Αρχικά, συμφωνώ με τις Θέσεις της ΚΕ για το 21ο Συνέδριο του Κόμματός μας.

Εχοντας υπόψιν τον κεντρικό άξονα του Συνεδρίου που αφορά το πώς θα γίνει ακόμα πιο διακριτός ο ρόλος του ΚΚΕ στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα ως ισχυρής οργανωμένης ιδεολογικοπολιτικής εργατικής - λαϊκής πρωτοπορίας, ως ο φορέας νέων ιδεών της επαναστατικής κοινωνικής προοπτικής, θα ήθελα να μεταφέρω κάποιες σκέψεις μου σχετικά με την κατάσταση και την δουλειά μας στους νέους ερευνητές - υποψήφιους διδάκτορες (ΥΔ).

Οι ΥΔ είναι νέοι ερευνητές που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον χώρο της έρευνας και ήδη από το ξεκίνημα έρχονται αντιμέτωποι με μια σειρά δυσκολιών. Πρώτη και κύρια η χρηματοδότησή τους. Για το 38,7% όσων ολοκλήρωσαν την διατριβή τους το 2019, η κύρια πηγή χρηματοδότησης ήταν προσωπικές αποταμιεύσεις και βοήθεια από την οικογένειά τους*. Σαν δεύτερη πηγή χρηματοδότησης (31,3%) εμφανίζονται οι υποτροφίες από Ιδρύματα στην Ελλάδα. Ηδη, από αυτό το πρώτο στοιχείο, καταλαβαίνουμε ότι η ερευνητική εργασία σχεδόν 4/10 ΥΔ δεν αμείβεται καν! Μάλιστα, αυτή η εργασία πολλές φορές επιχειρείται να συγκαλυφθεί υπό το πέπλο των «σπουδών» από Διοικήσεις Ιδρυμάτων, Καθηγητές κ.α. για να αποφύγουν τις οποιεσδήποτε υποχρεώσεις τους απέναντι σε εργαζόμενους ερευνητές. Ακόμα, οι περισσότεροι ΥΔ που χρηματοδοτούνται μέσω υποτροφιών παραμένουν ανασφάλιστοι, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των υποτροφιών δεν περιέχουν πρόβλεψη για ασφάλιση, ενώ όσοι αμείβονται με Τίτλο Κτήσης για την εργασία τους στα πλαίσια ερευνητικών προγραμμάτων δεν συμπληρώνουν επαρκή αριθμό ενσήμων για να θεωρηθούν ασφαλισμένοι. Εν τέλει, οι μόνοι που έχουν ασφάλιση είναι όσοι έχουν μπλοκάκι, οι οποίοι την πληρώνουν από τα έσοδά τους. Αν μαζί με τα παραπάνω βάλουμε και την παντελή έλλειψη ωραρίου, τις ανύπαρκτες άδειες, γενικά την απουσία οποιουδήποτε κατοχυρωμένου εργασιακού δικαιώματος, θα δούμε να σχηματίζεται αδρά η εικόνα της εκμετάλλευσης στον χώρο αυτό.

Η παρέμβαση του Κόμματος και η αύξηση των οργανωμένων μας δυνάμεων στους ΥΔ είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά τη γνώμη μου, διότι:

Αποτελούν σημαντικό αριθμητικά κομμάτι των εργαζομένων των Ιδρυμάτων.

Ενα μέρος τους αποτελεί τους αυριανούς ακαδημαϊκούς δασκάλους.

Οσοι δεν πάρουν τον ακαδημαϊκό δρόμο θα ενταχθούν ως νέοι εργαζόμενοι στην παραγωγή. Αύξηση στους κομμουνιστές ερευνητές μεταφράζεται σε αυριανή αύξηση στους κομμουνιστές εργαζόμενους.

Σημαντικό κομμάτι της στρατηγικής της αστικής τάξης παράγεται και υλοποιείται στα Πανεπιστήμια. Είτε αυτό αφορά έρευνα σε τεχνολογίες (π.χ. έρευνα με γνώμονα το επιχειρηματικό κέρδος, πατέντες, ερευνητικά για ΝΑΤΟ, FRONTEX κ.λπ.) είτε αφορά θεωρητικές επεξεργασίες με σκοπό την ιδεολογική παρέμβαση.

Η θέση τους και η γνώση τους πάνω στο επιστημονικό αντικείμενό τους τους καθιστά σημαντικούς στη διαδικασία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.

