Ανεξάντλητη πηγή κτηνωδίας, φρίκης και διαστροφής το άντρο της κολάσεως. Και παράλληλα ανεξάντλητη πηγή θυσίας, ηρωισμού, πίστης, συντροφικότητας κι αγώνα. Εκεί ακριβώς που γκρεμίστηκαν σε χιλιάδες συντρίμμια οι Νέοι Παρθενώνες κι εξόντωσαν σωματικά, πνευματικά και ηθικά μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων που δεν είχαν άλλο ιδανικό από την απελευθέρωση, την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία της πατρίδας τους.

Η Μακρόνησος ακόμη και σήμερα παραμένει πηγή έμπνευσης, δημιουργίας και εφαλτήριο νέων αγώνων.

«Την άνοιξη του '49 κι ως τα τέλη του Μάη μετέφεραν στη Μακρόνησο τρεις αποστολές ανηλίκων από τα Γιούρα καταδικασμένους για πολιτικούς λόγους. Κάθε αποστολή είχε περίπου 80 νέους. Εκτός απ' αυτούς υπήρχαν ακόμη κι άλλοι νεαροί κρατούμενοι από τις φυλακές Κηφισιάς. Ο νέος διευθυντής του στρατοπέδου στα Γιούρα φιλοξενήθηκε στη Μακρόνησο από τον διοικητή Μπαϊρακτάρη για να μελετήσουν το εκεί εφαρμοζόμενο σύστημα «εθνικής αναμόρφωσης των κρατουμένων», δηλαδή τ' ατελείωτα και συνεχόμενα σωματικά και ψυχικά βασανιστήρια για να τα εφαρμόσει και στα Γιούρα.

«Οι νέοι αντιτάχθηκαν και με περιφρόνηση αντιμετώπισαν τους βασανιστές αναμορφωτές τους».

«Ολ' αυτά τα παιδιά που πιάστηκαν από τους φασίστες, οδηγήθηκαν στο στρατοδικείο επειδή είχαν συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση. Οι νέοι κρατούμενοι ήταν παιδιά απ' όλη την Ελλάδα. Από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη. Από τις Πρέσπες μέχρι τη Μάνη. Από τα Ιόνια νησιά ως τη Δωδεκάνησο. Ηταν νέοι, αγρότες, τσοπάνηδες, εργάτες οικοδόμοι, μαθητές. Νέοι από πόλεις, από ορεινά χωριά, από ψαροχώρια. Αλλοι αγράμματοι, άλλοι με γνώσεις Δημοτικού και λίγα γυμνασιόπαιδα ή φοιτητές».

«Πεινούσαν και διψούσαν. Τα έδερναν απάνθρωπα κι εγκληματικά και πολλά μισοπεθαμένα τα μετέφεραν στ' αναρρωτήρια. Αλλα τα οδήγησαν στην απομόνωση, άλλα τρελάθηκαν ή έμειναν σακάτικα κι άλλα αποπειράθηκαν ν' αυτοκτονήσουν καταπίνοντας τις ουρές από τα κουταλάκια τους από την απόγνωση. Μέρες τους βασάνιζαν για ν' αποσπάσουν κάποια δήλωση μετανοίας».

Μακρόνησος...

Τόπος ιερός. Κρανίου τόπος. Αγέρας, αγκάθια, αφάνες κι ασπάλαθοι. Μακρονήσια του κόσμου να μην ξαναγίνουν ποτέ.