Οταν η υποκρισία ξεπερνά και τα όρια του θράσους και φτάνει στο σημείο να ανέχεται, ως - απλά - "άνθη του κακού", που έχουν δικαίωμα να ανθίσουν, ΚΥΠατζήδες δολοφόνους. Οταν η μνήμη, στην προσπάθειά της να βρει μιαν άκρη, φτάνει να ανακαλεί τις ιστορήσεις για το πώς ο μαυραγορίτης έγινε Λάτσης και τραβά από εκεί ευθεία γραμμή σύνδεσης με διάφορες σημερινές κουμπαριές. Οταν το μυαλό αδυνατεί να αφήσει ασύνδετη την αντίληψη "Αφήστε τα παιδιά να χαπακώνονται", με την ανοχή στο σύνθημα "Ο Κυριακίδης ήταν η αρχή". Οταν γίνεται συνείδηση πως δεν υπάρχει πλέον "κοινή και στους δυο κάποια ηθική περιοχή", τότε δεν έχεις απλά να αποφασίσεις ξανά με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Τότε το λιγότερο που έχεις να κάνεις είναι να πιαστείς σφιχτά στη χτεσινοβραδινή αλυσίδα - διαδήλωση, για να μην περάσει ξανά ο φασισμός. Και να μετρήσεις τους απόντες... Τότε, τουλάχιστον, επιβάλλεται να πετάξεις στα σκουπίδια κάθε αυταπάτη ότι μπορείς να συνεχίζεις όποιο διάλογο με τους δίγλωσσους, που ο λαός μας τους λέει ...κάπως αλλιώς. Και να πάψεις να βάζεις τον εαυτό σου να απαντήσει σε ηθικά διλήμματα, που δεν υπάρχουν καν σαν υποψίες ερωτημάτων στην ηθική περιοχή του άλλου. Αυτά τα ολίγα, ως μια δημόσια αυτοκριτική για όποιους αφελείς διαλόγους έγιναν το μεσημέρι και το απόγευμα της Κυριακής στο προαύλιο του Πολυτεχνείου, με αντικείμενο το "ανοιχτό Πολυτεχνείο".

Και, ως συνέχεια, ορισμένα ερωτήματα, όχι προς αυτούς που καταγγέλλουν, εκ των υστέρων, τις "δυνάμεις καταστολής εξωθεσμικών παραγόντων", όταν αυτοί ακριβώς έδιναν διαπιστευτήρια το βράδυ της Κυριακής στον εισαγγελέα Κτιστάκη, με τη φράση "Εμπιστευτείτε μας, σας αδειάσαμε το Πολυτεχνείο σε πέντε λεπτά, χωρίς να ανοίξει μύτη". Ερωτήματα, κύρια, ως μια πρόσκληση για αναζήτηση απαντήσεων, προς τα παιδιά που πράγματι φοιτούν στα πανεπιστήμια, και τα οποία, αν μη τι άλλο, δεν μπορούν να έχουν δόγμα τους το "πίστευε και μη ερεύνα".

Ποιος σφράγισε επί τρεις μέρες την Πάντειο, ποιος την ΑΣΣΟΕ, ποιος τη Νομική; Ποιος διαμαρτυρήθηκε γι' αυτό; Και γιατί δε διαμαρτυρήθηκε, επί τρεις μέρες, κανείς απ' όσους εκ των υστέρων μιλούν για κατάλυση του ασύλου ειδικά στο Πολυτεχνείο; Γιατί τέτοιο επιλεκτικό ενδιαφέρον; Τι εννοεί ο υπουργός Δημόσιας Τάξης, στη χτεσινή συνέντευξή του στα "Νέα", όταν δηλώνει "Ναι, θα μπαίναμε αμέσως στο Πολυτεχνείο" και τι, όταν λέει πως "Οι γνωστοί - άγνωστοι γνώριζαν την απόφασή μας"; Γιατί δεν μπήκαν τελικά; Ποιους είχαν, πράγματι, απέναντι και δεν μπήκαν; Και γιατί τόση επιμονή ορισμένων να αλλάξουν οι συσχετισμοί στο εσωτερικό του προαυλίου, αμέσως μετά την έναρξη της πορείας; Γιατί, τελικά, αυτοί, που εκ των υστέρων ρίχνουν μαύρο δάκρυ για το άσυλο, δεν έμειναν όλη τη νύχτα της Κυριακής μέσα να το υπερασπίσουν; Πότε ακριβώς - έχει σημασία η ακριβής ώρα - αποφάσισαν να βγουν έξω και ενάντια σε ποια "δύναμη καταστολής" στρέφονταν τα συνθήματα;

Ποιος θέλει να ξεχαστεί ότι το σύνθημα "Ερχονται οι οικοδόμοι" πρωτοακούστηκε εκείνες τις μέρες του Νοέμβρη του '73, προκαλώντας αίσθημα ανάτασης στους φοιτητές;

Ποιος και γιατί κρύβει συστηματικά τη συμμετοχή του εργατικού - λαϊκού κινήματος, τόσο στον αντιδικτατορικό αγώνα, όσο και στην εξέγερση του Νοέμβρη του '73;

