Μείωση συντάξεων, αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, περιορισμό της πρόωρης συνταξιοδότησης και πολλά ανάλογα, προβλέπει τμήμα της μελέτης που συνέταξε για το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης ο βρετανικός οίκος, «U.K. Government Actuaries», σύμφωνα με το «ΒΗΜΑ της Κυριακής», το οποίο την παρουσίασε. Από την πλευρά του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων υπήρξε η αναμενόμενη διάψευση, με δήλωση του υπουργού Τ. Γιαννίτση ότι η μελέτη δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη και δεν έχει παραδοθεί στην κυβέρνηση. Ωστόσο, σε αυτή τη φάση, δυο μέρες πριν την έναρξη του 30ού Συνεδρίου της ΓΣΕΕ, μια τέτοια διάψευση μόνο ως επιβεβαίωση εκλαμβάνεται. Από την άλλη, δεν εμπλέκεται στο θέμα της μελέτης μόνο το υπουργείο Εργασίας, ενώ το κείμενο που είδε το φως της δημοσιότητας περιλαμβάνει προτάσεις που αποτελούν κατευθύνσεις τόσο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όσο και παλιότερων εκθέσεων για το ασφαλιστικό, όπως αυτή του «Σπράου».

Σε δυο βασικούς άξονες κινούνται οι προτάσεις των Βρετανών για τις αλλαγές. Ο πρώτος άξονας έχει να κάνει με το υφιστάμενο σύστημα και τις μεταβολές που μπορεί να υπάρξουν εάν παραμείνει η βασική δομή του. Ο δεύτερος άξονας έχει να κάνει με την ολοκληρωτική αλλαγή του και την εφαρμογή του συστήματος των «τριών πυλώνων». Σε κάθε περίπτωση τα ασφαλιστικά δικαιώματα πλήττονται βάναυσα.

Σχετικά με τον πρώτο άξονα, ο βρετανικός οίκος αναφέρει ότι σκοπός των αλλαγών είναι να «περιοριστεί το συνολικό κόστος των συντάξεων». Για να γίνει αυτό θα χρειαστεί η «αύξηση της μέσης ηλικίας συνταξιοδότησης», καθώς και «μεγαλύτερες περίοδοι εισφοράς που θα απαιτούνται για να έχει κανείς δικαίωμα συνταξιοδότησης σε διάφορες ηλικίες», δηλαδή αύξηση της σημερινής 35ετίας για στοιχειοθέτηση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Επίσης, προτείνεται η μείωση των συντάξεων σε περίπτωση πρόωρης συνταξιοδότησης σε τέτοιο βαθμό που να αποτρέπει τη χρήση του δικαιώματος. Το μέγεθος των αλλαγών θα εξαρτηθεί, σύμφωνα με τους μελετητές, οι οποίοι απευθύνονται στην κυβέρνηση, «από το βαθμό στον οποίο στοχεύετε να μειώσετε τη συνολική δαπάνη για συντάξεις».

Βεβαίως, εναλλακτικά στη μελέτη προτείνεται και η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του ύψους της σύνταξης, έτσι ώστε το σύστημα να είναι σε θέση «να παρέχει ένα λογικό επίπεδο σύνταξης». Το τι είναι λογικό για τους Βρετανούς, την κυβέρνηση και τους ασφαλισμένους, είναι φυσικά ένα σημαντικό θέμα, που όμως δε διευκρινίζεται. Αυτό που αναφέρεται όμως, είναι ότι ο υπολογισμός της σύνταξης θα μπορούσε να προκύπτει «σαν συνάρτηση των αποδοχών του συνόλου των χρόνων εργασίας».

Σε αυτά τα πλαίσια μείωσης των συντάξιμων αποδοχών, η μελέτη θεωρεί ότι μια από τις πιο απλές λύσεις είναι το εξής σενάριο: «Για τους νεοασφαλισμένους μετά το 1992 θα παρουσιάσουμε την επίδραση της μείωσης του στόχου του 60% και της αύξησης του αριθμού των ετών εισφοράς (προς το παρόν είναι 35) για την απόκτηση δικαιώματος πλήρους σύνταξης». Με λίγα λόγια, στο 60% του μισθού η σύνταξη και αύξηση της 35ετίας. Για τους παλαιότερους ασφαλισμένους γίνεται αναφορά στη διατήρηση της θέσης μόνο αυτών που πλησιάζουν στη συνταξιοδότηση. Και αυτό το σημείο βεβαίως είναι ακαθόριστο, αφού ο ακριβής προσδιορισμός αναμένεται από την κυβέρνηση.

Από τη «δαγκάνα» δεν ξεφεύγουν βεβαίως και τα κατώτερα όρια σύνταξης, αφού επισημαίνεται στη μελέτη ότι θα εξεταστούν επιλογές οι οποίες «μειώνουν την επίδραση της βασικής - ελάχιστης - σύνταξης (η οποία, για παράδειγμα, χορηγείται σε μεγάλο ποσοστό των συνταξιούχων του ΙΚΑ).

Ολα τα παραπάνω μπορούν να συνδυαστούν κατά τους συγγραφείς της μελέτης.

Ο δεύτερος άξονας αλλαγών είναι και ο πιο ριζικός και αντίστοιχος εξάλλου είναι ο τίτλος του στη μελέτη. Αφορά την εφαρμογή του «συστήματος των τριών πυλώνων», το οποίο έχει ως εξής: Μια ελάχιστη σύνταξη για όλους ή σχεδόν όλους, μια δεύτερη σύνταξη που το ύψος της θα εξαρτάται αποκλειστικά από τις εισφορές ή το εισόδημα όλου του χρόνου εργασίας και μια τρίτη σύνταξη από τις «εκούσιες αποταμιεύσεις», δηλαδή τη χρυσοπληρωμένη ιδιωτική ασφάλιση για τα «χοντρά πορτοφόλια».

Συγκεκριμένα, ο πρώτος πυλώνας που αφορά στη γενική σύνταξη, παρουσιάζεται με δυο ενδεχόμενες μορφές. Στη μια, σύνταξη παίρνουν όλοι, ανεξάρτητα από το αν έχουν εργαστεί και η χρηματοδότηση προέρχεται από τη φορολογία. Στη δεύτερη, η ελάχιστη αυτή σύνταξη αφορά μόνο όσους έχουν εργαστεί και καθορίζεται σε αυστηρά ανταποδοτική βάση.

Ο δεύτερος πυλώνας είναι μια παραλλαγή της σημερινής κύριας σύνταξης. Αυτή θα μπορεί, κατά τους Βρετανούς, να εξασφαλίσει στο συνταξιούχο ένα επίπεδο ζωής ανάλογο με αυτό που εξασφάλιζε από την εργασία του, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει ο ασφαλισμένος να επιβαρυνθεί με όλο το κόστος, δηλαδή να βάλει ακόμη πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη!

Ο τρίτος πυλώνας αφορά σαφώς τις όποιες παροχές επικουρικού χαρακτήρα μπορεί να εξασφαλίσει η ιδιωτική ασφάλιση, με ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση του ασφαλισμένου.