Πάντα πιστή στις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν αρκείται στο να προωθήσει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, αλλά στις προθέσεις της είναι - ή τουλάχιστον το συζητά - και η ιδιωτικοποίηση των ήδη υπαρχόντων δημοσίων πανεπιστημίων. Για να ισοπεδωθεί έτσι πλήρως ό,τι έχει απομείνει από τη δημόσια ανώτατη παιδεία.

Αυτό αποκαλύφθηκε χτες από ένα έγγραφο που έδωσαν στη δημοσιότητα οι πρυτάνεις. Πρόκειται για "Δελτίο Τύπου", το οποίο φέρει μεν το λογότυπο του υπουργείου Παιδείας, αλλά αναφέρει εισήγηση του ΠΑΣΟΚ προς την Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος. Στο κείμενο αναφέρεται ρητά ότι "προκειμένου (σ.σ. τα πανεπιστήμια) να μπορέσουν να ανταγωνιστούν στο διεθνές περιβάλλον, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο μετατροπής τους σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου".Το έγγραφο φέρει ημερομηνία 31 Μάη 1995, μία μέρα δηλαδή μετά την ανακοίνωση από τον υπουργό Παιδείας των προτάσεων για αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, που προβλέπουν τον κατακερματισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την παροχή "δυνατότητας δημιουργίας ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όχι μόνο στο κράτος αλλά και στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και σε άλλα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου".

Στη διάρκεια της χτεσινής Συνόδου των Πρυτάνεων, ενόψει της επικείμενης συνάντησής τους με τον πρωθυπουργό, ανάμεσα στα άλλα θέματα, έγινε συζήτηση και για την πρόθεση "ιδιωτικοποίησης" των υπαρχόντων δημόσιων πανεπιστημίων, με βάση το περιεχόμενο του επίμαχου εγγράφου, το οποίο μοίρασε αργότερα στους δημοσιογράφους ο πρύτανης του Παντείου, Α. Μεταξόπουλος.

Μετά το θόρυβο που ξέσπασε, το υπουργείο Παιδείας εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία, όχι μόνο δε διαψεύδει ότι γίνεται συζήτηση για τη μετατροπή των πανεπιστημίων σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, αλλά απεναντίας προσπαθεί να χρεώσει αυτήν στους πρυτάνεις. Αναφέρει συγκεκριμένα: "Το ΥΠΕΠΘ οφείλει να ενημερώσει ότι προτάσεις για την αλλαγή του καθεστώτος που διέπει τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από ΝΠΔΔ σε ΝΠΙΔ έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί από πρυτάνεις ιδρυμάτων "για την πιο ευέλικτη λειτουργία των δημόσιων πανεπιστημίων", όπως υποστήριζαν". Σημειώνει βέβαια ότι, "παρά ταύτα, τέτοια πρόταση δε συμπεριλαμβάνεται στο πλαίσιο των θέσεων που έχει δημοσιοποιήσει το ΥΠΕΠΘ και έχει καταθέσει στην Επιτροπή Αναθεώρησης Συντάγματος της Βουλής". Ομως, αυτό δε διαψεύδει την ύπαρξη του εγγράφου, το οποίο προφανώς είναι πρόταση του ΠΑΣΟΚ στην Επιτροπή Αναθεώρησης, καθώς αρχίζει με τη φράση "Το ΠΑΣΟΚ διαπιστώνοντας...", για να αναφέρει στη συνέχεια συγκεκριμένες προτάσεις, που είναι σχεδόν αντιγραφή των προτάσεων του υπουργείου Παιδείας.

Βέβαια, ο υπουργός Παιδείας αισθάνθηκε την ανάγκη να σημειώσει στην ίδια ανακοίνωση ότι "για να μη δημιουργείται σύγχυση και πανικός, που φαίνεται ότι είναι σημείο των καιρών, το ΥΠΕΠΘ επισημαίνει το αυτονόητο, ότι δηλαδή η ενημέρωση των θέσεων, απόψεων και προτάσεών του γίνεται μέσω των Δελτίων Τύπου που το ίδιο ανακοινώνει". Ομως, και σε αυτό το Δελτίο Τύπου που το ίδιο το υπουργείο ανακοίνωσε στις 30 Μάη 1995 αναφέρεται: "Προκειμένου όμως (σ.σ. τα πανεπιστήμια) να μπορέσουν να ανταγωνιστούν στο διεθνές περιβάλλον,

πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα να υιοθετήσουν νέες μορφές οργάνωσης, που θα ενισχύει την αυτοδιοίκηση και ευελιξία τους". Η διαφορά δηλαδή είναι ότι στο άλλο επίμαχο κείμενο αναφέρεται το ίδιο πράγμα, αλλά με πιο συγκεκριμένο τρόπο...

