Οπως σωστά αναφέρεται στη Θέση 75, η δράση μας σε μη επαναστατική κατάσταση (δηλαδή σήμερα, στον καπιταλισμό) στοχεύει στη «συσπείρωση της μεγάλης πλειοψηφίας της εργατικής τάξης με το ΚΚΕ, αποφασισμένης για την επανάσταση» και στη «συμμαχία της εργατικής τάξης με τα καταπιεζόμενα στον καπιταλισμό λαϊκά στρώματα».

Σήμερα είναι προφανές ότι απέχουμε πάρα πολύ από κάτι τέτοιο. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι πώς θα καλύψουμε αυτήν την απόσταση, πώς θα συσπειρώσουμε ευρύτερες δυνάμεις που σήμερα δε συμφωνούν (ή δε συμφωνούν απόλυτα) μαζί μας, αλλά που έχουν αντικειμενικά συμφέρον από την οικοδόμηση μιας άλλης κοινωνίας.

Η απάντηση για ένα ΚΚ βρίσκεται στην πολιτική συμμαχιών που επιδιώκει να οικοδομήσει. Με βάση τις Θέσεις αυτό γίνεται με τη «Λαϊκή Συμμαχία». Ποια είναι η γραμμή συσπείρωσης της «Λαϊκής Συμμαχίας», για τι θα καλέσει τον κόσμο που δεν είναι ΚΚΕ, να παλέψει;

Οπως ξεκάθαρα αναφέρεται στις Θέσεις, η Λαϊκή Συμμαχία μεταξύ άλλων «υιοθετεί την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, όλων των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό, τον εργατικό - κοινωνικό έλεγχο», είναι «κατά της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας» και «η πάλη της κατευθύνεται στην κατάκτηση της εργατικής λαϊκής εξουσίας».

Αυτός είναι ο ορισμός και η ουσία αυτού που εμείς εννοούμε όταν λέμε «δικτατορία του προλεταριάτου» ή «σοσιαλισμό» και αντικειμενικά, μπαίνει σαν προϋπόθεση για να παλέψει κάποιος μέσα από τις γραμμές της «Λαϊκής Συμμαχίας».

Πού είναι το πρόβλημα, θα πει κανείς; Αυτά δε λέμε και σαν ΚΚΕ;

Το πρόβλημα είναι το εξής: Μεγάλες μάζες εργατικών και μικροαστικών στρωμάτων που θίγονται από τον καπιταλισμό (ειδικά λόγω κρίσης και δυσκολιών της αστικής τάξης στο οικονομικό πεδίο και στις συμμαχίες της), μας ακούνε και συμφωνούν μέχρι ένα σημείο με αυτά που τους λέμε, σε ένα βαθμό συνειδητοποιούν ότι τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν, δεν έχουν όμως πειστεί για το ζήτημα της εξουσίας. Η μικροαστική ιδεολογία είναι έντονη σε αυτά τα στρώματα, άρα αντικειμενικά παλαντζάρουν ιδεολογικά μεταξύ εργατικής και αστικής τάξης και είναι βουλησιαρχικό το να προβλέπουμε ότι μικροαστικά στρώματα από μόνα τους θα συμφωνήσουν «στον αντικαπιταλιστικό αγώνα με κατεύθυνση τη λαϊκή εξουσία» (Θέση 66).

Ζητούμενο είναι το πώς θα απομακρύνουμε αυτόν τον κόσμο από τις συμμαχίες της αστικής τάξης, πώς θα τον τραβήξουμε στη συμμαχία της εργατικής τάξης, στην πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Ο τρόπος κατά τη γνώμη μου για να πειστούν ανώριμες πολιτικά μάζες ότι η λύση για τα προβλήματά τους έγκειται στην αλλαγή στο επίπεδο της εξουσίας, είναι αρχικά η κοινή δράση, να πατήσουμε πάνω σε προβλήματα που τους θίγουν άμεσα, να δείξουμε τον ένοχο και να τους συσπειρώσουμε σε στόχους και αιτήματα που αμφισβητούν την υπάρχουσα κατάσταση και φέρνουν τον τελικό σκοπό πιο κοντά. Να καταλάβουν κάτω από την παρέμβασή μας αλλά και από την ίδια τους την αγωνιστική πείρα στην πορεία της ταξικής πάλης ότι είναι απαραίτητη η αλλαγή κοινωνικοοικονομικού συστήματος.

Το ΑΑΔΜ, για παράδειγμα, συσπείρωνε σε αντιμονοπωλιακούς αντιιμπεριαλιστικούς στόχους. Αυτό φυσικά δεν υπονοούσε ότι υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο εξουσίας μεταξύ καπιταλισμού και σοσιαλισμού, που αντιστοιχεί σε αυτή τη γραμμή συσπείρωσης! Εμείς ξέρουμε ότι δεν υπάρχει τέτοιο στάδιο και ότι η ταξική πάλη οδηγεί αναγκαστικά στη δικτατορία του προλεταριάτου. Ο κόσμος που απευθυνόμαστε όμως δεν το έχει λυμένο.

