Από το "Διδασκαλικό Βήμα" 1083/96, σελ. 74, πληροφορηθήκαμε τις δραστηριότητες του ΔΣ της ΔΟΕ, μεταξύ των οποίων ήταν η παρέμβαση που έκανε στο υπουργείο Παιδείας για να "αποτραπεί" η διάθεση των βιβλίων του νηπιαγωγείου στους κρατικούς παιδικούς σταθμούς.

Δε θα απασχολήσει αυτό το σημείωμα η ουσία του θέματος, δηλαδή, αν τα συγκεκριμένα βιβλία (μαθηματικών και γλώσσας), που αποστέλλονται στα νηπιαγωγεία και είναι υποχρεωτικά, είναι πραγματικά τα μέσα που "αναβαθμίζουν το νηπιαγωγείο" και που το βοηθούν να "παύσει να αποτελεί το φτωχό συγγενή της εκπαίδευσης". Είναι σκόπιμο και αναγκαίο τα Παιδαγωγικά Τμήματα σε ερευνητικό επίπεδο, με τις συνδικαλιστικές διευκολύνσεις που μπορεί να προσφέρει το ΔΣ της ΔΟΕ, να προχωρήσουν στην αξιολόγηση συνολικά της δράσης των βιβλιοτετραδίων.

Οσο όμως αποτελούν το βασικό παιδαγωγικό υλικό του νηπιαγωγείου, η ΔΟΕ πρέπει να φροντίσει ώστε τα βιβλιοτετράδια να φτάσουν σε όλα τα παιδιά και των κρατικών παιδικών σταθμών και όχι το αντίθετο. Γιατί τα παιδιά που φοιτούν στους παιδικούς σταθμούς δεν είναι "τα παιδιά ενός κατώτερου θεού". Προκαλεί έκπληξη και αγανάκτηση ο πρωτότυπος "ρατσισμός" του διαβήματος της ΔΟΕ να διαχωρίζει τα παιδιά σε "ευνοημένα" (όσα φοιτούν στο νηπιαγωγείο) και "αδικημένα" (όσα φοιτούν σε παιδικό σταθμό). Ολα είναι παιδιά της ίδιας ηλικίας και έχουν ακριβώς τις ίδιες ανάγκες και τα ίδια δικαιώματα στη γνώση και την ανάπτυξη.

Εθελοτυφλούν όσοι δεν αντιλαμβάνονται ή κάνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται (όπως το ΔΣ της ΔΟΕ) τι υποβαθμίζει την προσχολική αγωγή και υιοθετούν την άποψη που εύστοχα λέει ο λαός μας "πονάει δόντι, κόβει κεφάλι".

Η υποβάθμιση της προσχολικής αγωγής οφείλεται στα εξής:

1. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν ασχολήθηκαν σοβαρά οι κυβερνήσεις με την προσχολική αγωγή στο σύνολό της, παρόλο που έχει αποδειχτεί επιστημονικά, εδώ και πολλά χρόνια, η καθοριστική σημασία του ρόλου της για την κατοπινή εξέλιξη του ανθρώπου.

2. Στο χώρο της προσχολικής αγωγής επικρατεί διαρχία ή μάλλον πολυαρχία, δηλαδή την ευθύνη τη μοιράζονται διάφοροι φορείς (υπουργείο Παιδείας, υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, δήμοι, φιλανθρωπικές οργανώσεις, επιχειρηματίες κλπ.). Αρα δεν υπάρχει ενιαία αντίληψη και κοινοί στόχοι στο σχεδιασμό και την παροχή προσχολικής αγωγής, αλλά οι στόχοι της προσαρμόζονται ανάλογα με τις αντιλήψεις του αρμόδιου κατά περίπτωση φορέα.3. Με εξαίρεση το χώρο του δημόσιου νηπιαγωγείου, όπου οι εργαζόμενοι αποτελούν ενιαίο κλάδο, σε όλες τις υπόλοιπες μορφές των προσχολικών θεσμών, κρατικών και ιδιωτικών, οι εργαζόμενοι προέρχονται από διάφορες ειδικότητες. Στην εποχή της εξειδίκευσης η διαιώνιση αυτής της ασάφειας ακόμη και σε επίπεδο σπουδών (επικάλυψη προγραμμάτων σπουδών πανεπιστημιακών παιδαγωγικών τμημάτων και τμημάτων των ΤΕΙ), δεν μπορεί να θεωρηθεί αθώα.

4. Η προσχολική αγωγή μένει τόσα χρόνια υποβαθμισμένη στο περιθώριο, με στόχο να απαλλαγεί το κράτος από το κόστος της. Γιατί όλοι οι γονείς κάτω από την πραγματική πίεση για καλή ανάπτυξη του παιδιού τους, αλλά και την ανάγκη να βρίσκεται σε ασφαλισμένο περιβάλλον την ώρα που οι ίδιοι εργάζονται, ευκολότερα θα βάλουν το χέρι στην τσέπη για να συνδράμουν "το φτωχό κράτος". Οσο δε μικρότερο είναι το παιδί τους, τόσο πιο βαθιά θα μπαίνει το χέρι τους. Είναι γνωστό ότι, στα νηπιαγωγεία που λειτουργούν ή θα λειτουργήσουν ως ολοήμερα (;) οι γονείς πληρώνουν τη νηπιαγωγό, που απασχολεί τα παιδιά τον επιπλέον του προγράμματος χρόνο. Αλλά και στους παιδικούς σταθμούς που μεταβιβάζονται στην πρωτοβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση σύμφωνα με το άρθρο 42 του νόμου 2218/94, οι γονείς καλούνται να πληρώσουν "τροφείς".