Η αποκάλυψη αυτή δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Είναι εφαρμογή του εκπαιδευτικού μοντέλου που επιτάσσουν οι πολυεθνικές της Ευρώπης, που περιλαμβάνεται στη "Λευκή Βίβλο" της Ευρωπαϊκής Ενωσης και για πρώτη φορά διατυπώθηκε απροκάλυπτα ως ξεκάθαρη θέση της κυβέρνησης. Το κείμενο, το οποίο είναι άγνωστο πώς έφτασε στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, βρίσκεται σε απόλυτη σύμπνοια με τις προτάσεις του ΟΟΣΑ και τις κατευθύνσεις της "Λευκής Βίβλου" για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αφού ανάμεσα σε άλλα προβλέπει την αξιολόγηση των ιδρυμάτων από το ΕΣΥΠ, την καθιέρωση του συστήματος μεταφοράς πιστωτικών μονάδων κλπ. Εξάλλου, ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας έχει πει επανειλημμένα ότι δεν έχει ιδεολογικό πρόβλημα με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.

Το κείμενο προκάλεσε σύγχυση στη Σύνοδο των Πρυτάνεων, οι οποίοι όπως τόνιζαν δεν εξέτασαν τη θέση του υπουργείου καθαυτή, αλλά την τακτική του να μην καλέσει τα πανεπιστήμια στη διαδικασία συζήτησης και επεξεργασίας προτάσεων για αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος.

Ο πρύτανης του ΕΜΠ Ν. Μαρκάτος αποκάλυψε ότι, όταν σε επικοινωνία του με τον υπουργό Παιδείας τον ρώτησε για το συγκεκριμένο θέμα, ο υπουργός του απάντησε πως η επίμαχη διάταξη εισήλθε στις προτάσεις επειδή ήταν επιθυμία κάποιων πρυτάνεων, με την έννοια ότι θα ικανοποιούσε το αίτημα για αύξηση της αυτοδιοίκησης και της αυτοδυναμίας των πανεπιστημίων.

Ο Ν. Μαρκάτος επισήμανε τη διάθεση των πρυτάνεων να αγωνιστούν για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα των ελληνικών πανεπιστημίων, τονίζοντας: "Προσωπικά πιστεύω ότι τα δύο κόμματα έχουν αποφασίσει για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αυτό επομένως δε με παραξενεύει ιδιαίτερα και δεν αποτέλεσε το θέμα της συζήτησης αυτό καθεαυτό. Εχουμε κι εμείς τρόπους αντίδρασης, αν τέτοια αναθεώρηση του Συντάγματος συμβεί. Ομως, το γεγονός ότι λαμβάνονται αποφάσεις τέτοιου σημαντικού χαρακτήρα χωρίς να ερωτηθούν τα ελληνικά πανεπιστήμια, το θεωρώ πολύ σημαντικό".

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθήνας, Π. Γέμτος,όταν ρωτήθηκε σχετικά από τους δημοσιογράφους, τόνισε ότι "επί της ουσίας δεν μπορούμε να συζητήσουμε τίποτα γιατί δεν έχουμε τίποτα στα χέρια μας", συμπληρώνοντας ότι η μετατροπή των κρατικών πανεπιστημίων σε ιδιωτικά αποκλείεται από τους πρυτάνεις.

Ο πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Α. Μεταξόπουλος εξέφρασε τη διαμαρτυρία του γιατί η πανεπιστημιακή κοινότητα αγνοείται συστηματικά από το υπουργείο Παιδείας. "Υπάρχει μια συστηματική αποφυγή της επικοινωνίας και του διαλόγου με τα πανεπιστήμια, η οποία κοντά στη γενική πλέον δυσλειτουργία του υπουργείου Παιδείας κάνει την κατάσταση ακόμα οδυνηρότερη από όσο ήταν μέχρι τώρα", είπε, σημειώνοντας ότι σύμφωνα με πληροφορίες του, τις οποίες μεταφέρει με επιφύλαξη, "υπήρξε εισήγηση για μετατροπή των πανεπιστημίων σε ΝΠΙΔ και υπήρξε και ένας διάλογος, τα πρακτικά του οποίου έχουν περιέλθει στη γνώση διαφόρων παραγόντων της πανεπιστημιακής κοινότητας".

Ο πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γ. Φίλης,τόνισε ότι κυοφορείται από το υπουργείο Παιδείας πρόταση για μετατροπή των ΑΕΙ σε ΝΠΙΔ και ότι ήδη βρίσκεται καθ' οδόν. "Ακούμε και εκφράζουμε την ανησυχία μας", τόνισε.