφός της, όπως και το σιδηρομετάλλευμα που μπορεί να καλύψει την παγκόσμια ζήτηση για τα προσεχή διακόσια χρόνια. Να προσθέσουμε και τα πλούσια κοιτάσματα χαλκού, μολύβδου και ουρανίου. Προσπάθειες καταβάλλονται από πολλές πλευρές για τον τρόπο διεξαγωγής των μεταλλευτικών ερευνών και της μελλοντικής εκμετάλλευσης του υπεδάφους της. Ομως η Ανταρκτική είναι κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας και δεν ανήκει σε κανέναν.Οι φωνές για την κήρυξή της σε Παγκόσμιο Προστατευόμενο Πάρκο πληθαίνουν. Ας ενώσουμε και τη δική μας φωνή μαζί τους.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