Σαν κομμουνιστές έχουμε χρέος να παρεμβαίνουμε και να οργανώνουμε τον αγώνα από το πιο μικρό έως το πιο μεγάλο ζήτημα που απασχολεί τους ΥΔ, φωτίζοντας όμως την αιτία του, το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής αλλά και την διέξοδο, τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Η παρέμβαση σε ένα τέτοιο κομμάτι εργαζομένων έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες και απαιτείται προσπάθεια από μεριάς μας αλλά και αρκετά καλή γνώση των εξελίξεων στις επιστήμες. Αφενός, σε σημαντική μερίδα των ΥΔ επικρατούν αντιλήψεις όπως ότι είναι «μεταπτυχιακοί σπουδαστές» και ότι οι δυσκολίες είναι προσωρινές αφού το διδακτορικό τους θα κρατήσει για λίγα χρόνια. Εδώ οφείλουμε και εμείς να γίνουμε πιο πειστικοί για την ανάγκη αγώνα, ότι τα φαινόμενα εκμετάλλευσης δεν περιορίζονται μόνο στο διδακτορικό, αλλά συνεχίζονται σε όποιο δρόμο και αν ακολουθήσουν. Πρέπει να γίνουμε πιο ικανοί να τους παρακινούμε να συμμετέχουν στους συλλόγους και στα σωματεία τους, να διαπαιδαγωγούνται αγωνιστικά. Φυσικά, οφείλουμε να βρούμε τρόπους να γνωρίσουμε όλο και περισσότερους συναδέλφους, να έχουμε καλή εικόνα για κάθε Σχολή. Ακόμα, να μην διστάζουμε να ενημερώσουμε για κατακτήσεις των αγώνων μας. Στο ΕΜΠ ο Σύλλογος ΥΔ με πρωτοβουλία των δυνάμεών μας, με παρεμβάσεις και κινητοποιήσεις έχει καταφέρει πράγματα όπως καταβολή δεδουλευμένων, ενώ ακόμα οι συστηματικές κινητοποιήσεις μας στη διοίκηση την ανάγκασαν να στείλει επίσημο ερώτημα στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με την ασφάλιση των ΥΔ. Φυσικά, ο Σύλλογος δεν συσπειρώνει παρά λίγους συναδέλφους και απαιτείται η ανατροπή αυτής της κατάστασης. Παράλληλα, πρέπει να ανοίγουμε τη συζήτηση με τους συναδέλφους μας σχετικά με το περιεχόμενο της έρευνας, ποιος το καθορίζει, πώς αξιοποιείται σήμερα και γιατί ο σοσιαλισμός είναι το μόνο σύστημα στο οποίο τα πορίσματα της έρευνας χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών και όχι για το κυνήγι του μέγιστου δυνατού κέρδους. Πρέπει να έχουμε υπόψιν εδώ ότι έχουμε να κάνουμε με εργαζόμενους που δεν είναι αποξενωμένοι από την εργασία τους, αντίθετα, τις περισσότερες φορές κάνουν κάτι που τους αρέσει, όπως επίσης, ότι όσοι εξ αυτών αμείβονται δεν είναι με τον κατώτατο μισθό, παρόλο που δουλεύουν χωρίς δικαιώματα. Θεωρώ πως κλειδί που ανοίγει την συζήτηση είναι το κατά πόσο ζούμε σύμφωνα με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων.

Σε μια εποχή που προωθείται ακόμα περισσότερο ο εναγκαλισμός της ερευνητικής δραστηριότητας με τα επιχειρηματικά συμφέροντα (π.χ. σύσταση spin-off εταιρειών από τα Πανεπιστήμια) και όπου γενιές νέων εργαζομένων - ερευνητών καλούνται να δουλέψουν ολοένα και με χειρότερους όρους, απαιτείται να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο την παρέμβασή μας σε αυτό το δυναμικό των πανεπιστημίων. Θεωρώ ότι στην κατεύθυνση αυτή έχουν γίνει θετικά βήματα με σχετική αρθρογραφία στον «Ριζοσπάστη» αλλά και την πρόσφατη έκδοση του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ που θα πρέπει να την διακινήσουμε και να την συζητήσουμε με τους συναδέλφους μας και κατ' ιδίαν αλλά και με εκδηλώσεις. Ακόμα, το αμέσως επόμενο διάστημα πρέπει να καταλήξουμε για τη μορφή της συνδικαλιστικής οργάνωσης που θα καλύπτει τους ΥΔ, οι οποίοι την στερούνται σε μεγάλο βαθμό. Στην περίπτωση που συσταθεί σωματείο ερευνητών ανά Ιδρυμα, με μαζικές καμπάνιες να βγούμε μπροστά και να πείσουμε για την ανάγκη οργάνωσης σε αυτό, να εξασφαλίσουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων, να διασφαλίσουμε ότι θα έχει ταξικά χαρακτηριστικά.

Με συντροφικούς χαιρετισμούς.

* ΕΚΤ (2020), Στατιστικά στοιχεία για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από τα ελληνικά ΑΕΙ το 2019, Αθήνα: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (https://metrics.ekt.gr/publications/442)