«...Οι κομμουνιστές θεωρούν ανάξιό τους να κρύβουν τις απόψεις και τις προθέσεις τους. Δηλώνουν ανοιχτά ότι οι σκοποί τους μπορούν να ικανοποιηθούν μονάχα με τη βίαιη ανατροπή όλου του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος...» (Μανιφέστο του Κομμ. Κόμματος. Κ. Μαρξ - Φρ. Εγκελς).

Σε σχέση με τη διατύπωση αυτή των κλασικών πριν περίπου δύο αιώνες ας αναρωτηθούμε αν κάτι έχει αλλάξει σχετικά με τότε. Σίγουρα πολλά. Ενα όμως όχι. Οι κλασικοί, όταν μιλούσαν για την ανάγκη της βίαιης ανατροπής του «σημερινού κοινωνικού καθεστώτος», μιλούσαν για ένα συγκεκριμένο σύστημα: Τον καπιταλισμό, που εδώ και ένα αιώνα πια, βρίσκεται στο ανώτατο στάδιο της εξέλιξής του, τον ιμπεριαλισμό. Σε όλο τον πλανήτη σχεδόν, έτσι εκφράζεται σήμερα το κοινωνικό καθεστώς της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Είναι αναγκαιότητα λοιπόν και σήμερα η ανατροπή του καπιταλισμού. Και πώς θα γίνει αυτό; Από τη μεταπολίτευση και μετά, μαθαίναμε πως υπάρχουν δύο δρόμοι περάσματος στο σοσιαλισμό, ο ειρηνικός και ο μη ειρηνικός. Οι θεωρίες αυτές κατέληγαν στο ότι ο πρώτος δρόμος, ο ειρηνικός, θα ήταν προτιμότερο να μπορέσει να ακολουθηθεί από την εργατική τάξη και το Κόμμα. Λες και η αστική τάξη υπάρχει περίπτωση, όταν χάσει την κυριαρχία στα μέσα παραγωγής, να μείνει με σταυρωμένα χέρια... Ετσι, καθόλου τυχαία, και οι οπορτουνιστικές κοινοβουλευτικές αυταπάτες στις γραμμές μας.

Μαθαίναμε επίσης πως τα ανεβασμένα ποσοστά του Κόμματος στις εκλογές , μπορούν να συμβάλλουν στην αλλαγή της συνείδησης της εργατικής τάξης. Είχε σχεδόν χαθεί από την προπαγάνδα μας η άποψη πως η εργατική τάξη μπορεί μόνο με τη βία και την επανάσταση θα μπορέσει να φτάσει στον τελικό στόχο της, στο σοσιαλισμό. Η λογική της αύξησης των ποσοστών στις εκλογές είχε απολυτοποιηθεί, με αποτέλεσμα συχνά να βλέπουμε το δέντρο (Δύναμη στη Βουλή) και να χάνουμε το δάσος (βαθμός ανάπτυξης της ταξικής πάλης).

Στις αποφάσεις των Συνεδρίων του Κόμματος μετά τη μεταπολίτευση, πριν το 18ο, υπήρχε η εκτίμηση για την ανάγκη «επαναστατικού» περάσματος στο σοσιαλισμό. Πώς θα γινόταν αυτό; Με διάφορες θεωρίες και ονομασίες για την ανάγκη ύπαρξης «σταδίων», πριν τη δικτατορία του προλεταριάτου, με διαφορετικά ονόματα κάθε φορά («Δημοκρατία του λαού», «Πραγματική αλλαγή» κ.ά.). Ολα αυτά έπαιξαν αρνητικό ρόλο στο ανέβασμα της ταξικής πάλης.

Κάποια προβλήματα, έρχονται από παλιά. Ενα κομμάτι τους σχετίζεται π.χ. με την οπορτουνιστική στροφή του ΚΚΣΕ μετά το 20όΣυνέδριο, με την επικράτηση αργότερα της θεωρίας για το «παλλαϊκό κράτος», που πρόβαλαν για τη Σοβ. Ενωση σαν βέβαιη τη δυνατότητα γρήγορης μετάβασης στον κομμουνισμό. Πλημμυρίσαμε, πιο μετά, από τη θεωρητικά οπορτουνιστική καταιγίδα περί ανάγκης «ειρηνικής συνύπαρξης» των δύο συστημάτων, του σοσιαλισμού και του καπιταλισμού.

