ΣΤΑ χρόνια της χιτλεροφασιστικής Κατοχής τα μαντάτα, καλά ή κακά, είχαν πάντα τους διαύλους και μαθεύονταν χωρίς καθυστερήσεις. Τα νέα π.χ. αυτά, που κρυφακούγαμε στα «σφραγισμένα», αλλά στην πράξη ασφράγιστα ραδιόφωνα κυκλοφορούσαν την άλλη μέρα μαζί με το «καλημέρα». Πριν ακόμη τυπωθούν στις παράνομες εφημερίδες μας και τα ραδιοφωνικά δελτία.

ΕΤΣΙ έγινε χριστουγεννιάτικες μέρες του 1943 με το θάνατο του μεγάλου δάσκαλου αγωνιστή και οδηγή του Δημήτρη Γληνού. Θυμάμαι πως το πρωτομάθαινα τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων από έναν ακριβό σύντροφο και συνάδελφο στη Φιλοσοφική Σχολή, το δάσκαλο και ποιητή της Καισαριανής, τον Κώστα Καλατζή. Από πολλά χρόνια κοντά στο Γληνό στον «Αστερισμό του Δ. Γληνού», όπως αργότερα θα τιτλοφορούσε και το βιβλίο του.

ΒΡΙΣΚΟΜΑΣΤΕ στο υπόγειο της Πανεπιστημιακής Λέσχης στην οδό Ιπποκράτους και εκεί στην πολύωρη αναμονή για να πάρουμε τη γνωστή κουταλιά με το μπλουγούρι μας έφερνε και το πρώτο μαντάτο, που το 'χε μάθει εκείνο το πρωί. Πριν το νέο μαθευτεί και κυκλοφορήσει στην Κατοχική Αθήνα.

ΜΕΡΙΚΕΣ μέρες αργότερα οι παράνομες εφημερίδες μας από το «Ριζοσπάστη», την «Ελεύθερη Ελλάδα» και τη «Νέα Γενιά», αλλά και άλλα αντιστασιακά φύλλα δημοσιεύανε την είδηση με πολλά σύντομα βέβαια βιογραφικά και άλλα στοιχεία για την αγωνιστική διαδρομή ή κυρίως όμως για τη μεγάλη του προσφορά στον τιτάνιο αγώνα του λαού μας για ν' αποτινάξει τη φασιστική σκλαβιά.

ΣΤΑ έντυπα που μας φέρνανε το άγγελμα για το θάνατο του Δ. Γληνού ήταν επίσης και η μικροσκοπική, κυριολεκτικά λιλιπούτεια αλλά πυκνή και πάντα δωρική παράνομη «Κομμουνιστική Επιθεώρηση», η ΚΟΜΕΠ (αριθ. φυλ. 22, Γενάρης 1944). Η ανακοίνωση του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ πληροφορούσε το λαό ότι στις 26 Δεκέμβρη του 1943 πέθανε ο Δημήτρης Γληνός, που καθώς ανέφερε η ανακοίνωση, ήταν μέλος της Γραμματείας του ΠΓ του ΚΚΕ. Στο πρωτοσέλιδο κείμενο τονιζόταν πως με το θάνατό του το ΚΚΕ και ο ελληνικός λαός έχασε έναν από τους καλύτερους ηγέτες.

ΑΛΛΑ και ο καλύτερος εκπρόσωπος της νεοελληνικής διανόησης, που η σταδιοδρομία του στάθηκε βασανιστική και αγωνιώδης προσπάθεια να βάλει την πλούσια προσωπικότητά του στην υπηρεσία του ελληνικού λαού. Με την πλουτοκρατική κοινωνία είχε πολύπλευρους δεσμούς. Και μέσα στα πλαίσιά της ο Δ. Γληνός σπατάλησε - στα καλύτερα χρόνια της ζωής του - θησαυρούς σκέψης, γνώσης, μόχθων, δραστηριότητας.

ΚΙ ΟΠΩΣ χαρακτηριστικά τόνιζε ο ίδιος ο Α. Γληνός «κυλούσε το λίθο του Σίσυφου». Η αστική τάξη στραγγαλίζει το πνεύμα και πνίγει την προσωπικότητα. Ομως αυτός ο ανώτερος άνθρωπος σε προχωρημένη ηλικία είχε τη δύναμη και το ηθικό σθένος να κόψει κάθε δεσμό με την αστική τάξη και να περάσει με το μέρος του ελληνικού λαού.

Η ΡΟΖΑ Ιμβριώτη σ' ένα προλογικό γραφτό της πάνω σε άρθρα του Δ. Γληνού, που έγραψε το 1942-1943 και τα οποία αναδημοσιεύτηκαν το 1976, έγραφε, ανάμεσα στ' άλλα. «... Η τοτινή νεολαία 1917-1920 ακολουθήσαμε τούτο τον άνθρωπο από ζωντανό ένστιχτο και λογική συνέπεια, σαν "οδηγητή" σ' ένα καλύτερο κόσμο. Του είμαστε πιστοί, επειδή δε γινόταν για μας αλλιώτικα.