Είναι πραγματικά καιρός η προσχολική αγωγή να αναβαθμιστεί και να παύσει να αποτελεί το φτωχό συγγενή, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η παρέμβαση της ΔΟΕ. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν θεσμοθετηθεί ένας μοναδικός τύπος προσχολικού θεσμού, ο οποίος θα εξασφαλίζει την ανάπτυξη και τη διαπαιδαγώγηση όλων των παιδιών από 0 - 6 ετών. Παιδικό κέντρο, μονάδα προσχολικής αγωγής ή όποιο άλλο όνομα και αν φέρει, θα πρέπει να είναι ενιαίος δημόσιος δωρεάν με αποκλειστικό υπεύθυνο φορέα το υπουργείο Παιδείας. Ετσι όλα τα παιδιά θα ξεκινούν το βασικό σχολείο από "ίσες αφετηρίες" και θα έχουν "ίσες ευκαιρίες" (φράσεις που πολλοί αρέσκονται να επαναλαμβάνουν).

Η θέση αυτή δεν είναι "κεραυνός εν αιθρία". Το παιδικό κέντρο προβλέπεται στο Ν. 1566/86, εδώ και 10 χρόνια δηλαδή. Αν και ο νόμος έχει προβλήματα γιατί θεσμοθετεί τη συνυπευθυνότητα δύο φορέων (ΥΠΕΠΘ και υπουργείου Υγείας - Πρόνοιας), μπορεί να ισχύσει αφού τροποποιηθεί τουλάχιστον σε αυτό το επίμαχο σημείο. Ομως με τη βελτίωση κάποιου προβληματικού νόμου μέχρι την εναντίωση των υπεύθυνων συνδικαλιστικών σε μέτρα που μειώνουν, σε ένα βαθμό, την ανισότητα και την αδικία για τα παιδιά επειδή τα βιβλιοτετράδια βρίσκονται υπό κρίση, τουλάχιστον μεταξύ των νηπιαγωγών, υπάρχει μεγάλη απόσταση.

Οι αιτιάσεις των νηπιαγωγών μέχρι σήμερα εστιάζονται στους φόβους της υποβάθμισης του ρόλου μας και στις πιθανές απώλειες των καταχτημένων δικαιωμάτων μας. Ομως αυτά είναι ψευτοπροβλήματα γιατί:

1. Στην εποχή της πλήρους εξειδίκευσης κάθε εργαζόμενος στο παιδικό κέντρο θα βρει τη θέση του. Δεν κινδυνεύουμε από ετεροαπασχόληση μέσα στα πλαίσια του σωστά οργανωμένου προσχολικού κέντρου, ενώ είναι σίγουρο ότι ετεροαπασχολούνται σήμερα όλοι οι νέοι συνάδελφοί μας (τυχεροί οι απόφοιτοι των παιδαγωγικών τμημάτων που εργάζονται στα Goodies).

2. Το συνδικαλιστικό κίνημα θα δυναμώσει, αφού θα προστεθούν στο χώρο μας και άλλοι εργαζόμενοι, άλλων ειδικοτήτων.

3. Θα αντιμετωπιστούν δύο χρονίζοντα προβλήματα. Η αδιοριστία των νέων συναδέλφων, αφού για να λειτουργήσουν τα προσχολικά κέντρα πρέπει να διοριστούν περισσότεροι από το 50% των ήδη υπηρετούντων και θα αποσυμφορηθούν τα πληθωρικά τμήματα των παιδικών σταθμών, όπου στοιβάζονται περισσότερα από 40 παιδιά με μία παιδαγωγό.

4. Θα υπάρχει βοηθητικό προσωπικό, κάτι που για τα νηπιαγωγεία είναι όνειρο καλοκαιρινής νύχτας.

5. Αν κινδυνεύουν οι συνάδελφοι δάσκαλοι από τους καθηγητές των ειδικοτήτων που διδάσκουν στα δημοτικά σχολεία ή αντίστροφα, τότε κινδυνεύουμε και εμείς οι νηπιαγωγοί από τις συναδέλφους βρεφονηπιοκόμους.Ετσι και αλλιώς όλοι οι εργαζόμενοι κινδυνεύουμε σήμερα από την εφαρμογή της συγκεκριμένης ευρωλάγνας πολιτικής. Τουλάχιστον ας μη συντεχνιάζουμε, αλλά όλοι μαζί, όσοι έχουμε κοινό αντικείμενο εργασίας το παιδί, μαζί με όλους όσοι είναι άμεσα ενδιαφερόμενοι, πρέπει να διεκδικήσουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας, για τα παιδιά του λαού μας.

Η καλύτερη υπηρεσία που μπορεί και πρέπει να προσφέρει το ΔΣ της ΔΟΕ σήμερα είναι να διεκδικήσει μαζί με όλους ανεξαίρετα τους συνδικαλιστικούς φορείς την ενοποίηση επιτέλους της προσχολικής αγωγής και την ίδρυση ενιαίων μονάδων ώστε όλα τα παιδιά να γίνουν "παιδιά του ίδιου ανώτερου θεού".

Κατερίνα ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

Νηπιαγωγός