Η νέα ΚΕ που θα εκλεγεί, με το ξεκαθάρισμα όλων αυτών των θεμάτων, όπως σωστά γίνεται από τις Θέσεις και το Πρόγραμμα του Κόμματος για το 19ο Συνέδριο, χρειάζεται να σταθεί περισσότερο αυτοκριτικά για το κλίμα στο Κόμμα όλα αυτά τα χρόνια, μετά το 1974, για τα όποια λάθη υπήρξαν στη στρατηγική και την τακτική του. Για τις ευθύνες που έχουν, πρώτα από όλους, οι ΚΕ. Πώς; Η εμπειρία που έχει συγκεντρωθεί με τη συζήτηση για το Δοκίμιο της Ιστορίας του Κόμματος μέχρι το 1974 είναι πολύτιμη και μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά. Οσο πιο γρήγορα προχωρήσει αυτή η διαδικασία, τόσο πιο αποτελεσματικά α) θα παλεύει το Κόμμα στις δύσκολες μάχες που μας περιμένουν και β) θα αποκρούεται η επίθεση που δεχόμαστε από τον οπορτουνισμό.

Ταυτόχρονα όμως με τη συλλογική μας αυτοκριτική, με βασικό κανόνα τις αρχές του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, να ξεκαθαρίσουμε σε φίλους και εχθρούς: Πριν και μετά το Συνέδριο, δε θα ανεχτούμε σαν ΚΚΕ καμιά υποτίμηση της τεράστιας προσφοράς του Κόμματός μας, σε όλους τους αγώνες του λαού μας, από τότε που ιδρύθηκε μέχρι τώρα, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές, δίνοντας τα μέλη και τα στελέχη του και τη ζωή τους ακόμα για τα ιδανικά μας. Ιδιαίτερα για τους «φίλους», να ξέρουν πως οι Κασσάνδρες του οπορτουνισμού, άδικα φωνάζουν, δεν πρόκειται να γίνουμε ένα ακόμα αριστερό δεκανίκι στο αστικό σύστημα. Οσον αφορά τις οπορτουνιστικές απόψεις που υπάρχουν μέσα στο Κόμμα και διατυπώνονται στον προσυνεδριακό διάλογο από πρώην στελέχη, π.χ. άρθρο που μιλά για την ανάγκη θεσμοθέτησης τάσεων μέσα στο Κόμμα κ.ά., επειδή έχουμε πια μάθει από τα λάθη του παρελθόντος, να μην ελπίζουν, όσοι τις εκφράζουν, ότι θα τα επαναλάβουμε.

Το σήμερα, οι Θέσεις για το 19ο Συνέδριο, το σχέδιο Καταστατικού και το Πρόγραμμα, αποτελούν γερές βάσεις για να πετάξουμε ό,τι δε συμβαδίζει με την επαναστατική μας θεωρία. Για να συνεχίσουμε πιο αποφασιστικά τον αγώνα για να πάρει η εργατική τάξη την εξουσία. Βασικό κριτήριο για να μπορούμε να απαντάμε με σιγουριά στο ερώτημα αν βαδίζουμε σωστά, πρέπει να είναι η συμβολή μας στην άνοδο και το δυνάμωμα της ταξικής πάλης στα μεγάλα εργοστάσια και τους χώρους δουλειάς, την πάλη ενάντια στην εργοδοσία, στον εργοδοτικό συνδικαλισμό και στον οπορτουνισμό.

Ο δρόμος αυτός σίγουρα δε θα είναι εύκολος. Εχουμε όμως άλλη επιλογή; Την απάντηση την έχει δώσει, από πολύ παλιά, ο Λένιν: «Δίχως τη νίκη κατά του οπορτουνισμού μέσα στο εργατικό κίνημα, δεν μπορεί ούτε λόγος να γίνει για τη δικτατορία του προλεταριάτου». Η στάση π.χ. των συνδικαλιστών του ΣΥΡΙΖΑ το προηγούμενο χρονικό διάστημα στους χώρους δουλειάς επιβεβαιώνει πως δεν υπάρχει περίπτωση να βγουν από το βούρκο της καλλιέργειας αυταπατών και ψευδαισθήσεων στους εργάτες, για τη δήθεν δυνατότητα να ξεπεραστεί η κρίση και τα αποτελέσματά της στους εργαζόμενους, με αλλαγή των κοινοβουλευτικών συσχετισμών.

Η υποτίμηση της ανάγκης ανόδου της ταξικής πάλης από αυτές τις δυνάμεις καθημερινά, σε συνδυασμό με τα καλέσματά τους προς το Κόμμα για «ενότητα της Αριστεράς» δείχνουν πως τους ταιριάζει μια απάντηση που να λέει: «Ω, ναι, κύριοι, είστε ελεύθεροι όχι μόνο να μας καλείτε, μα και να πάτε όπου θέλετε, ακόμα και στο βάλτο, έχουμε μάλιστα τη γνώμη ότι η πραγματική θέση σας βρίσκεται ίσα ίσα στο βάλτο και είμαστε έτοιμοι να σας προσφέρουμε κάθε βοήθεια για να πάτε εκεί. Μόνο άστε τα χέρια μας τότε, μην πιάνεστε από μας και μη λερώνετε τη λέξη ενότητα που για σας σημαίνει ενότητα για την καλύτερη διαχείριση του καπιταλιστικού συστήματος, ενώ εμείς παλεύουμε για την ανατροπή του».