(Του απεσταλμένου μας ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΖΑΒΟΥΔΑΚΗ)

"Αυτές οι πατάτες θα κάνουν ΠΑΤΑΤΑγο", μας πληροφορεί το διαφημιστικό μιας αμερικανικής εταιρίας συσκευασμένης πατάτας. Εκείνο όμως που πραγματικά πρέπει να κάνει πάταγο είναι το "σκάνδαλο της πατάτας" ή, σωστότερα, η μεγάλη ληστεία των παραγωγών από το κύκλωμα των μεγαλεμπόρων. Ενα έγκλημα "ιδιαζόντως ειδεχθές" και "κατ' εξακολούθηση", το οποίο οδηγεί τους αγρότες στην οικονομική εξαθλίωση και τον αφανισμό.

Μέχρι την περασμένη χρονιά οι πατατοπαραγωγοί μόλις και μετά βίας κατάφερναν να καλύπτουν τα έξοδά τους και να συντηρούνται πουλώντας το προϊόν τους στις τιμές που καθόριζαν οι έμποροι, οι οποίες πέρσι κυμαίνονταν από 50 έως 80 δραχμές το κιλό. Φέτος όμως, "δυστυχώς" για τους αγρότες, "η χρονιά πήγε καλά". Δεν υπήρξαν μεγάλες καταστροφές από τον καιρό και η παραγωγή ήταν μεγάλη. Ετσι, η προσφορά ήταν σημαντική και, σύμφωνα με τον αδηφάγο νόμο της αγοράς, η τιμή της πατάτας κυμαίνεται από 25 έως 30 δραχμές. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως ένας αγρότης που σε κάθε στρέμμα παράγει περίπου 3 τόνους πατάτας, θα εισπράξει το "αστρονομικό" ποσό των 90.000 δραχμών.Κι αυτό όταν το κόστος παραγωγής φτάνει και ξεπερνά τις 200.000 δραχμές ανά στρέμμα.Φυσικά υπάρχουν και τα χρέη στην ΑΤΕ που συνεχώς διογκώνονται...

Ομως, η αυθαιρεσία των εμπόρων στον καθορισμό των τιμών δεν είναι η μόνη κλοπή των αγροτών. Η μεγαλύτερη "φύρα" για τον παραγωγό είναι ο χαρακτηρισμός σχεδόν του μισού του προϊόντος σε "πατάτα β διαλογής".Η "φύρα" κυμαίνεται από 8 έως 12 κιλά ανά τελάρο χωρητικότητας 25 κιλών. Αυτή η φύρα αφορά μόνο τον παραγωγό καθώς οι έμποροι φυλάνε τις πατάτες "β διαλογής" σε αποθήκες και τις πουλάνε σε περιόδους που το προϊόν έχει μεγάλη ζήτηση.Με άλλα λόγια, οι έμποροι ετσιθελικά κατακρατούν σχεδόν τη μισή παραγωγή και την εμπορεύονται, χωρίς ο παραγωγός να κερδίζει το παραμικρό.Οσοι παραγωγοί κάνουν το λάθος να ζητήσουν από τον έμπορο ένα τμήμα της "ακατάλληλης" πατάτας, παίρνουν την ίδια απάντηση: "Μπορείς να πάρεις, αλλά αν το κάνεις, να μην ξαναφέρεις σε μένα την παραγωγή σου". Φυσικά, ο αποκλεισμός δεν ισχύει μόνο για τον συγκεκριμένο έμπορο, καθώς το κύκλωμα, με αλληλεγγύη που θα τη ζήλευε η "κόζα νόστρα", αποκλείει τον "απαιτητικό" παραγωγό από όλα τα συσκευαστήρια.Ομως, η εκμετάλλευση των αγροτών δεν τελειώνει στο σημείο αυτό. Οι έμποροι εκμεταλλεύονται με τον αισχρότερο τρόπο το μόχθο τους, καθώς οι καταναλωτές στα αστικά κέντρα αγοράζουν την πατάτα από 120 μέχρι και 200 δραχμές το κιλό. Ολη τη διαφορά (30 μέχρι 120 δραχμές ή και παραπάνω) την καρπώνονται οι έμποροι, σε βάρος φυσικά των παραγωγών και των καταναλωτών.Ταυτόχρονα, οι έμποροι για να δημιουργήσουν πρόβλημα στην εγχώρια παραγωγή εισάγουν πατάτες από Αίγυπτο, Συρία, Ιορδανία και Τουρκία, τις πασπαλίζουν με κοκκινόχωμα και τις πουλάνε σαν "εκλεκτές πατάτες Πελοποννήσου" σε υπέρογκες τιμές.Απέναντι σ' αυτή την ασυδοσία, το κράτος όχι μόνο δεν παρεμβαίνει υπέρ των παραγωγών, αλλά, σύμφωνα με τους αγρότες, κάνει συμφωνίες κυρίων με τους εμπόρους για να μπαίνει ένα πλαφόν στην ανώτατη τιμή της πατάτας το χειμώνα που το προϊόν είναι πιο δυσεύρετο. Απαξιεί όμως να βάλει ανάλογο πλαφόν για την κατώτατη τιμή πείνας που δίνουν οι έμποροι στους παραγωγούς.

