Η "αλβανοφοβία" είναι κατευθυνόμενη και το καλύτερο που έχουν να κάνουν Ελληνες και Αλβανοί εργάτες είναι να παλέψουν μαζί μέσα από τα σωματεία για τα δικαιώματά τους.

Σ' αυτή τη φράση θα μπορούσε να συνοψιστεί μια εκτενής συζήτηση που είχε για το θέμα με κατοίκους της Πετρούπολης η Γενική Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα,όταν κλήθηκε να σχολιάσει τις σχετικές εξελίξεις. Παραθέτουμε αποσπάσματα αυτής της παρέμβασης:

"Ορισμένα πράγματα, είπε, είναι κατευθυνόμενα και έχουν σχέση και με το Κοσσυφοπέδιο και με τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Αλλά τώρα βγήκε κι άλλο. Τι βγήκε; Οι Αλβανοί εργάτες άρχισαν να διεκδικούν οχτάωρα και αμοιβές με βάση τη δουλιά τους και ό,τι παίρνουν οι Ελληνες εργάτες. Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν σχέση μ' αυτό το ζήτημα. Ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, γιατί κυρίως στην ύπαιθρο δουλεύουν. Και ήδη βγήκαν ορισμένοι και το είπαν: Εμείς ζητήσαμε ωράρια και κανονικό μισθό. Χρόνια τώρα, να το πούμε καθαρά, τους εκμεταλλεύονταν στην ύπαιθρο. Ορισμένοι δούλευαν 1, 2 και 3 μήνες και δεν τους έδιναν ούτε τα λεφτά τους. Και όταν τους τα ζητούσαν, μετά πήγαιναν και τους κατάγγελναν.

Η ουσία, δηλαδή, των τελευταίων γεγονότων έχει να κάνει με τη διεκδίκηση, γιατί στο μεταξύ οργανώνονται σε σωματεία και ζητούν εφαρμογή της νομοθεσίας. Και τους πετσόκοψαν. Θα μου πείτε, δεν υπάρχει αλβανική μαφία; Βεβαίως υπάρχει. Δεν υπάρχει ελληνική μαφία; Μα υπάρχει. Δε στρατολογούνται στο οργανωμένο έγκλημα και Αλβανοί πεινασμένοι και εξαθλιωμένοι; Βεβαίως. Οπου υπάρχει εξαθλίωση και ανεργία, θα υπάρχει και στρατολόγηση στο οργανωμένο έγκλημα, εκτελεστών κτλ. Αυτά βεβαίως υπάρχουν. Αλλο πράγμα αυτό και δεν αντιμετωπίζεται με το "πας μη Ελλην βάρβαρος".

Ενα μέρος των γεγονότων, σημαντικό, έχει σχέση με αυτό το ζήτημα. Συμβαίνει, επίσης, και το εξής: όταν ένας λαός μεταναστεύει μαζικά, πεινασμένος, και εξαθλιωμένος, αν θέλετε, χάνει πολλές αξίες, και αυτές που είχε τις χάνει. Ζούσαν στη χώρα τους, στη γειτονιά τους, στο συγγενικό τους περιβάλλον, τώρα χάνουν και κάποιες δεσμεύσεις που είχαν, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Αλλά δεν είναι έτσι η μεγάλη πλειοψηφία και πρέπει να σηκώσουμε σταυροφορία, να έχουμε χτυπήματα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Για μας ο Αλβανός, ο Ρουμάνος, ο Πολωνός, ανεξάρτητα από την υποκειμενική του συμπεριφορά, για μας είναι μέρος της εργατικής τάξης. Πρέπει να ξέρετε ότι και οι Ελληνες μετανάστες εργάτες έτσι αντιμετωπίζονταν τα πρώτα χρόνια και για πολλά χρόνια ακόμα και σήμερα έτσι τους βλέπουν οι ξένοι και τα κρύβουν εδώ οι αρμόδιοι. Τη χειρότερη φήμη έχουν οι Ελληνες στην Αμερική και τη Γερμανία, κι όχι μόνο οι Ελληνες, οι Τούρκοι κι οι άλλοι. Το ότι μας εκτιμούν το λένε εδώ για κατανάλωση, έτσι μας αντιμετωπίζουν. Βεβαίως, άμα μείνεις 50 - 60 χρόνια σε μια χώρα είναι διαφορετικό, ενσωματώνεσαι αλλά τα κύματα των μεταναστών τα πρώτα χρόνια τα ίδια αντιμετώπιζαν που αντιμετωπίζουν τώρα οι Αλβανοί. Δεν υπήρχε τότε, ίσως, η ανεργία, τόσο μεγάλη, αλλά τέτοια φαινόμενα υπήρχαν. Επομένως, δε χωράει δεύτερη κουβέντα: Υπεράσπιση των δικαιωμάτων και πάλη, βεβαίως, εναντίον των αιτιών που δημιουργούν το οργανωμένο έγκλημα ή το ανοργάνωτο και το σκόρπιο.

Είμαστε αδέρφια και η διαίρεση της εργατικής τάξης δε βοηθάει. Βάλτε και τη λογική: Να φύγουνε, λοιπόν, τώρα οι Ελληνες από τη Γερμανία, κρατάνε ή δεν κρατάνε δουλιά Γερμανών ανέργων; Να γυρίσουν στην Ελλάδα; Οταν θα διώχνουν τους Ελληνες, να γυρίσουν οι Ελληνες στην Ελλάδα;

Αυτό το πράγμα εμείς δεν μπορούμε να το δεχτούμε, αυτό είναι που θέλει σήμερα το σύστημα. Το σύστημα παίρνει τον ξένο εργάτη, τον ξεζουμίζει και μετά τον πετάει. Αλλά παίρνει και τον Ελληνα εργάτη. Αύριο αν υπάρξουν εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο και φτιάξουν τη μεγάλη Αλβανία και κάνουν τα Βαλκάνια άνω - κάτω, άλλοι θα φεύγουν απ' την Ελλάδα και άλλοι θα μπαίνουν στην Ελλάδα. Γιατί ο πεινασμένος δεν έχει άλλη λύση. Οι Ιρακινοί μπαίνουν στα πλοία και τους βυθίζουν. Ξέρουν ότι μπορεί να μη φτάσουν στη χώρα. Αυτή είναι η εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και το οργανωμένο έγκλημα καλλιεργείται και έτσι. Κι όταν πάμε στο "ο θάνατός σου η ζωή μου" χαθήκαμε.

Τι πρέπει να κάνουμε; Δε λέω να χαϊδεύουμε τους Αλβανούς και τους Ρουμάνους. Από μια άποψη, μάλιστα, εμείς θα τους λέγαμε να πάτε στην πατρίδα σας να παλέψετε γι' αυτά τα ζητήματα και να κάνετε και την επανάσταση. Αλλά δεν μπορείς να τους φερθείς με αυτόν τον τρόπο. Λέμε να οργανωθούν σε σωματεία, σε συνδικάτα, να συνδικαλιστούν, ακριβώς για να μη φτάνουν σε τέτοιες καταστάσεις".