Σάββατο 11 Γενάρη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 12
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Οι ιδέες του Μαρξ είναι πάντα ζωντανές

Το περιοδικό «Economist» σε άρθρο του («Καθημερινή» 01/01/2003), με αφορμή την αντεπανάσταση στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, υποστηρίζει ότι ενώ ο Κ. Μαρξ έπεσε έξω στις προβλέψεις που έχουν περισσότερη σημασία, εντούτοις η εκδοτική κίνηση των βιβλίων που τον αφορούν είναι αμείωτη.

Καταρχήν δεν είναι σωστό ότι απέτυχαν στις προβλέψεις τους οι κλασικοί του μαρξισμού και κατά συνέπεια και ο Κ. Μαρξ. Ο Φ. Ενγκελς στον επικήδειο στον τάφο του είπε ότι ο Κ. Μαρξ ανακάλυψε το νόμο εξέλιξης της ανθρώπινης ιστορίας και τον ειδικό νόμο κίνησης του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, το νόμο της υπεραξίας, δηλαδή πως γίνεται η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης. Αυτά θεωρούσε ο Φ. Ενγκελς ως κύρια συμβολή του Κ. Μαρξ στις οικονομικές και κοινωνικές επιστήμες.

Ασφαλώς ο Κ. Μαρξ, με βάση την πείρα της Κομμούνας του Παρισιού έκανε υποδείξεις για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού με το έργο του «Πρόγραμμα της Γκότα» και επαναβεβαίωσε την αναγκαιότητα για μεταβατική περίοδο ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, την αναγκαιότητα δηλαδή της δικτατορίας του προλεταριάτου, όπου θα συνυπάρχουν και θα ανταγωνίζονται τα δυο συστήματα έως ότου νικήσει ο σοσιαλισμός ή ο καπιταλισμός.

Στα τελευταία χρόνια της ζωής του Κ. Μαρξ άρχισε να διαμορφώνεται, και στις αρχές του εικοστού αιώνα να ολοκληρώνεται το ιμπεριαλιστικό στάδιο του καπιταλισμού. Οι ιμπεριαλιστές στο στάδιο αυτό αποσπούν τεράστια υπερκέρδη από τις χώρες του Τρίτου Κόσμου πράγμα που δυσκόλεψε κατά πολύ την οικοδόμηση του σοσιαλισμού και οδήγησε στην ήττα του.

Ασφαλώς υπάρχουν τεράστιες ευθύνες των κομμουνιστών για τη νίκη της αντεπανάστασης, αλλά αυτό δεν είναι το κύριο. Ο συσχετισμός δυνάμεων ήταν δυσμενής και αυτό οδήγησε τελικά στην ήττα.

Παραπέρα το «Economist» χαρακτηρίζει τον Κ. Μαρξ προφήτη και όχι επιστήμονα. Αυτό είναι καθαρή επινόηση. Ο Κ. Μαρξ όλες τις αντιλήψεις του τις θεμελίωσε με βάση τα πορίσματα της επιστήμης. Ηταν ο άνθρωπος που θεμελίωσε την υλιστική φιλοσοφία, την πολιτική οικονομία, τη θεωρία της γνώσης (διαλεκτική λογική κλπ). Αυτές είναι κατακτήσεις του παγκόσμιου πολιτισμού, και το γεγονός ότι δε διδάσκονται στα Πανεπιστήμια είναι καθαρός σκοταδισμός.

Αλλωστε για αυτό ασχολούνται πολλοί επιστήμονες και γράφουν βιβλία για τον Κ. Μαρξ, όπως αναφέρεται και στο άρθρο του «Economist».

Ακόμη το άρθρο κατηγορεί τον Κ. Μαρξ ότι σκόπιμα δεν ασχολήθηκε με τις τάξεις και συμπεραίνει ότι «η πάλη των τάξεων, αν υπήρξε ποτέ, έχει τελειώσει». Καταρχήν ο Κ. Μαρξ είχε ασχοληθεί συστηματικά με τις τάξεις γιατί το κύριο στην πολιτική ανάλυση είναι το ζήτημα των τάξεων. Αλλωστε δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι στον τρίτο τόμο του «Κεφαλαίου» το χειρόγραφο κόβεται στο κεφάλαιο για τις τάξεις. (Κ. Μαρξ «Κεφάλαιο», τόμος 3, σελ. 1086-1087, Εκδοση «Σύγχρονη Εποχή»). Τώρα, όσον αφορά την ύπαρξη της πάλης των τάξεων τι να πούμε; Πράγματα που έχουν επιβεβαιωθεί από την ιστορία π.χ. Κομμούνα του Παρισιού, Οκτωβριανή Επανάσταση κλπ. είναι δυνατό να αμφισβητούνται; Ή είναι δυνατό να δεχτούμε ότι οι εργάτες κατέχουν τις επιχειρήσεις, όπως ισχυρίζεται το άρθρο του «Economist»; Είναι δυνατό δηλαδή να δεχτούμε το μύθο «του λαϊκού καπιταλισμού»;

Τέλος το «Economist» θεωρεί ότι ο Κ. Μαρξ έπεσε έξω στην πρόβλεψή του ότι η κολοσσιαία ανάπτυξη της παραγωγικότητας στον καπιταλισμό θα οδηγούσε στην κατάρρευσή του, καθιστώντας το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό τόσο υλικά εφικτό όσο και λογικά αναγκαίο. Αυτά είναι απλουστευτικά. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού, η ανάπτυξη της παραγωγικότητας φέρνει την ωρίμανση για βαθιούς μετασχηματισμούς, αλλά χρειάζεται να ωριμάσει και ο υποκειμενικός παράγοντας. Κάτι που δε γίνεται αυτόματα. Αλλωστε, αν πίστευαν οι άρχουσες τάξεις των αναπτυγμένων χωρών αυτά που υποστηρίζει το «Economist», δε θα έβαζαν στο NATO τη Ρωσία ούτε θα δημιουργούσαν Ευρωστρατό για αντιμετώπιση κρίσεων.


Κώστας ΚΑΠΠΟΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΑΤΙΤΛΟ (2022-08-05 00:00:00.0)
ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (2012-10-30 00:00:00.0)
Για τη δικτατορία του προλεταριάτου (2009-01-28 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2006-01-29 00:00:00.0)
«Μαρξιστικός» αντιμαρξισμός (2006-01-11 00:00:00.0)
ΑΤΙΤΛΟ (2004-12-14 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