Το όλο θέμα φαίνεται ότι θα απασχολεί επί μακρόν τις δημόσιες συζητήσεις και δεν αποκλείεται γύρω του να εξυφανθούν σενάρια για εξελίξεις ευρύτερης σημασίας. Εμείς προς το παρόν θα περιοριστούμε σε μερικές παρατηρήσεις:
***
Για παράδειγμα, συγνώμη ζήτησε και ο Κλίντον για τη χούντα που επέβαλαν οι Αμερικανοί στην Ελλάδα το '67, αλλά δε νομίζουμε ότι ήταν και τόσο ανυστερόβουλη. Καθόλου ανυστερόβουλο επίσης δεν ήταν και το «ευχαριστώ» όσων τον ευχαρίστησαν τον Κλίντον για τη συγνώμη του.
***
Τουτέστιν ο κ. Αρχιεπίσκοπος κινήθηκε σε δυο ταμπλό: Αφ' ενός ικανοποίησε την ανάγκη να έρθει σε επαφή με το Βατικανό, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για τους ευρύτερους ρόλους που διεκδικεί ο κ. Χριστόδουλος, αφ' ετέρου ικανοποίησε τα αυτιά των ακροατών του με τα όσα είπε προς εσωτερική κατανάλωση.
***
Αλλωστε, αν θέλουμε να είμαστε προσγειωμένοι, ήταν επιβαλλόμενο να ειπωθούν όλα τα παραπάνω γιατί είτε το ορθόδοξο είτε το καθολικό πλήρωμα, λαοί είναι, και ως εκ τούτου οι λαοί ούτε υπέρ των πολέμων είναι, ούτε υπέρ των σφαγών ούτε υπέρ της φτώχειας. Πράγμα που δεν μπορούν να μη λαμβάνουν υπόψη οι ιερείς τους.
Ομως, πέρα από το γενικό, πέρα από το θεωρητικό και το αφηρημένο, υπάρχει το συγκεκριμένο, υπάρχει το απτό και το πραγματικό. Βλέποντας από αυτή την πλευρά τα πράγματα, ιδωμένο κάτω από αυτό το πρίσμα το κοινό ανακοινωθέν, από τη σκοπιά δηλαδή της συγκεκριμένης πραγματικότητας, τότε από πίσω του χάσκει το έρεβος της υποκρισίας.
Εξηγούμαστε:
α) Φρόνιμο είναι να τάσσεσαι κατά των πολέμων και των σφαγών, αλλά όταν πρόκειται για ζωή και θάνατο δεν αρκούν τα γενικά και αφηρημένα. Διότι εδώ δίπλα μας έγινε πόλεμος πριν δυο χρόνια, ένας πόλεμος που ακόμα συνεχίζεται, εντούτοις, επί του συγκεκριμένου ούτε λέξη. Ομοίως ούτε λέξη και για το Κυπριακό, που επίσης είναι συγκεκριμένο, για κοντά 30 χρόνια. Δίπλα μας, επίσης, από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, πεθαίνουν άνθρωποι από την απεργία πείνας. Αλλά τίποτα το συγκεκριμένο για το έγκλημα. Γιατί; Μήπως πειράζει που οι απέναντι μάρτυρες δεν είναι χριστιανοί, αλλά μουσουλμάνοι ή άθεοι;
β) Καλό είναι επίσης να αγωνιάς για την «παγκοσμιοποίηση», αλλά, όταν προσθέτεις ότι ελπίζεις πως αυτή η «παγκοσμιοποίηση» δύναται να αποβεί ειλικρινής και αποτελεσματική για τους λαούς (!), όπως λέει το ανακοινωθέν, ε, τότε...
Τότε μάλλον η προτροπή μοιάζει με το πίστευε, έλπιζε και μη ερεύνα...
γ) Καλό είναι επίσης να μπορούμε να μιλάμε μεταξύ μας καθολικοί, ορθόδοξοι, άθεοι και πιστοί των θεών του Ολύμπου, χωρίς κραυγές και αφορισμούς. Αλλά καλό είναι να κρίνουμε και το τι λέμε.
Από όσα είπαν ο Πάπας και ο Αρχιεπίσκοπος στο ανακοινωθέν τους, τα μόνα στα οποία υπήρξαν συγκεκριμένοι και απολύτως ταυτισμένοι ήταν αφ' ενός το σημείο που υμνούν την ΕΕ και δηλώνουν έτοιμοι να εντείνουν την προσπάθειά τους για την ενοποίησή της και την «ένωσιν του ευρωπαϊκού κόσμου σε μια πολιτειακήν οντότητα», όπως δηλώνουν. Αφ' ετέρου εκεί που ταυτίστηκαν πλήρως ήταν στο σημείο όπου «καταριούνται» την «τάσιν» να μετατραπούν τα ευρωπαϊκά κράτη σε «λαϊκά κράτη», όπως καταγγέλλουν.
Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πολύ απλά ότι και ο Πάπας και ο Αρχιεπίσκοπος συμφωνούν με τη δημοκρατία, αρκεί να εκπληρώνεται μια προϋπόθεση: Αυτή η «δημοκρατία» να έχει μπόλικη δόση θεοκρατίας, έτσι ώστε να μην υπόκεινται σε διαβρώσεις οι αρμοί του συστήματος, αλλά και να μην κινδυνεύει και η δική τους κοσμική εξουσία.
***
Κατά τη γνώμη μας αυτή θα είναι μια εξέλιξη εξαιρετικά δύσκολη, που ωστόσο δε θα μας εκπλήξει, αν και όταν συμβεί. Αλλωστε, αν παλιά, το πολιτικό κατά βάση αίτημα της ενότητας των δογμάτων υπηρετήθηκε στο όνομα της από κοινού αντιμετώπισης του «κομμουνιστικού κινδύνου» (επ' αυτού, δε, οι σχετικές αναλύσεις της CΙΑ, αλλά και οι δραστηριότητες του Πατριαρχείου της Μόσχας, όπως και η ίδια η ανάδειξη του συγκεκριμένου Πάπα στη θέση του, είναι κατατοπιστικά στοιχεία).
Αν πριν λοιπόν, από τη δεκαετία του '80 δηλαδή, το ζήτημα της «ενότητας» είχε να κάνει με την «αντιμετώπιση του κομμουνισμού», σήμερα η ενιαιοποίηση της «παγκοσμιοποιημένης» «νέας τάξης», σε όλα τα επίπεδα, είναι ένας εξίσου σοβαρός λόγος για την ενότητα των χριστιανικών δογμάτων. Και τούτο διότι το «όλον» της «νέας τάξης» χρειάζεται όλο και περισσότερο το «όλον» ενός θεωρητικού και ιδεοληπτικού μεταφυσικού περιτυλίγματος.
Παρεμπιπτόντως και εκ του παραλλήλου, με αυτό τον τρόπο μπορεί ενδεχομένως να παιχτεί καλύτερα και το άλλο «παιχνίδι». Το «παιχνίδι» της διαίρεσης του κόσμου ανάμεσα σε Ισλάμ και χριστιανισμό. Εξέλιξη που ήδη έχουν φροντίσει οι «αναλυτές» της «νέας τάξης» να την προτάξουν ως «μεθοδολογία» ενατένισης του σύγχρονου κόσμου, μέσα από τα σενάριά τους περί του «πολέμου και της σύγκρουσης των πολιτισμών και των θρησκειών».