«Ελευθερία είναι η ευθύνη. Ελευθερία είναι να σκέφτομαι, να σχεδιάζω και να αποφασίζω κυριαρχικά σε κάθε περίπτωση μαζί με τους άλλους για μένα και για τους άλλους. Οταν ένας άλλος το κάνει αυτό για λογαριασμό μου - όποιος και όποιοι κι αν είναι - τότε εγώ δεν είμαι ελεύθερος. Γιατί ελευθερία είναι το δικαίωμα και η υποχρέωση να είμαι υπεύθυνος κάθε στιγμή σε κάθε περίπτωση. Ελευθερία είναι το χρέος. Μίκης Θεοδωράκης, Ζάτουνα 1968».

Αυτά τα λόγια του Μίκη Θεοδωράκη, με τα δικά του γράμματα, «καλωσορίζουν» τον επισκέπτη στο Μουσείο «Μίκης Θεοδωράκης» στη Ζάτουνα.

Χειρόγραφες σελίδες από το ημερολόγιο του Μίκη που περιγράφουν τα δύσκολα εκείνα χρόνια, αλληλογραφία, αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από όλη τη διαδρομή του συνθέτη συγκροτούν τα εκθέματα του Μουσείου, που φιλοξενείται στο παλιό σχολείο του χωριού, εκεί που φοίτησαν και τα παιδιά του Μίκη όταν ήταν εξόριστος.

Η μία αίθουσα του Μουσείου είναι αφιερωμένη στις «Αρκαδίες», που έγραψε ο Μίκης όταν ήταν εξόριστος στη Ζάτουνα. Ο επισκέπτης γίνεται «κοινωνός» της μεγάλης Τέχνης του Μίκη, εκείνης της Τέχνης που ακριβώς επειδή είναι από τον λαό, για τον λαό, ξυπνούσε και ξυπνάει «μικρές πυρκαγιές που πυρπολούν» «τις μέρες που θα 'ρχόντανε»... Οπως έγραψε ο Μανόλης Αναγνωστάκης και μελοποίησε ο Μίκης στον «Χάρη 1944», στην «Αρκαδία VIII», όπου αναφέρεται σε έναν νεαρό ΕΠΟΝίτη από τη Θεσσαλονίκη ο οποίος σκοτώθηκε το 1944.

Διαβάζουμε χαρακτηριστικά σε ένα μήνυμα που έστειλε ο Μίκης το 1972 από την Ιταλία, απευθυνόμενος στην ελληνική νεολαία: «Ακολουθήστε τον δρόμο του Χάρη. Για να ξεχυθεί και πάλι το πλήθος αβάσταχτο στους δρόμους. Για να ανεμίσουν και πάλι οι σημαίες. Για να μαστιγώσει ξανά ο αέρας τα λάβαρα. Για να κυματίσουν ξανά μέσα στο χάος τραγούδια. Ο Χάρης ζει. Ο Χάρης ζει και τραγουδά. Φωνάζει άφοβα μπροστά στα μούτρα των τυράννων... Ο Χάρης παλεύει - ο Χάρης οργανώνεται και οργανώνει. Ο Χάρης χτυπά αδιάκοπα, ξέφρενα, αλύπητα. Ο Χάρης γνωρίζει ότι θα κατακτήσει τη λευτεριά του με το όπλο στο χέρι...».

Η άλλη αίθουσα είναι αφιερωμένη στη ζωή και στο έργο του, με πολλά εξώφυλλα δίσκων, αρκετά από αυτά σπάνια, να κεντρίζουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών.