ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). - Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης ετοιμάζεται να ξεκινήσει, και, περιπλοκές υπάρχουν μόνο για την Κύπρο. Λίγες μέρες πριν από την επίσημη έναρξη των πολύχρονων διαπραγματεύσεων (31 Μάρτη), η βρετανική προεδρία έχει έτοιμα όλα τα σχετικά κείμενα εκτός από αυτά που αφορούν την Κύπρο, και, βασικά το πολιτικό ζήτημα. Σα να μην έφθανε αυτό, η εκκρεμότητα διευρύνεται καθώς στην παρούσα φάση έχουν διατυπωθεί ήδη τρεις αποκλίνουσες προτάσεις για το περιεχόμενο της εναρκτήριας ομιλίας της 31ης Μάρτη που θα αφορά την Κύπρο - εκτός από τη βρετανική προεδρία του Συμβουλίου που έχει προτείνει ένα συγκεκριμένο κείμενο, έχουν κατατεθεί ήδη μια ελληνική και μία γαλλική πρόταση.Ιδιαίτερη σημασία για το "ξεμπλοκάρισμα" της κατάστασης αποδίδεται στο "άτυπο", δηλαδή κεκλεισμένων των θυρών Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών του Εδιμβούργου (14/15 Μάρτη). Αλλά το γεγονός ότι μόνο για την Κύπρο υπάρχει περιπλοκή και μάλιστα για τον πανηγυρικό της έναρξης, καταδείχνει ότι πριν ακόμη ξεκινήσουν οι πολύχρονες διαπραγματεύσεις προσχώρησης, η Κύπρος αντιμετωπίζεται ήδη ξεχωριστά από τις υπόλοιπες πέντε υποψήφιες για ένταξη χώρες της ΚΑ Ευρώπης.Αντίθετα ραγδαίες εξελίξεις υπάρχουν στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας. Μετά τη φαρμακερή πρόταση της Κομισιόν, την περασμένη Τετάρτη, μιας "ευρωπαϊκής στρατηγικής για την Τουρκία", όπου αγνοούνται οι όροι του Λουξεμβούργου και απαιτείται άρση των ελληνικών επιφυλάξεων στην κοινοτική χρηματοδότηση της Τελωνειακής Ενωσης με την Αγκυρα (500 δισ. δραχμές για μια πενταετία), το "χρονοδιάγραμμα πιέσεων" οριστικοποιήθηκε με τον ορισμό ημερομηνίας σύγκλισης του Συμβουλίου Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας για την 25η Μάη 1998.Αυτά είναι και τα χρονικά περιθώρια της Αθήνας για να άρει οριστικά τις επιφυλάξεις που έχει διατυπώσει μετά τα Ιμια, ενώ στο μεσοδιάστημα "παίζεται" η εκκίνηση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης της Κύπρου. Για άλλη μια φορά το σύνολο των ελληνο - τουρκικών θεμάτων και το Κυπριακό, "συμπίπτουν" στην ενδο - κοινοτική διαπραγμάτευση, και έχει γίνει τόσες φορές που είναι φανερό ότι, ως "πακέτο" ευνοεί κάποιους, αυτούς που έχουν την ισχύ ανεξάρτητα από το δίκαιο.

Την 31η Μάρτη, κηρύσσοντας την πανηγυρική έναρξη των πολύχρονων διαπραγματεύσεων για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η βρετανική προεδρία οφείλει να εκφωνήσει μια "εναρκτήρια δήλωση" που θα αποτελείται από μια γενική αναφορά στη διεύρυνση και επιμέρους επισημάνσεις για τις έξι υποψήφιες χώρες - Κύπρος, Ουγγαρία, Πολωνία, Εσθονία, Τσεχία και Σλοβενία. Ολα τα κείμενα είναι ήδη έτοιμα, εκτός από το κείμενο εναρκτήριας δήλωσης για την Κύπρο, για το οποίο όχι μόνο δεν υπάρχουν συγκλίνουσες απόψεις, αλλά τρεις διαφορετικές προτάσεις.Το βασικό σημείο διαφωνίας αφορά τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στις διαπραγματεύσεις,και, κατά συνέπεια, το πάγιο πρόβλημα της σχέσης της επίλυσης του Κυπριακού και της ολοκλήρωσης - και πώς - των διαπραγματεύσεων.

Η βρετανική προεδρία, που έχει και την ευθύνη της εναρκτήριας δήλωσης, έχει προτείνει ένα κείμενο για την Κύπρο που δημιουργεί προβλήματα στην ελληνική πλευρά και μπορεί να "παρεξηγηθεί" αφού δε διευκρινίζει τη σχέση λύσης - ένταξης, τις οποίες, μάλλον, προτείνει ως παράλληλες διαδικασίες.Φαίνεται ότι επανερχόμαστε στην κατάσταση που είχε δημιουργηθεί το Φλεβάρη 1997 και εξανάγκασε σε "πάγωμα" των διαδικασιών της 18ης Συνόδου του Συμβουλίου Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ενωσης - Κύπρου, που από τότε εκκρεμεί. Αιτία της διαμάχης, η εισαγωγή στο πολιτικό κείμενο της ευχής ότι "οι περιστάσεις θα επιτρέψουν σύντομα τη συμμετοχή όλων των Κυπρίων στη διαδικασία προσχώρησης", πρόταση που η ελληνική και κυπριακή πλευρά εκτίμησε τότε ότι "μπερδεύει" την κατάσταση και δεν είναι ξεκάθαρη. Η Αθήνα αντιπροτείνει να εκφωνηθεί την 31η Μάρτη ένα κείμενο στη βάση της παραγράφου 28 των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Λουξεμβούργου, χωρίς όμως την ειδική αναφορά στη "συμπερίληψη αντιπροσώπων της τουρκοκυπριακής κοινότητας στην αντιπροσωπεία των διαπραγματεύσεων προσχώρησης". Και αυτό γιατί η Αθήνα και η Λευκωσία εκτιμούν ότι η βούληση της κυπριακής κυβέρνησης να συμπεριληφθούν Τουρκοκύπριοι στην κυπριακή αντιπροσωπεία διαπραγματεύσεων, ισχύει μέχρι τέλη Μάρτη, ότι δεν έγινε κατορθωτό κάτι τέτοιο εξαιτίας της αδιαλλαξίας του Ντενκτάς και της Αγκυρας και ότι δεν έχει νόημα να ισχύσει ως πρόταση και μετά την 31η Μάρτη και την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Ενδεικτικό, πάντως, της εκκρεμότητας που επικρατεί είναι το γεγονός ότι η Γαλλία έχει καταθέσει τρίτη, σχετική πρόταση,σύμφωνα με την οποία εάν κάποια στιγμή "φανεί" ότι οι διαπραγματεύσεις ένταξης δεν είναι σε "όφελος όλων των κοινοτήτων" της Νήσου, τότε η Κομισιόν να ετοιμάσει έκθεση προς έγκριση από το Συμβούλιο για το αν θα συνεχιστούν ή όχι οι διαπραγματεύσεις.Η γαλλική πρόταση φαίνεται "εξωφρενική", στην πραγματικότητα, όμως, η Κομισιόν, μεταξύ Σεπτέμβρη και τέλος του 1998 θα ετοιμάσει πράγματι μια έκθεση για "την εφαρμογή πολιτικών της Κύπρου που θα είναι σύμφωνες με το κεκτημένο της Ενωσης", και εκεί, μπορεί να προτείνει ό,τι θέλει - ακόμη και αυτό που "μαντεύει" από τώρα η γαλλική πρόταση. Υπενθυμίζεται ότι από τις 6 - 3 - 1995, ο τότε Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Καραγιαλτσίν είχε απειλήσει ανοιχτά τους πάντες ότι "η απόφαση για ένταξη της Κύπρου είναι ένα ατυχές βήμα, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει στη μόνιμη διχοτόμηση του νησιού. Η έναρξη των διαπραγματεύσεων ένταξης, πριν επιτευχθεί διακανονισμός κατόπιν διαπραγματεύσεων, θα οδηγήσει στη διεξαγωγή των συνομιλιών αποκλειστικά με την ελληνοκυπριακή πλευρά".