Κυριακή 9 Ιούλη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 12
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η πολιτική αποξένωση

Σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της αποξένωσης διαδραματίζει το αστικό κράτος, το οποίο ενώ παρουσιάζεται ως «συγκολλητική» ουσία ανάμεσα στο άτομο και την κοινότητα, στην πραγματικότητα οδηγεί στην αποξένωση στο αποκορύφωμά της και, όπως έλεγε ο Μαρξ, δεν υπάρχει πιο θρησκευτικό -με την αποξενωτική έννοια- κράτος από το σύγχρονο λαϊκό ή άθεο κράτος. Το κράτος, σύμφωνα με τη μαρξιστική θεωρία, αποτελεί μια οντότητα ξένη, ανεξάρτητη, εχθρική απέναντι στο άτομο, «μια παρασιτική απόφυση της κοινωνίας». Δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να διαιωνίζει την αντίθεση γενικού (κοινωνικού) συμφέροντος και του ιδιαίτερου (ιδιωτικού συμφέροντος), των ιδιαίτερων εγωιστικών συμφερόντων των αστών.

«Το κράτος αποτελούσε ανέκαθεν τον επίσημο εκπρόσωπο ολόκληρης της κοινωνίας, την ενσάρκωση της κοινωνίας σε ένα ορατό σώμα και ήταν ανέκαθεν το κράτος εκείνης της τάξης που, για την εποχή της, αντιπροσώπευε ολόκληρη την κοινωνία: στην αρχαιότητα, π.χ., το κράτος των δουλοκτητών ελεύθερων πολιτών, στο μεσαίωνα το κράτος των ευγενών της φεουδαρχίας και στην εποχή μας το κράτος της αστικής τάξης». ( Αντι-Ντίρινγκ, σελ. 416 ).

Στην πραγματικότητα, το αστικό κράτος, αυτή «η επιτροπή που διαχειρίζεται τις κοινές υποθέσεις της αστικής τάξης στο σύνολό της», αυτός ο συλλογικός καπιταλιστής, είναι πάντοτε ως προς το περιεχόμενό της μια δικτατορία της αστικής τάξης, η οποία μετατρέπεται συχνά και ως προς τη μορφή της σε δικτατορία. Η κύρια αποστολή του είναι η βία, ο καταναγκασμός και μέσω αυτών η διατήρηση και η αναπαραγωγή των κυρίαρχων σχέσεων παραγωγής. Και αυτός ο χαρακτήρας του αστικού κράτους δεν αναιρείται με τον κοινοβουλευτισμό ή τη δημοκρατική μορφή του πολιτεύματος, η οποία συμπληρώνει την κυριαρχία της αστικής τάξης. «Ολοι οι αγώνες στο κράτος, ο αγώνας ανάμεσα στη δημοκρατία, την αριστοκρατία και τη μοναρχία, ο αγώνας για το εκλογικό δικαίωμα κλπ κλπ, είναι απλώς απατηλές μορφές, που κάτω από αυτές διεξάγονται οι πραγματικοί αγώνες των διαφόρων τάξεων ανάμεσά τους» ( «Γερμανική Ιδεολογία», τόμος πρώτος σελ. 79 ).

Οσο για τα δικαιώματα του πολίτη που αναγνωρίζει το κράτος, αυτά αναφέρονται στον «αφηρημένο» πολίτη, πέρα από κάθε οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Στην πράξη είναι δικαιώματα αυτών που κατέχουν ατομική ιδιοκτησία. Το «ίσο δίκαιο» επειδή εφαρμόζεται σε άνισες καταστάσεις, είναι στην πράξη άνισο.

Ταυτόχρονα όμως το κράτος, εμφανίζεται ως φορέας συναίνεσης, επειδή είναι έκφραση μιας καθολικής ανάγκης, αλλά κυρίως επειδή η αστική τάξη επιδιώκει να προσδώσει χαρακτήρα καθολικότητας στις ιδέες και την κυριαρχία της. Η σχετική αυτοτέλεια του κράτους απέναντι στην κυρίαρχη τάξη το διευκολύνει να παρουσιαστεί ως δήθεν «ουδέτερο». Ταυτόχρονα, η ταξική φύση του κράτους συσκοτίζεται μέσα από τους πολιτικούς θεσμούς που ενισχύουν το φετιχισμό και τις ψευδαισθήσεις.


Κείμενα:
Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