Κυριακή 26 Γενάρη 2003
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ
Περγαμηνή με «Απαντα του Πλάτωνα»

Σχεδόν μισή χιλιετία μετρά η πρώτη έντυπη έκδοση - στο ελληνικό πρωτότυπο - των «Απάντων» του κορυφαίου των αρχαίων φιλοσόφων, του Πλάτωνα. Στα 1513, στη Βενετία, ένας από τους πρωτοπόρους, ουμανιστές τυπογράφους της Ιταλικής Αναγέννησης, εκδότης (από το 1491) πολλών αρχαιοελληνικών έργων, ο Αλδος Μανούτιος, γράφει με τον βυζαντινίζοντα γραφικό του χαρακτήρα και τυπώνει σε ένα μόνον τόμο «ΤΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΑΠΑΝΤΑ». Τη φιλολογική επιμέλεια της έκδοσης έκανε ο συνεργάτης του Μανούτιου και σε άλλες αρχαιοελληνικές εκδόσεις, ο σπουδαίος Κρητικός λόγιος Μάρκος Μουσούρος. Ο Μουσούρος πρόταξε στην έκδοση ένα ελεγειακό, αρχαΐζουσας γλώσσας, ποίημά του - ύμνο στον Πλάτωνα, καθώς και μια παράκλησή του στον Πάπα Λέοντα 10ο (από τη γενιά των αρχαιολατρών Μεδίκων), στον οποίο αφιερωνόταν η έκδοση του περγαμηνού τόμου, να οργανώσει σταυροφορία για την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον οθωμανικό ζυγό. Η έκδοση αυτή αποτέλεσε πολλαπλής σημασίας ορόσημο, καθώς επρόκειτο για φιλολογικό άθλο, για «μοχλό» διάδοσης της πλατωνικής φιλοσοφίας στην Ευρώπη, αλλά και πολιτικό «μήνυμα» για τα πάθη του σκλαβωμένου ελληνικού λαού.

Αυτή η απείρου και απέριττου κάλλους περγαμηνή έκδοση, στο τέλος του 2002 είδε την πρώτη πανομοιότυπη επανέκδοσή της, από τις εκδόσεις «Μίλητος». Τη φιλολογική επιμέλεια της πανομοιότυπης έκδοσης ανέλαβε ο φιλόλογος και παλαιογράφος Αγαμέμνων Τσελίκας. Σε ειδική έκδοση που συνοδεύει την πανομοιότυπη έκδοση περιλαμβάνεται περιεκτικότατη εισαγωγή του Α. Τσελίκα, η οποία αφορά αφ' ενός μεν στο βίο και στο σύνολο του έργου του Πλάτωνα (γνήσιο και αμφισβητούμενο), στη διάδοση και απήχησή του κατά την αρχαιότητα (ελληνική και ρωμαϊκή), στο Βυζάντιο και στην Αναγέννηση, και αφ' ετέρου στο βίο και έργο του Μ. Μουσούρου και Α. Μανούτιου, στα προλογικά κείμενά τους, καθώς και στη σημασία και το περιεχόμενο της περγαμηνής με τα πλατωνικά «Απαντα». Ο Α. Τσελίκας, εξάλλου, μετέφρασε τον λατινικό πρόλογο - έκκληση του Αλδου Μανούτιου προς τον «τα μέγιστα πεπαιδευμένο στα ελληνικά και λατινικά γράμματα» Πάπα Λέοντα Ι΄, ζητώντας του «να επανασυστήσει τα Καλά (κλασικά) Γράμματα», παράσχοντας «με αφθονία τα άριστα των βιβλίων στους φιλομαθείς και σ' αυτούς που τώρα ζουν και στους μελλοντικούς», να «διαδώσει τις καλές τέχνες και επιστήμες» και προστασία των μοχθούντων «περί τα φιλολογικά πράγματα». Τέλος, μετέφρασε σε έμμετρο νεοελληνικό στίχο τον αρχαΐζοντα ύμνο του Μ. Μουσούρου για τον Πλάτωνα, τον «θείο ήρωα, πιστό θεών μα και δαιμόνων».


Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