Ο Τύπος και γενικότερα τα ΜΜΕ θεωρούνται ως ένας από τους βασικότερους μοχλούς άσκησης της εξουσίας. Κάποιοι, μάλιστα, τα χαρακτηρίζουν "4η εξουσία", καθώς έχουν τη δύναμη να ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις.
Τις τελευταίες δεκαετίες, μετά την εμφάνιση του ηλεκτρονικού Τύπου, τα ΜΜΕ έχουν αποκτήσει μια υπερβολικά μεγάλη δύναμη, καθώς, με την αμεσότητα του ήχου και της εικόνας, μπαίνουν σε κάθε σπίτι και συμβάλλουν στη διαμόρφωση συνειδήσεων.
Στην εποχή μας που η πληροφορική έχει μετατρέψει τον πλανήτη σε ένα "παγκόσμιο χωριό", σε μια εποχή που τα κορυφαία γεγονότα γίνονται γνωστά σε ζωντανή μετάδοση, θα περίμενε κανείς πως ο Τύπος θα συνέβαλε στην πληρέστερη ενημέρωση και στη συνειδητοποίηση των λαών. Κι όμως, σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, ο Τύπος έχει μετατραπεί σε στυλοβάτη της κυβερνητικής εξουσίας, κρατώντας ταυτόχρονα εχθρική στάση απέναντι στους μαζικούς αγώνες, που στοχεύουν στην ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης.
***
Πολλοί παρατηρούν πως σε ΜΜΕ και ιδιαίτερα σε τηλεοπτικούς σταθμούς που δήθεν ανταγωνίζονται μεταξύ τους ή που θεωρούνται "αντιπολιτευόμενα", όχι μόνο ο σχολιασμός, αλλά ακόμα και η σειρά παρουσίασης των ειδήσεων ταυτίζονται. Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι πως μεταξύ των υψηλόβαθμων στελεχών των Μέσων, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις κάποιων δημοσιογράφων, υπάρχουν καθημερινοί δίαυλοι επικοινωνίας, που καθορίζουν το περιεχόμενο, τα σχόλια των δελτίων ειδήσεων, ακόμα και τους καλεσμένους που θα υπάρχουν σε κάθε τηλεοπτικό "παράθυρο".Παράλληλα, υπάρχουν περιπτώσεις, όπου οι διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι συνεννοούνται εκ των προτέρων, για τον τρόπο παρουσίασης των θεμάτων και άλλες, όπου αποστέλλεται εκ περιτροπής ένας δημοσιογράφος σε θέμα, με τη δέσμευση να κάνει "ρουλεμάν",όπως λέγεται στη δημοσιογραφική αργκό, δηλαδή να προωθήσει την είδηση σε όλους τους υπόλοιπους. Για του λόγου το αληθές, ας ανοίξει κάποιος τρεις - τέσσερις ραδιοφωνικούς σταθμούς ή ας δει τα δελτία ειδήσεων των περισσότερων από τα μεγάλα κανάλια. Η ταύτισή τους εκπλήσσει.
Κι αυτή η ταύτιση είναι πλήρης. Τα περισσότερα ηλεκτρονικά Μέσα παρουσιάζουν μια απεργία, ένα συλλαλητήριο, μια πορεία με την ακόλουθη εισαγωγή: "Μεγάλη ταλαιπωρία περιμένει αύριο το επιβατικό κοινό, εξαιτίας της κινητοποίησης του τάδε ή του δείνα κλάδου", προσπαθώντας έτσι να προκαταλάβουν τον θεατή εναντίον της κινητοποίησης, χωρίς, μάλιστα, να μπει στον κόπο να πληροφορήσει τους θεατές γιατί ο συγκεκριμένος κλάδος κινητοποιείται. Από τις ελάχιστες εξαιρέσεις - και σ' αυτό είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι - είναι ο "Ριζοσπάστης" και ο "902", τους οποίους πολλοί μεγαλόσχημοι δημοσιογράφοι, που η πλειοψηφία τους θήτευσε σ' αυτά τα σχολεία δημοσιογραφίας, κατηγορούν για εμμονή σε ειδήσεις, που ενδιαφέρουν, τάχα, ελάχιστους.
Σήμερα, λοιπόν, το περιεχόμενο των ειδήσεων που φθάνουν στο λαό είναι, λίγο - πολύ, πανομοιότυπο:
- Είναι η παρουσίαση των επιχειρηματικών, κοινωνικών, αθλητικών και άλλων δραστηριοτήτων μιας χούφτας κεφαλαιοκρατών, οι οποίοι "συμπτωματικά" είναι οι ιδιοκτήτες των κεντρικών ΜΜΕ.
- Είναι τα "προβλήματα" και "βάσανα" των όπου Γης "αναξιοπαθούντων" πλουσίων, γαλαζοαίματων, καλλιτεχνών και άλλων μαϊντανών και πότε - πότε τα προβλήματα μεμονωμένων ανθρώπων, που έχουν φθάσει σε τραγικά αδιέξοδα, έτσι για να αναφωνεί ο δύστυχος λήπτης της είδησης πως "δόξα τω Θεώ, εμείς είμαστε καλά, υπάρχουν και χειρότερα".
***
Δε θεωρούνται ειδήσεις οι τοποθετήσεις όσων αντιστρατεύονται τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και ιδιαίτερα αυτές του ΚΚΕ, το οποίο, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, επιμένει "δογματικά" και προκλητικά να προτάσσει την πολιτική ενημέρωση, αδιαφορώντας για την ανούσια αποπροσανατολιστική παραφιλολογία. Και, βέβαια, σε καμιά περίπτωση, δεν αποτελούν γι' αυτούς ειδήσεις οι απολύσεις, η ανεργία, η φτώχεια, τα προβλήματα των γυναικών, των νέων και των συνταξιούχων, προβλήματα που σωρεύει ο καπιταλισμός.
