Την Κυριακή, στις 3 του Δεκέμβρη 1944, ένα παλλαϊκό συλλαλητήριο του λαού της Αθήνας και του Πειραιά στην πλατεία Συντάγματος χτυπήθηκε με τα όπλα από τον τότε αστικό πολιτικό κόσμο και τους Αγγλους ιμπεριαλιστές συμμάχους του. Οι αστικές πολιτικές δυνάμεις, χρησιμοποίησαν τον ίδιο ένοπλο μηχανισμό (Αστυνομία, Τάγματα Ασφαλείας κ.λπ.), που στήριξε τη γερμανική κατοχή, καθώς και άλλα δικά τους ένοπλα τμήματα, όπως η Ορεινή Ταξιαρχία και ο Ιερός Λόχος, αλλά και ένοπλα τμήματα των Αγγλων. Επιδίωξαν να τσακίσουν το οργανωμένο λαϊκοαπελευθερωτικό κίνημα και την εμπροσθοφυλακή του, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ, αλλά και τον ΕΛΑΣ.

Είχε προηγηθεί η διαταγή Σκόμπι για αποστράτευση των ανταρτικών δυνάμεων και η απόφαση της κυβέρνησης Παπανδρέου για άμεση διάλυση της Λαϊκής Πολιτοφυλακής. Το ΕΑΜ και το ΚΚΕ κάλεσαν το λαό της Αθήνας και του Πειραιά σε συλλαλητήριο στις 3 του Δεκέμβρη και γενική απεργία για τη Δευτέρα 4 Δεκέμβρη. Δύο μέρες πριν από το συλλαλητήριο παραιτήθηκαν οι 5 υπουργοί και ο ένας υφυπουργός, οι οποίοι, μετά τη Συμφωνία του Λιβάνου, συμμετείχαν στην κυβέρνηση, εκπροσωπώντας το ΚΚΕ, το ΕΑΜ και την ΠΕΕΑ.

Στην πλατεία Συντάγματος, χιλιάδες λαού συμμετείχαν σε μια τεράστια ειρηνική πορεία, που όμως χτυπήθηκε από τους χωροφύλακες του Εβερτ. Στις 4 του Δεκέμβρη, η αδούλωτη Αθήνα και ο αδάμαστος Πειραιάς σηκώθηκαν στο πόδι, για να συνοδέψουν στην τελευταία τους κατοικία τα θύματα, απαιτώντας την άμεση παραίτηση της ματοβαμμένης κυβέρνησης. Και αυτή η πορεία χτυπήθηκε με όπλα. Αρχιζε έτσι η μεγάλη μάχη της Αθήνας. Ο λαός, ανάμεσα στις αλυσίδες και τα όπλα, διάλεξε τα όπλα.