ΒΑΓΔΑΤΗ - ΚΙΡΚΟΥΚ.--

«Θα μείνουμε όσο χρειαστεί, ούτε μέρα παραπάνω», δήλωνε, χτες, φτάνοντας στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης, ο απόστρατος στρατηγός Τζέι Γκάρνερ, διοικητής της πολιτικής κατοχικής διοίκησης που η Ουάσιγκτον σχεδίασε για το Ιράκ. Εκτός από τη λαϊκή αντίδραση και τα πλείστα προβλήματα υποδομής, που δεν έχει γίνει ακόμη δυνατό να αποκατασταθούν, ο Γκάρνερ, όπως φαίνεται, καλείται, να αντιμετωπίσει τους φιλόδοξους «εταίρους» της ιρακινής αντιπολίτευσης που έχουν, ήδη, σπεύσει να αδράξουν θέσεις εξουσίας, τις διενέξεις στους κόλπους της σιιτικής πλειοψηφίας, που, όμως, είναι αντίθετη στην αμερικανική παραμονή στη χώρα και την κοινοτική βία στο βόρειο Ιράκ.

«Είναι μια πολύ σπουδαία μέρα, γιατί ήρθαμε εδώ για να βοηθήσουμε», είπε φτάνοντας στη Βαγδάτη ο Τζέι Γκάρνερ. Μια μέρα νωρίτερα, σε συνέντευξή του στην «Washington Post», ο απόστρατος στρατηγός υποστήριζε ότι «οι ΗΠΑ επιθυμούν να προσφέρουν μια δημοκρατική κυβέρνηση στο Ιράκ, αλλά δε θα υπαγορεύσουν ούτε τη μορφή ούτε τη σύνθεσή της». Εντούτοις, «δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα για την παράδοση των ηνίων της εξουσίας στους Ιρακινούς: θα τους παραδοθούν όταν είναι έτοιμοι να τα αποδεχτούν».

Ο Γκάρνερ, που σήμερα ετοιμάζεται να μεταβεί στη Νασρίγια, επισκέφτηκε νοσοκομεία, μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και διανομής πόσιμου νερού. Στο πλευρό του ήταν και ο αναπληρωτής του, Βρετανός αξιωματούχος Τιμ Κρος. Προτεραιότητα, τόνιζαν, είναι η αποκατάσταση των δημοσίων υπηρεσιών, αρχής γενομένης από την ηλεκτροδότηση και την υδροδότηση.

Μόλις λίγες ώρες νωρίτερα, είχε αποκατασταθεί η ηλεκτροδότηση σε ορισμένες ανατολικές συνοικίες, αλλά η υπόλοιπη πόλη παρέμενε στο σκοτάδι. Σύμφωνα με τον Ερυθρό Σταυρό, σε ορισμένες συνοικίες, όπως η Σάνταμ Σίτι, που μετονομάστηκε σε αλ Σαντρ, οι κάτοικοι, απηυδισμένοι, αποκαθιστούν μόνοι τους την ηλεκτροδότηση και την υδροδότηση. Χτες, Αμερικανοί επιτελείς ανακοίνωναν ότι τα σχολεία θα επαναλειτουργήσουν, στη Βαγδάτη, το Σεπτέμβρη.

Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα για την αμερικανική κατοχική κυβέρνηση, όπως επισημαίνουν πολλοί ειδικοί νομικοί, είναι η επιβολή τάξης, κάτι που, σύμφωνα με τις Συνθήκες της Γενεύης, θα πρέπει να γίνει με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία της κατακτηθείσας χώρας. Ο Τζέι Γκάρνερ, όμως, και οι 400 επιτελείς του, δεν μπορούν, όπως φαίνεται μέχρι στιγμής, να τιθασεύσουν ούτε τους στενούς τους συμμάχους.

Χτες, τόσο ο Γκάρνερ όσο και η Μπάρμπαρα Μποντίν, συντονίστρια της πολιτικής κατοχικής διοίκησης για το κεντρικό Ιράκ, αναγκάστηκαν δημοσίως και κατηγορηματικώς να τονίσουν ότι δεν αναγνωρίζουν τον Μοχάμεντ Μόχσεν αλ Ζουμπάιντι, αυτοανακηρυχθέντα κυβερνήτη της Βαγδάτης, ούτε τον, επίσης αυτοανακηρυχθέντα δήμαρχο της πόλης, Τζαουντάτ αλ Ομπέιντι, ο οποίος, μάλιστα, ανακοίνωσε ότι θα εκπροσωπήσει το Ιράκ στην τακτική σύνοδο του ΟΠΕΚ.