ΓΙΑΤΙ τούτη η εμπιστοσύνη ήταν της ίδιας μας της ύπαρξης η επιβεβαίωση. Αυτός ο άνθρωπος γνώριζε την τέχνη του κι έβαζε τα θεμέλια - είμαστε βέβαιοι - για το υψηλό οικοδόμημα κάθε μελλοντικής αξίας. Θαυμάζαμε τη ζωή του, που ήταν μια καθημερινή παλικαρίσια αυτοβεβαίωση, μια εκπόρθηση κάθε εναντιότητας.

ΑΥΤΗ η καταπληκτική μορφή του - προσθέτει η Ρ. Ιμβριώτη - στεκόταν μπροστά στα μάτια της τοτινής νεολαίας σαν η κατεξοχήν εθνεγερτική φυσιογνωμία στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα. Ασκούσε στους νέους γύρω του μιαν ανείπωτη γοητεία. Και μαζί μιαν ανάταση ηθική.

ΚΙ ΑΛΗΘΕΙΑ όποιος πλησίασε το Γληνό έπρεπε να γδυθεί της αμαρτίας το ντύμα. Η αλήθεια πρέπει να είναι κανόνας της ζωής μας. Οι νεαροί οπαδοί του εμπνεόμαστε όχι τόσο από τη βαθιά του εμπιστοσύνη, όσο από το παράδειγμά του και την ηθική ειδή του. Την ειδή, που σ' όλη τη ζωή κατόπιν η παρουσία της στάθηκε ο χρυσός κανόνας της ζωής μας...».

ΣΤΙΣ δύσκολες ώρες, που περνούσε προσθέτει στη θυμητική καταγραφή της η Ρόζα, δεν ήταν μόνο η επιστημοσύνη, που τον έστηνε ακλόνητο βράχο, τον οδηγούσε το χρέος να κρατεί τη συνείδηση άγρυπνη. Τον στύλωνε και τον φτέρωνε η χαρά του αγώνα για δικαιοσύνη και ελευθερία. Σε κάθε διωγμό, σε κάθε προπηλακισμό, σε κάθε κατασπίλωση δυνάμωνε η πεποίθησή του ότι οι αγώνες δεν πάνε χαμένοι. Και πώς τελικά θα νικήσει η αλήθεια.

ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Ελπίς» όπου ο Γληνός ήταν περιορισμένος στο θάλαμο των μελλοθανάτων, είχε πει στη Ρόζα επιγραμματικά: «Ο αγώνας είναι χαρά, ο θάνατος ακόμα για τέτοιον αγώνα είναι μεθύσι και χαρά». Οδηγητική αρχή ήταν τούτο: Μόνο άμα λυτρώσουμε και δραστηριοποιήσουμε όλες τις δημιουργικές δυνάμεις μπορεί η κοινωνία, με ανάλογη οργάνωση της εξωτερικής υφής και με μέσο την απελευθερωμένη παραγωγική δύναμη να διατηρηθεί και να εξυψωθεί.

ΝΑ γυρίσουμε όμως στην ανακοίνωση του ΠΓ του ΚΚΕ που εδώ και 56 χρόνια (το 1943) πληροφορούσε για το θάνατο του Δ. Γληνού και ανάμεσα στα άλλα υπογράμμιζε: «Ο Γληνός είναι ολοκληρωμένος άνθρωπος. Είναι κομμουνιστής. Μέσα στο Κόμμα ο Γληνός νιώθει άνετα, αβίαστα τον εαυτό του. Η πλούσια φυσιογνωμία του βρίσκεται στο κατάλληλο έδαφος ανάδειξης και ακτινοβολίας γόνιμης. Η πλουτοκρατική ολιγαρχία εκδικητική και φωτοσβεστική τον στέλνει αλυσοδεμένο από κάτεργο σε κάτεργο. Μα ο Γληνός και στα κάτεργα και όξω από τα κάτεργα δουλεύει ακούραστα και με χαρά. Δουλεύει για την Οργάνωση της Νεολαίας, την ΕΠΟΝ. Γράφει άρθρα στο "Ριζοσπάστη" αναλύει από την ΚΟΜΕΠ τα προβλήματα του Κόμματος. Γράφει, επίσης διαφωτιστικά φυλλάδια ενάντια στους εχθρούς του λαού...».

ΕΙΝΑΙ η φοβερή ώρα της μεγάλης δοκιμασίας, καθώς το βάρβαρο φασιστικό κύμα έχει κατασκεπάσει την Ελλάδα. Κι είναι η ώρα που ο Γληνός στεφάνωσε όλη την αγωνιστική διαδρομή της ζωής του με το πιο θαυμάσιο άθλημά του. Τότε βροντοφώναξε το ιστορικό εκείνο αντιστασιακό σάλπισμα. «Εμπρός όλοι οι Ελληνες και οι Ελληνίδες ατσαλώστε τα χέρια σας και την ψυχή σας για τον υπέρτατο αγώνα». Κι ας θυμηθούμε σήμερα, ύστερα από 56 χρόνια, πως δικό του ήταν, αυτός το «έπλασε» το αξέχαστο εκείνο «Αλφαβητάρι» / «Τι είναι και Τι θέλει το ΕΑΜ», αυτό που κρατήσαμε στα χέρια μας στα χρόνια του μεγάλου Αγώνα.