Το Σάββατο 4 Ιούνη μαζί με αποκαλυπτήρια μνημείου
Εξόριστοι στην Ανάφη |
Η Ανάφη πέρασε στην Ιστορία ως ένας από τους πρώτους τόπους εξορίας, όπως λειτούργησε από το 1924 έως το 1943 και από το 1946 έως το 1948. Συγκεκριμένα άρχισε να χρησιμοποιείται από το 1925 ως τόπος εξορίας μελών και στελεχών του ΚΚΕ, εργατών, αγροτών, νεολαίων και άλλων αγωνιστών. Ηταν μια περίοδος που εντάθηκε η καταστολή του αστικού κράτους ενάντια στο ΚΚΕ και το εργατικό - λαϊκό κίνημα με τη δικτατορία Πάγκαλου. Ο αριθμός των εξόριστων πολλαπλασιάστηκε μετά το «Ιδιώνυμο» της κυβέρνησης Βενιζέλου το 1929, που ποινικοποίησε τη δράση των κομμουνιστικών ιδεών. Στην αρχική περίοδο της δικτατορίας Μεταξά, στα χρόνια 1936-1938, οι εξόριστοι στην Ανάφη έφτασαν τους 750. Ακολούθησαν μεταγωγές ορισμένων σε άλλους τόπους εξορίας και μαρτυρίου, ενώ τελικά 220 εξόριστοι παραδόθηκαν το 1941 από τις ελληνικές κρατικές αρχές στις φασιστικές δυνάμεις κατοχής. Το 1947 - έναν χρόνο μετά την επαναλειτουργία ως τόπου εξορίας - στην Ανάφη κρατούνταν 262 εξόριστοι, ανάμεσά τους 30 γυναίκες και 2 παιδιά.
Ο «Αντιφασίστας», εφημερίδα της Ομάδας Συμβίωσης Πολιτικών Εξόριστων Ανάφης |
Η εξορία σε ένα τόσο άγονο και απομονωμένο μέρος, που δεν μπορούσε να θρέψει ούτε τους κατοίκους του, συνιστούσε βασανιστήριο, με τους εξόριστους να είναι αντιμέτωποι με τον μόνιμο υποσιτισμό. Πηγή αντοχής υπήρξε η πίστη στα ιδανικά του ΚΚΕ και η στήριξη των οργανώσεων αλληλεγγύης. Οι εξόριστοι εμπνεόμενοι από ανώτερα ιδανικά μετέτρεψαν τον άγονο βράχο σε τόπο μόρφωσης, πολιτισμού και συντροφικής ζωής, άλλο ένα «άπαρτο κάστρο».