Ο αλ Ζουμπάιντι, πάντως, δε δίστασε να διορίσει αρχηγό Αστυνομίας και σειρά άλλων διοικητικών υπαλλήλων, προκαλώντας ανοιχτά την εξουσία των απεσταλμένων της Ουάσιγκτον. Παρεμπιπτόντως, «κυβερνήτης» και «δήμαρχος» ανήκουν στο «Ιρακινό Εθνικό Κογκρέσο», το οποίο είναι από τους βασικούς εταίρους της Ουάσιγκτον στην ιρακινή αντιπολίτευση. Ο ηγέτης του «Ιρακινού Εθνικού Κογκρέσου», Αχμάντ Τσαλαμπί, που βρίσκεται επίσης στη Βαγδάτη, απέφυγε το οποιοδήποτε σχετικό σχόλιο και αρκέστηκε να δηλώσει ότι ο ίδιος δεν επιθυμεί να πολιτευτεί τώρα και εκτίμησε ότι τα αμερικανικά στρατεύματα θα πρέπει να μείνουν στο Ιράκ τουλάχιστον 2 χρόνια.

Βέβαια, σύμφωνα με δημοσίευμα των «New York Times», οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να διατηρήσουν μακρόχρονη στρατιωτική παρουσία στο Ιράκ, τουλάχιστον με 4 βάσεις: Στη Βαγδάτη, στο Ταλίλ, στο Μπασούρ και στο δυτικό Ιράκ.

Πλήθος σιιτών διαδήλωσε, χτες, στο κέντρο της Βαγδάτης και έξω από το ξενοδοχείο «Palestine», ενώ ο Γκάρνερ άρχιζε την επίσκεψή του. Κεντρικό σύνθημα ήταν το «όχι στην αποικιοκρατία», ενώ οι συγκεντρωμένοι κατήγγειλαν τις αμερικανικές δυνάμεις ότι συνέλαβαν ορισμένους από τους επιφανέστερους σιίτες κληρικούς.

Παρά τις εσωτερικές διενέξεις στους κόλπους των σιιτών, η συντριπτική πλειοψηφία τάσσεται ενάντια στην προοπτική αμερικανικής διοίκησης και επιθυμεί υιοθέτηση του ισλαμικού νόμου. Ευνοϊκότερο είναι το κλίμα για την αμερικανική κατοχική διοίκηση στο βόρειο Ιράκ, αν και χτες, ο Τζαλάλ Ταλαμπανί, της Πατριωτικής Ενωσης του Κουρδιστάν, τάχτηκε ενάντια σε μια «κυβέρνηση υπό αμερικανική κηδεμονία». Και χτες, πάντως, αραβικές οικογένειες διώκονταν από το Κιρκούκ από ενόπλους Κούρδους, που υποστηρίζουν ότι τους ανήκουν οι περιουσίες τους, ενώ το Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν ανακοίνωσε ότι απελευθέρωσε 750 Ιρακινούς στρατιώτες, ενώ κρατούνται ακόμη οι αξιωματικοί.

«Δεν μπορεί να υπάρξει νόμιμη ηγεσία στο Ιράκ, αν αυτή εγκαθιδρυθεί μόνο από τα αμερικανο-βρετανικά στρατεύματα και δεν υπάρχει, αν όχι απόφαση, τουλάχιστον η συναίνεση του ΟΗΕ» τόνισε, σε συνέντευξή του, ο Χαβιέ Σολάνα, κατηγορώντας τις ΗΠΑ για τάση επιβολής διά της βίας. Από το Αμμάν, ο εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ, Νετζίπ Φρίζι, υποστήριξε ότι «οι δυνάμεις κατοχής οφείλουν να αναλάβουν συνολικά τις ευθύνες τους, σε όλους τους τομείς, όπως ορίζεται από τη Συνθήκη της Γενεύης».