Το παιδί συνήθισε την γκρίνια του αφεντικού και την υπομένει, όπως υπομένει και το ευτελές μεροκάματο και την ψαρίλα, που μυρίζουν διαρκώς τα χέρια του. Τι να κάνει άλλωστε; Να σηκωθεί να φύγει για να αναζητήσει καλύτερη τύχη; πού; Μήπως δεν έψαχνε τόσον καιρό να τον πάρουν κάπου για βοηθό και δε βρήκε πουθενά δουλιά; Εδώ, λοιπόν, πίσω από τον πάγκο του αλλαντοπώλη, με τις δυο χιλιάδες για μεροκάματο και να λείπουν οι τολμηρές σκέψεις και τα όνειρα, αφού έτσι ήρθαν τα πράγματα...

Και ξαφνικά "ήρθαν έτσι τα πράγματα" και οι γονείς του - Ελληνας ο πατέρας του και Ρωσίδα η μάνα - αποφάσισαν ν' αφήσουν τον τόπο τους και να έρθουν στην Ελλάδα. Παράτησαν τις δουλιές τους, το σπίτι τους και ό,τι άλλο είχαν εκεί και μπήκαν στη μεγάλη περιπέτεια, γιατί αλλιώς τα περίμεναν κι αλλιώς τα βρήκαν εδώ. Μόλις έφτασαν στην Ελλάδα εισπράξανε ένα ασήμαντο βοήθημα κι αυτή ήταν όλη κι όλη η "αρωγή" του κράτους προς τους επαναπατρισθέντες. Ούτε στέγη, ούτε δουλιά, ούτε άλλη μέριμνα εκ μέρους της πολιτείας. "Βγάλτε, κύριοι, μόνοι σας τα κάστανα απ' τη φωτιά". Και τα "έβγαλαν", φτιάχνοντας ένα άθλιο παράπηγμα στις υπώρειες της Πάρνηθας και κυνηγώντας με το ντουφέκι κανένα μεροκάματο για να ζήσουν... Μαύρη απελπισία για τους δύο γονείς και μοναδικό τους όνειρο πλέον το μέλλον του Κόλια."Τουλάχιστον να προκόψει αυτός", έλεγαν και τον έγραψαν στην πρώτη Γυμνασίου για να συνεχίσει το σκολειό και να το τελειώσει κι έπειτα να πάει στο πανεπιστήμιο, να γίνει μηχανολόγος ή κάτι τέτοιο τελοσπάντων...

Την πρώτη τάξη, βέβαια, ο Κόλιας την πέρασε βάσει του "ευεργετήματος" που ορίζει ότι "τα προσφυγόπουλα τον πρώτο χρόνο που φοιτούν σε ελληνικό σχολείο, προάγονται άνευ βαθμολογίας". Από κει και πέρα όμως, έπαψε να ισχύει η "χαριστική" μεταχείριση και ο Κόλιας, όπως ήταν φυσικό, άρχισε να χάνει τη μια χρονιά μετά την άλλη. Απελπίστηκε, λοιπόν, το παιδί, εγκατέλειψε το σχολείο και, τελικά, βρέθηκε πίσω από τον πάγκο του υπαίθριου αλλαντοπώλη...

Τάσος ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