Η "νέα" φάση της ΟΝΕ του Μάαστριχτ, που αρχίζει και τυπικά την 1/1/1999, ανοίγει ένα νέο κύκλο εκμετάλλευσης της μισθωτής εργασίας.Οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι υποχρεούνται να καλύψουν τις νέες ανάγκες "ανταγωνισμού" του μεγάλου δυτικοευρωπαϊκού κεφαλαίου στον αδελφοκτόνο πόλεμο που έχει ξεσπάσει στα πλαίσια της "παγκοσμιοποίησης" συμφερόντων. Η επιτάχυνση της εκμετάλλευσης που επέβαλε το Μάαστριχτ από το 1992 δεν αποτελεί βάρβαρη παρένθεση. Αντίθετα, όχι μόνο ξεριζώνεται το σύνολο των εργασιακών σχέσεων, όπως είχαν κατακτηθεί μεταπολεμικά, όχι μόνο με το Σύμφωνο Σταθερότητας παρατείνεται επ' άπειρον η άγρια πολιτική λιτότητας, αλλά επιβάλλεται μια μόνιμη και σταθερή θεσμική μηχανή, που θα επιτηρεί και θα καθοδηγεί τις νέες, πιο άγριες μορφές εκμετάλλευσης. Η Κομισιόν, "θεματοφύλακας" των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου, έκανε τον απολογισμό του πρώτου πεντάχρονου Μάαστριχτ και προδιέγραψε τις νέες εξελίξεις στην "έκθεση για την πρόοδο της σύγκλισης και σχετική σύσταση ενόψει της μετάβασης στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ" (25/3/1998).

Οπως τονίζει με έμφαση η Κομισιόν "στην Κοινότητα υπάρχει ομοφωνία ότι η σταθερότητα των τιμών αποτελεί τον πρωταρχικό στόχο της νομισματικής πολιτικής". Η "συγκράτηση του πληθωρισμού" αποτελεί τη μόνη αξιόπιστη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης μετά την πλήρη αποτυχία πλήρωσης των άλλων "κριτηρίων σύγκλισης" του Μάαστριχτ. Οπως υπογραμμίζει ακόμη μια φορά η έκθεση της Κομισιόν "η εξέλιξη του κόστους εργασίας ανά παραγόμενη μονάδα, έχει ιδιαίτερη σημασία στη διαδικασία του πληθωρισμού". Η στήριξη της διαδικασίας αποπληθωρισμού από "κατάλληλες" μισθολογικές εξελίξεις αποκτά μεγαλύτερη σημασία στη νέα φάση της ΟΝΕ αφού, όπως επισημαίνει η έκθεση το Μάαστριχτ προβλέπει μια σειρά θεσμικές αλλαγές που αναβαθμίζουν το ρόλο - κλειδί της εξέλιξης παραγωγής υπεραξίας. Οπως τονίζει η Κομισιόν "η πιο σημαντική αλλαγή είναι η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών", ενώ άλλες σημαντικές αλλαγές, που άρχισαν να ισχύουν ήδη στο δεύτερο στάδιο της ΟΝΕ (1994 - 1998) περιλαμβάνουν "την απαγόρευση νομισματικής χρηματοδότησης των κυβερνητικών ελλειμμάτων και την απαγόρευση προνομιακής πρόσβασης των δημοσίων αρχών στα χρηματοδοτικά ιδρύματα". Πρόκειται για άλλη μια επιβεβαίωση του βασικού στόχου της ΟΝΕ στη νέα φάση, δηλαδή της βασικής ανάγκης του κεφαλαίου για συμπίεση του εργατικού κόστους και αύξηση της υπεραξίας και της εργατικής εκμετάλλευσης στα πλαίσια της ανελέητης "ανταγωνιστικότητας" της "παγκοσμιοποιημένης" αγοράς, και του αδελφοκτόνου πολέμου που έχει ξεσπάσει για το "ξαναμοίρασμα" του πλανήτη. Το ότι οι νέες, αυξημένες ανάγκες του δυτικοευρωπαϊκού κεφαλαίου θα καλυφθούν με νέα, άγρια εκμετάλλευση των μισθωτών δεν αποτελεί βέβαια ούτε πρωτοφανέρωτη ούτε πρωτότυπη "εφεύρεση". Οπως ορίζει η Κομισιόν "οι αλλαγές στο κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος καθορίζονται από την αύξηση της παραγωγικότητας και τις αλλαγές στην ονομαστική αμοιβή ανά εργαζόμενο".Ωστόσο, όπως ομολογεί η έκθεση "εκτός από το σύνηθες κυκλικό πρότυπο, η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας παρέμενε σχετικά σταθερή στην Κοινότητα". Κατά συνέπεια "η παρατηρούμενη επιβράδυνση του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος οφείλεται κυρίως στις συγκρατημένες αυξήσεις των ονομαστικών μισθών κατά κεφαλή". Οπως επιχαίρει θριαμβευτικά η Κομισιόν "μετά από αύξηση 6,4% κατ' έτος σε κοινοτικό επίπεδο κατά την περίοδο 1990 - 1993, η ονομαστική αμοιβή ανά εργαζόμενο αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ποσοστό 3,3% για την περίοδο 1994 - 1997. Η επιβράδυνση αυτή στην αύξηση των μισθών κατά τη δεκαετία του 1990 απαντάται σε όλα τα κράτη - μέλη, αν και σε διαφορετικό βαθμό". Οσον αφορά ειδικά την Ελλάδα "ο πληθωρισμός σημείωσε μεγαλύτερη σύγκλιση με τα υπόλοιπα κράτη - μέλη (...) αλλά, παρά τη σημαντική πρόοδο των τελευταίων ετών, οι αυξήσεις του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος δεν έχουν ακόμη περιοριστεί στο επίπεδο που είναι απαραίτητο για την επίτευξη και τη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών". Τα πράγματα όσον αφορά την εκμετάλλευση και τη συμπίεση του κόστους εργασίας προβλέπεται ότι θα πάνε καλύτερα για το κεφάλαιο στη νέα φάση της ΟΝΕ που αρχίζει την 1.1.1999.