Δηλαδή, θα πει κάποιος, δε θα μιλήσουμε για την εξουσία;

Φυσικά και θα μιλήσουμε. Παράλληλα και ταυτόχρονα, σαν ΚΚΕ θα προσπαθούμε να βαθύνουμε τους δεσμούς μας με τον κόσμο, ζυμώνοντας τις επεξεργασμένες θέσεις μας για το σοσιαλισμό. Κάποιους θα τους κερδίζουμε ακόμα παραπέρα. Αλλά το ζήτημα της εξουσίας δεν μπορεί να μπαίνει σαν προϋπόθεση στη συμμαχία που θέλουμε να οικοδομήσουμε, γιατί ένα μεγάλο κομμάτι εργαζομένων δεν θα έρθει καν κοντά μας για να μας ακούσει.

Τα παραπάνω δεν συνιστούν έκπτωση από τις θέσεις μας ούτε προσπάθεια κοροϊδίας απέναντι στα λαϊκά στρώματα, άλλωστε ο κόσμος ξέρει ποιοι είμαστε και τι πρεσβεύουμε. Συνιστούν προσπάθεια συμμαχίας. Και η συμμαχία εξ ορισμού σημαίνει υποχώρηση, συμβιβασμό. Αλλωστε, για αυτούς που ήδη συμφωνούν, δε χρειάζεται συμμαχία... Το ζητούμενο είναι να βρούμε ποιες είναι αυτές οι υποχωρήσεις, που τελικά θα βοηθήσουν στη συσπείρωση δυνάμεων για τον τελικό σκοπό. Αυτό μπορεί να ακούγεται απλό, αλλά στην πράξη είναι πράγματι πολύ δύσκολο.

Οπως και να 'χει όμως, η τακτική, η γραμμή συσπείρωσης και κατ' επέκταση τα συνθήματα, υπηρετούν το στρατηγικό στόχο, δεν ταυτίζονται με αυτόν. Ούτε θέσφατα είναι, ούτε στατικά. Οφείλουμε να τα μεταβάλλουμε κατά περίπτωση. Πρέπει να είμαστε ευέλικτοι, με πυξίδα πάντα το στρατηγικό μας στόχο. Δεν είναι σωστό να προδικάζουμε μελλοντικές καταστάσεις με βάση τη σημερινή τάξη πραγμάτων.

Ο τρόπος σύνδεσης της καθημερινής πάλης με τη στρατηγική κρίνεται και εκ του αποτελέσματος. Με αυτό το κριτήριο, μέχρι τώρα, οι επιλογές μας δε φαίνεται να δικαιώνονται. Μακάρι να ρίχναμε το σύνθημα για «δικτατορία του προλεταριάτου» και να συσπειρώναμε κοινωνικές δυνάμεις στο δρόμο για την επανάσταση. Δεν γίνεται έτσι όμως...

Κάτι τελευταίο. Το αν το ΚΚΕ πρέπει να παλεύει για τη διαχείριση του καπιταλισμού ή για την ανατροπή του, κρίθηκε το 1991. Σήμερα, 22 χρόνια μετά, το ότι δε θα συμμετέχουμε σε μια αστική κυβέρνηση ή σε μια κυβέρνηση διαχείρισης του καπιταλισμού και της κρίσης του, όπως πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ το Μάη του 2012, είναι δεδομένο. Δεν έχει νόημα να δίνουμε συγχαρητήρια στον εαυτό μας που δεν κατάφεραν να μας ενσωματώσουν! Αντίθετα, πατώντας πάνω στα εδώ και δεκαετίες αυτονόητα, πρέπει να προβληματιστούμε για το πώς θα πείσουμε περισσότερο κόσμο σε αυτήν την κατεύθυνση. Επιτυχία, λοιπόν, για το ΚΚΕ είναι, κρατώντας τις θέσεις του, να φέρει περισσότερους εργαζόμενους πιο κοντά σε αυτές και στον αγώνα, να γίνει πιο μαζικό.

Από τις ανατροπές και μετά, το ΚΚΕ, σε αντίθεση με πολλά ΚΚ, στάθηκε στο ύψος της ιστορικής του αποστολής. Αυτό πράγματι είναι το κύριο, η αναγκαία συνθήκη. Από μόνη της όμως δεν είναι και ικανή. Αντικειμενικά ο πήχης μπαίνει πιο ψηλά. Μπορούμε, όμως, με όπλο το διαλεκτικό υλισμό, με το δίκιο της εργατικής τάξης, κρατώντας τις καλύτερες παραδόσεις της Ιστορίας μας και πάντα σε επαφή με το λαό να καταφέρουμε να πάμε την Ιστορία, ένα βήμα παραπέρα.