Πρόσφατα, ο "Ρ", συνοδεύοντας κλιμάκια της ΝΕ Αχαϊας του ΚΚΕ, επισκέφθηκε τα πατατοχώρια της Δυτικής Αχαϊας Γομοστό,Σαγέικα,Λιμνοχώρι,Λακόπετρα,Αραξο,Απιδεώνα,Καγκάδι.Τα χωριά πολλά, τα πρόσωπα αλλάζουν, αλλά η απόγνωση ίδια.

"Γράψε ότι ο αγρότης πέθανε. Το μόνο που μένει είναι να υπογράψει η κυβέρνηση τη ληξιαρχική πράξη θανάτου και να μας κάνει την κηδεία δημοσία δαπάνη γιατί εμείς δεν έχουμε δραχμή", λέει πικρόχολα ο μπάρμπα Ανδρέας από τα Σαγέικα."Είναι ντροπή", προσθέτει κάποιος από το διπλανό τραπέζι. "Ο κόσμος το χειμώνα έφαγε τη σαβούρα από την Αίγυπτο με 200 δραχμές το κιλό και τώρα πετάνε τα δικά μας τα λουλούδια".

"Ετσι όπως πάμε του χρόνου δε θα μπορέσουμε να καλλιεργήσουμε τίποτα", μας λέει ο Νίκος Βαβαρούτης από το Καγκάδι."Είμαστε νέοι και θέλουμε να μείνουμε στη γη μας, αλλά η κυβέρνηση μάς διώχνει από την ύπαιθρο", προσθέτει.

"Θα πουλήσουμε τη βρόμη για να πληρώσουμε τα χρέη της ΑΤΕ από την καλλιέργεια πατάτας",λέει από δίπλα ο Νίκος Σπηλιωτόπουλος.Κάποιος άλλος αναλαμβάνει να μιλήσει με στοιχεία απλά και κατανοητά, "έτσι, για να καταλάβουν οι άνθρωποι των πόλεων το δράμα μας". Αισθήματα οργής σε κατακλύζουν όταν τον ακούς να λέει πως "με τα λεφτά από 5 κιλά πατάτες αγοράζεις μισό ποτήρι νερό! Με ένα κιλό γάλα αγοράζεις μισό ποτήρι νερό! Με ένα κιλό λάδι παίρνεις μισό μπουκάλι νερό ή ένα πακέτο τσιγάρα! Αυτά τα πράγματα δε συμβαίνουν ούτε στην Ουγκάντα".

Ολοι μιλούν για τη ληστεία των εμπόρων. "Αγοράζουν πατάτες με 30 δρχ. το κιλό. Τους παραδίδεις τέσσερις τόνους και σε πληρώνουν για δύο. Τα τιμολόγια "χάνονται" στη γέφυρα της Αχαγιάς", λέει ο μπάρμπα Μήτσος Νιφόρας από τη Λακόπετρα.Δίπλα του ο μπάρμπα Γιάννης Παναγόπουλος προσθέτει με παράπονο: "Δεν έχουμε λεφτά να στείλουμε στα παιδιά μας που υπηρετούν την πατρίδα". "Το 75% του κράτους χορεύει πάνω στο 25%", συμπληρώνει ο Βασίλης Λιάγκος.Μιλώντας για την ανυπαρξία αντιδράσεων από τους ίδιους τους αγρότες προσθέτει: "Τέτοιοι που είμαστε καλά να πάθουμε". Καταφέρεται εναντίον των επιτήδειων που κερδοσκοπούν σημειώνοντας πως "όπου κι αν κοιτάξεις τα ίδια γίνονται. Αυτοί που δηλώνουν ψεύτικα στρέμματα παίρνουν χρήματα, ενώ ελέγχονται εκείνοι που έχουν τα λίγα. Το ίδιο έγινε και με τους σεισμόπληκτους, όταν πήραν αποζημιώσεις εκείνοι που δεν έχασαν σπίτια ενώ οι άλλοι ακόμα τα περιμένουν".

Ολοι συμφωνούν πως χρειάζεται συσπείρωση και αγώνας και μιλούν για την απουσία της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων, που "την έφαγε ο κομματισμός" των συνδικαλιστών του ΠΑΣΟΚ. Η οργή τους μεγαλώνει από την παντελή απουσία κρατικής μέριμνας. Μια οργή που ξέσπασε πρόσφατα στο Καγκάδι στον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Αλ. Χρυσανθακόπουλο,ο οποίος έκανε προεκλογική περιοδεία. Οι κάτοικοι διέκοψαν την ομιλία του και του ζήτησαν να τοποθετηθεί για το πρόβλημά τους. "Μας είπε ο αθεόφοβος ότι έχει κάνει πρόταση να αγοράσει η κυβέρνηση τις πατάτες μας για να τις στείλει σαν ανθρωπιστική βοήθεια στους Κοσσοβάρους", λέει ένας αγρότης. "Εμείς του είπαμε να αφήσει τα προεκλογικά τερτίπια γιατί μπορεί να ξέρουμε λίγα γράμματα αλλά κουτόχορτο δεν τρώμε. Ξέρουμε ποιο είναι το πρόβλημα και τώρα πια ξέρουμε και τους υπεύθυνους και την άλλη Κυριακή θα τους "τιμήσουμε" ανάλογα".