«Μαύρη Δευτέρα», λέει, χτες για τα χρηματιστήρια. Γιατί; Εχασαν χτες λίγα απ' τα πολλά που κέρδισαν τις προηγούμενες μέρες. Οσα κι αν χάσουν, πάλι κερδισμένοι είναι. Η τιμή των μετοχών διαμορφώνεται στον τζόγο, το μέγεθος του πλούτου που αντιπροσωπεύουν οι μετοχές οφείλεται στην παραγωγή. Εκεί, στην παραγωγή, ο εργάτης, είτε κερδίζει είτε χάνει η μετοχή, πάντα χαμένος είναι. Αντίθετα, ο καπιταλιστής, όσο κι αν χάνει η μετοχή, πάντα κερδισμένος είναι όσο έχει εργάτες να εκμεταλλεύεται.

Ο εργάτης χάνει και μόνο που υπάρχουν οι καπιταλιστές. Αυτός που ισχυρίζεται ότι υπάρχουν προτάσεις για δίκαιη λειτουργία του χρηματιστηρίου, λέει στους εργάτες ότι πρέπει να ζήσουν με τον καπιταλισμό, αρκεί να λειτουργεί δημοκρατικά το σύστημα. Ας δούμε ένα από τα δεδομένα του δημοκρατικού καπιταλισμού.

Κάθε μέρα κι ένα μέτρο συμπίεσης των εργατών. Κάθε μέρα και κάτι που, γονατίζοντας εργάτες, αυξάνει το καπιταλιστικό κέρδος. Από την απαγόρευση της συνδικαλιστικής δράσης έως τις αποφάσεις για τις συντάξεις, όλα παραπέμπουν σ' ένα σύστημα όπου η δημοκρατία είναι φερετζές για να περνάνε αντεργατικά μέτρα. Τα ΜΑΤ υπερασπίζουν το δημοκρατικό δικαίωμα του αφεντικού να εκβιάζει εργάτες κάνοντάς τους απεργοσπάστες για να υπερασπίζουν το αφεντικό και τα δικαστήρια υπερασπίζουν το δημοκρατικό δικαίωμα του κεφαλαίου να λογαριάζει τις ασφαλιστικές εισφορές ως χαμένο κεφάλαιο που πρέπει να το πάρει πίσω.

Ολο αυτό αυξάνει την πίεση στο καζάνι. Τόσο που να μην αρκούν οι υπάρχουσες ασφαλιστικές βαλβίδες. Η πίεση θα βρει διέξοδο και θα 'ναι εκρηκτική. Αυτό προσπαθούν να προλάβουν διάφοροι: Οι του ΠΑΣΟΚ διαμορφώνουν πραγματικότητα με αναλύσεις που υποστηρίζουν ότι οι εργάτες είναι έτοιμοι για νέες θυσίες για να εκτιμήσουν στη συνέχεια πως όλα λύνονται με ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» (όπως αυτό που επέβαλε μηδέν αυξήσεις το '85). Ακριβώς, συμπληρώνει το ΒΗΜΑ, το θέμα είναι η διαχείριση της πίεσης ώστε να μη γίνει εκρηκτική.

Η θέση που διατυπώνει το ΒΗΜΑ είναι ειλικρινής και γι' αυτό αποκαλυπτική. Οχι μόνο γιατί θεωρεί δεδομένη την απόφαση της ΕΕ, αλλά γιατί τη θεωρεί σωστή. Και βάζει θέμα διαχείρισής της. Λέει, κοιτάξτε πώς δε θα ξεσηκώσετε όσους έχουν ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Οι άλλοι είναι μακριά ακόμα. Ποντάρει σ' αυτό. Οτι τα νεότερα μέλη της εργατικής τάξης δε θα αντιδράσουν, θα μάθουν όταν θα έχουν πάθει. Ε, λοιπόν, αυτό πρέπει να ανατραπεί: Η πεποίθηση της αστικής τάξης ότι μπορεί να παίρνει αποφάσεις ενάντια σε τμήματα εργατών γνωρίζοντας ότι οι άλλοι δε θα αντιδράσουν.

Εδώ μπαίνει ο παράγοντας Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο που καλεί τους εργάτες κάθε κατηγορίας να αντιμετωπίσουν ενιαία και από κοινού την αστική τάξη ως τάξη απέναντι σε τάξη.

Εδώ ακριβώς σπεύδουν οι «αντιεξουσιαστές» να παρουσιάσουν κάθε φορά κι έναν βολικό για το σύστημα πόλο συσπείρωσης. Χτες παρουσίαζαν σαν κίνημα τις κουκούλες και σήμερα το εργαλείο των μονοπωλίων στο συνδικαλιστικό κίνημα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τη Συνομοσπονδία Ελεύθερων Συνδικάτων (ΣΕΣ). Για να περάσουν στη συνέχεια την άποψη ότι οι εργάτες άλλο πόνο δεν έχουν από το πώς θα εφαρμοστεί μια «νέα επιχειρηματική πολιτική».

Παρ' όλα αυτά, «θα υπάρχει κοινωνική αναταραχή», δήλωσε με βεβαιότητα χτες το βράδυ ο Σημίτης. Κι επειδή οι προτάσεις διαχείρισης δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα πιάσουν τόπο, η αστική τάξη παίρνει κι άλλα μέτρα. Φακελώνει 12χρονα ως μελλοντικούς τρομοκράτες. Μετατρέπει σε στρατόπεδο μια πόλη μόνο και μόνο γιατί μερικές χιλιάδες άνθρωποι θα διαδηλώσουν ενάντια στο ΝΑΤΟ.

Αίφνης το δικαίωμα των πολλών να λένε τη γνώμη τους δεν είναι δικαίωμα, γιατί αυτούς τους θεωρούν, καλύτερα τους βαφτίζουν, υποψήφιους τρομοκράτες.

Ενώ είναι δικαίωμα του Πάγκαλου, του Παππά, του Μπίστη, να μας θυμίζουν - χτες μέρα εκτέλεσης του Μπελογιάννη - ότι η αστική δημοκρατία έχει όριο ακριβώς εκεί που υπάρχει έστω και υποψία αμφισβήτησής της.

Η αστική τάξη δεν ξεχνά ποτέ το κύριο: Οτι αλίμονο κι αν οι εργάτες αρχίζουν έστω και να συζητάνε για ανατροπή του καπιταλισμού, πόσο μάλλον και να οργανώνονται για κάτι τέτοιο. Και σ' αυτό βλέπουν το ΚΚΕ ως τον εχθρό τους. Δίκιο έχουν. Και είναι το δίκιο τους ενάντια στο δίκιο των εργατών. Είναι λοιπόν θέμα συσχετισμών. Και είναι δουλειά των εργατών να ανατρέψουν αυτούς τους συσχετισμούς σε όφελός τους.