Ποιος, όλα αυτά τα χρόνια, προσπαθεί να επιβάλει την άποψη για ένα πανεπιστήμιο, στο οποίο δεν έχουν καμία θέση οι εργάτες; Μόνοι τους πήραν, το Εργατικό Κέντρο Αθήνας και τα άλλα συνδικάτα, την απόφαση να συμμετάσχουν στη Συντονιστική Επιτροπή Περιφρούρησης του Πολυτεχνείου; Ποιοι τους κάλεσαν; Ποιοι έμειναν επί τρεις μέρες και τις νύχτες μέσα; Ποιοι άλλοι, εκτός από τα συνδικάτα, διέθεσαν έστω και έναν άνθρωπο; Ποιοι έτρεχαν, μάζευαν και έσπαγαν τις μολότοφ, που άλλοι έριχναν στα φρεάτια εντός του προαυλίου; Ποιοι απ' όσους μιλούσαν για "ανοιχτό Πολυτεχνείο" μάζεψαν έστω και μια σακούλα πέτρες;

Γιατί δεν άφησαν και ποιοι τα συνδικάτα να αποχωρήσουν από το χώρο του Πολυτεχνείου κανονικά, όταν είχαν κάνει το χρέος τους το μεσημέρι της Κυριακής και ετοιμάζονταν να πάρουν μέρος στην πορεία; Ποιος πήρε και ποιος εφάρμοσε την απόφαση για το κλείσιμο της πύλης της Τοσίτσα;

Ποιοι συμφωνούσαν στο δεύτερο όροφο της Αρχιτεκτονικής με το κλείσιμο κι όταν κατέβαιναν στην αυλή χάιδευαν τα αυτιά των 20 ατόμων, που εκείνη την ώρα επιδίωκαν να μπουν μέσα φωνάζοντας "Ο Κυριακίδης ήταν η αρχή"; Κι αφού διαφωνούσαν με το κλείσιμο της Τοσίτσα, γιατί, αφού είχαν τον έλεγχό της από τις 4.30 μμ και μετά δεν την άνοιξαν, ενώ ήταν πριονισμένο το λουκέτο; Τι θέση δηλώνει η φράση "δυστυχώς η σύγκλητος αποφάσισε με ψήφους 2-1 να μείνει κλειστή η πύλη", που είπε εις εξ αυτών, που κατόπιν ανακάλυψαν την ύπαρξη "εσωτερικής αστυνομίας του χώρου"; Δεν το είπε αυτό κρεμασμένος πάνω στην πύλη της Τοσίτσα, πουλώντας αντίθεση σ' όσους δε γνώριζαν; Ποιος τον εμπόδιζε να την ανοίξει εκείνη την ώρα; Ποιον δουλεύουν, τελικά, ορισμένοι;

Ποιος από τους 29 πανεπιστημιακούς - και ο Πολύζος - που ήταν παρών την ώρα που η Επιτροπή των Συνδικάτων δήλωσε την απόφασή της να αποχωρήσει το αργότερο μέχρι τις 8.30 το βράδυ από το Πολυτεχνείο, είπε έστω ένα "στο καλό"; Τους ζήτησαν ή δεν τους ζήτησαν, όλοι μαζί, να παραμείνουν μέσα, το νωρίτερο, μέχρι τις 9.30; Και γιατί, τελικά, η έξοδος όσων δήλωναν πως θέλουν "ανοιχτό Πολυτεχνείο" έγινε στις 9.15 και όχι στις 9.45; Ξανά, ποιον δουλεύουν, για να μη ρωτήσουμε για ποιον δουλεύουν;

Ορισμένα ακόμα "τετριμμένα" ερωτήματα, όπως το αν συνδέονται τα 6 τρισ. νέες στρατιωτικές δαπάνες, που επέβαλαν το ΝΑΤΟ και οι Αμερικάνοι, με την περικοπή κονδυλίων για την παιδεία και αν είχε νόημα να ήταν αυτό ένα από τα κεντρικά ζητήματα του φετινού γιορτασμού, μάλλον δεν έχει νόημα να τεθούν τώρα.

Αυτοί που έπαιξαν - συνειδητά ορισμένοι, ασυνείδητα κάποιοι άλλοι - το ρόλο του Δούρειου Ιππου, για να "ανοίξει" ουσιαστικά το Πολυτεχνείο στους προβοκάτορες και μάλιστα παρουσία και εκατοντάδων άλλων ανοργάνωτων ατόμων, δεν είναι καθόλου άσχετοι με τις διάφορες επιτροπές πολιτών, που συγκροτήθηκαν μακριά από τις διαδικασίες του μαζικού λαϊκού κινήματος. Μαζί με αυτούς, ήταν σίγουρα και κάποιοι που είχαν αγαθές προθέσεις. Μόνο που η πολιτική αφέλεια κάποιες στιγμές, και μάλιστα κρίσιμες, είναι ανεπίτρεπτη. Ας σταματήσει, λοιπόν, το παραμύθι με το "ανοιχτό Πολυτεχνείο" και τις "εξωθεσμικές δυνάμεις καταστολής".

Και ας επιχειρηθεί να δοθούν απαντήσεις στα παραπάνω απ' όσους πράγματι νοιάζονται για το άσυλο, αλλά και για το μέλλον αυτού του τόπου, χωρίς ξένους αφέντες. Και μεις, ευχαρίστως, θα τις φιλοξενήσουμε ως ένα πραγματικό ρεπορτάζ για το τι πράγματι συνέβη στη φετινή επέτειο. Και ως μια απάντηση σε ένα άλλο ερώτημα: Ποιος πράγματι όπλισε το χέρι, που έριξε τη βόμβα στο Συνδικάτο Οικοδόμων και έκαψε τα γραφεία του ΚΚΕ στον Πειραιά;

Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