Η Κομισιόν, αφού επαναλαμβάνει τις "διασφαλίσεις" που προσφέρουν στη νέα φάση η "ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας" και "οι διατάξεις" του Μάαστριχτ για τα δημόσια οικονομικά "όπως συμπληρώθηκαν από το Σύμφωνο Σταθερότητας" προβλέπει ότι "θα ενισχυθεί η πειθαρχία στον τομέα των μισθών και του κόστους, δεδομένου ότι άστοχες μισθολογικές αυξήσεις δε θα συμβιβάζονται με τις νομισματικές, δημοσιονομικές ή συναλλαγματικές πολιτικές". Στις Βρυξέλλες, ομολογούν ανοιχτά, ότι η "θετική" για το κεφάλαιο εξέλιξη του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος "δεν είναι αποτέλεσμα επιτάχυνσης της βελτίωσης της παραγωγικότητας αλλά της συγκρατημένης αύξησης της ονομαστικής αμοιβής ανά εργαζόμενο". Δηλαδή, ομολογούν ανοιχτά ότι το δυτικοευρωπαϊκό κεφάλαιο δηλώνει αδυναμία να "ανταγωνιστεί", παρά μόνο αν περικόψει μισθούς και επιδόματα, φορτώνοντας έτσι αποκλειστικά στις πλάτες των εργαζόμενων τη δική του "ανάπτυξη".

Από την 1.1.2002 "οι τραπεζικοί λογαριασμοί, οι μισθοί, οι αμοιβές και οι συντάξεις θα εκφράζονται σε ΕΥΡΩ". Και όπως αποδεικνύεται από την ιστορική εμπειρία σε κάθε νομισματική αλλαγή αυτός που χάνει είναι πάντα ο εργαζόμενος ως μισθωτός, ως συνταξιούχος, ως ασφαλισμένος, ως καταναλωτής, ως αποταμιευτής. Ιδιαίτερα προβλήματα για τους Ελληνες εργαζόμενους θα υπάρξουν όμως και στη "μεταβατική περίοδο" 1999 - 2001, παρ' όλο που η χώρα θα βρίσκεται "εκτός" της ΟΝΕ. Η ίδια η Κομισιόν είχε προειδοποιήσει με την "Πράσινη Βίβλο" για την καθιέρωση των "ενιαίου νομίσματος" (31.5.1995) για κάποια "προβλήματα των καταναλωτών". Σύμφωνα με την Κομισιόν "το οξύτερο πρόβλημα για τους καταναλωτές θα είναι αναμφισβήτητα η πραγματοποίηση των μετατροπών και η σύγκριση της σχετικής αξίας των αγαθών και των υπηρεσιών. Οι καταναλωτές κινδυνεύουν να απολέσουν την αίσθηση των τιμών". Για τη μεταβατική περίοδο προβλέπεται ένα σύστημα διπλής αναγραφής των τιμών και η Κομισιόν εκτιμά ότι "όλο το κόστος αυτού του συστήματος ενδέχεται να μετακυληθεί στους καταναλωτές". Επισημαίνεται επίσης ότι στη "στρογγυλοποίηση των ποσών" μπορεί να δημιουργηθούν προβλήματα π. χ. σε όλες τις "μακροπρόθεσμες" συμβάσεις όπως "υποθήκες, συμβάσεις εργασίας κλπ.". Σύμφωνα με την Κομισιόν δεν πρέπει να γίνει εκ νέου διαπραγμάτευση των συμβάσεων. Το θέμα είναι πολύπλοκο και άγνωστο, γιατί η ίδια η Κομισιόν αναγνωρίζει "διάκριση μεταξύ των υπαρχουσών και των νέων συμβάσεων". Υποστηρίζεται ότι για τις νέες συμβάσεις, η επιλογή του νομίσματος (εθνικό ή ΕΥΡΩ) είναι θέμα διαπραγμάτευσης μεταξύ των συμβαλλομένων μερών κατά τη στιγμή σύναψης της σύμβασης. Αυτό αφορά, σύμφωνα με την Κομισιόν συμβάσεις μεταξύ επιχειρήσεων, αμοιβές και μισθούς αλλά και καθημερινές συναλλαγές, όπως ενοίκια, λογαριασμοί κλπ..Για τις νέες συμβάσεις "στην πράξη αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το συμβαλλόμενο μέρος με τη μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ μπορεί να επιμείνει για τη χρήση του ΕΥΡΩ". Οσον αφορά τη μισθοδοσία "θα είναι δυνατόν να ζητούν οι εταιρίες οι νέες συμβάσεις απασχόλησης να εκφράζονται σε ΕΥΡΩ, μολονότι η εθνική νομοθεσία για το θέμα αυτό μπορεί να προβλέπει συγκεκριμένες διατάξεις για την καταβολή των μισθών". Ενδέχεται, επίσης, "μια εταιρία να μπορεί να καταρτίζει τις καταστάσεις μισθοδοσίας της σε ΕΥΡΩ, τα οποία να μετατρέπονται σε εθνικό νόμισμα πριν από την πίστωση των τραπεζικών λογαριασμών των υπαλλήλων". Απειρες, λοιπόν, οι βουλές και (... ) τα κόλπα της ΟΝΕ. Εσείς θα τους είχατε εμπιστοσύνη μετά το πρώτο πεντάχρονο του Μάαστριχτ;

Βησσαρίων ΓΚΙΝΙΑΣ