Για να καλύψουν, όμως, τις ανάγκες του "πλουραλισμού" τους, θα αναφερθούν σε μεμονωμένες περιπτώσεις ταλαίπωρων οικογενειών, τις οποίες μας καλούν να βοηθήσουμε μέσω τραπεζικών λογαριασμών και "Μαραθωνίων αγάπης". Θα εξαντλήσουν το πρόβλημα των γυναικών μέσα από την προβολή της κυρίας Βαρδινογιάννη, που πίνει το απεριτίφ της, σκεφτόμενη τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύζυγοι των "αναξιοπαθούντων" εφοπλιστών. Θα "λύσουν" το πρόβλημα των νέων μέσα από τηλεοπτικά πάνελ, στα οποία συμμετέχουν εκδότες δήθεν "νεολαιίστικων" περιοδικών life style τύπου "Nitro", που καμιά σχέση δεν έχουν με τη νεολαία. Θα "αναθέσουν" τη λύση των προβλημάτων των συνταξιούχων, της Υγείας, της Παιδείας και των ναρκωτικών σε ομιχλώδη "ρεπορτάζ", που περνούν μέσα από τα τούνελ του παχυδερμισμού και της αδιαφορίας.
***
***
Αυτή η στάση δεν είναι καθόλου τυχαία. Βασική αιτία της είναι η άλωση της πλειοψηφίας των ΜΜΕ από εφοπλιστές, μεγαλοεργολάβους και άλλους κεφαλαιοκράτες, οι οποίοι τα χρησιμοποιούν για να πιέζουν καταστάσεις και να αυξάνουν τα κέρδη τους, εμπορευόμενοι την παρουσίαση των ειδήσεων.Ενας δεύτερος λόγος είναι η οικονομική δυσπραγία κάποιων ΜΜΕ ή τα μεγάλα ποσά που αυτά θα έπρεπε να καταβάλλουν στο δημόσιο ή στα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτά τα ποσά παρακρατούνται από τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, χάρη σε ευνοϊκές ρυθμίσεις που έκαναν γι' αυτούς όλες οι κυβερνήσεις από το 1990 μέχρι σήμερα και που λειτουργούν σαν "δαμόκλειος σπάθη", ενταφιάζοντας ακόμα και τα τελευταία ψήγματα αντίστασης όποιων θα τολμούσαν να αντιταχθούν στην εξουσία.
Αλλος λόγος είναι η διαπλοκή πολλών πολιτικών ακόμα και ολόκληρων κομμάτων - και πρωταρχικά της κυβέρνησης - με διάφορα ΜΜΕ, τα οποία τους εξασφαλίζουν προβολή, άρα και την προοπτική εκλογής τους, με αντάλλαγμα ευνοϊκές ρυθμίσεις και για τα ίδια τα ΜΜΕ, αλλά και για τις επιχειρηματικές δραστηριότητες των ιδιοκτητών τους.Οπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, κανείς πολιτικάντης δε θα ρισκάρει να χάσει αυτό το όπλο. Αυτό φάνηκε πεντακάθαρα, όταν πριν λίγο καιρό το ΕΡΣ τιμώρησε τον ΑΝΤ-1, επειδή μια εκπομπή του, το "Κεντρί", προκάλεσε τη δημόσια διαπόμπευση και, τελικά, το θάνατο ενός ανθρώπου στο Αίγιο. Τότε όλα τα πολιτικά κόμματα, εκτός του ΚΚΕ, και οι διάφοροι "μαϊντανοί" υπερασπίστηκαν την αθλιότητα, διαρρηγνύοντας τα ιμάτιά τους για την "ελευθερία του Τύπου", εξοφλώντας, έτσι, κάποια γραμμάτια που όφειλαν στον κ. Κυριακού.
***
Σήμερα είναι πια φανερό ότι τα ΜΜΕ έχουν εκτροχιαστεί από την αποστολή τους, που θεωρείται ότι είναι η σφαιρική πληροφόρηση του πολίτη, ώστε αυτός να μπορεί να κρίνει και να επιλέγει ελεύθερα. Σήμερα, τα ΜΜΕ υποβάλλουν και επιβάλλουν τον τρόπο που θα ζει, θα σκέφτεται και θα δημιουργεί ο λαός. Είναι δηλαδή το μακρύ χέρι της εξουσίας για την επιβολή της πάνω στο λαό, μέσω του εκμαυλισμού συνειδήσεων.
Πολλοί αντιλαμβάνονται την κατάσταση, αλλά δηλώνουν αδύναμοι να την αναχαιτίσουν. Κάποιοι άλλοι μιλούν υποκριτικά για ανάγκη "αυτοκάθαρσης" και "αυτοπροστασίας του Τύπου" από "ακραία φαινόμενα", τα οποία, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν αποτελούν πια την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα.
Κανείς, όμως, από αυτούς δεν τολμά να πει ανοιχτά πως η μεγάλη πλειοψηφία του Τύπου και των "λειτουργών" του είναι ταξικά προσανατολισμένη υπέρ της κυριαρχίας των λίγων πάνω στους πολλούς, υπέρ της ασυδοσίας των κεφαλαιοκρατών - ιδιοκτητών των ΜΜΕ, αντίθετη σε κάθε λαϊκή αντίδραση και ενέργεια, που θα έθετε σε κίνδυνο αυτή την κυριαρχία. Οτι τα ΜΜΕ είναι από τα βασικότερα εργαλεία της προώθησης των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και βασικά όπλα για τη διαιώνιση της κυρίαρχης ιδεολογίας.
***
Π. Ζ.