Eurokinissi

Ειδυλλιακή εικόνα για την πορεία των διμερών σχέσεων, τις οποίες προσπάθησαν να πείσουν ότι «αποσυνδέουν» από το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων στην Κύπρο, δημιούργησαν Καραμανλής και Ερντογάν.

Το μήνυμα της «προφύλαξης» και ενίσχυσης των Ελληνοτουρκικών σχέσεων ανεξάρτητα από τα δημοψηφίσματα ενισχύθηκε και από την προαναγγελία της επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού στην Αθήνα στις αρχές του Μάη (6-7 του μήνα).

Ωστόσο, το καλό κλίμα «σκιάστηκε» από το μικρό «καψώνι» που επιφύλαξε ο Τ. Ερντογάν, μεταθέτοντας για λίγες ώρες την προγραμματισμένη για νωρίς χτες το πρωί συνάντησή τους. Η δικαιολογία που πρόβαλε η τουρκική πλευρά ήταν η επίσκεψη του Ερντογάν σε τουρκικό στρατιωτικό τάγμα στη Βοσνία. Γεγονός πάντως είναι ότι η συνάντηση Καραμανλή - Ερντογάν είχε καθοριστεί μέρες πριν διά της «διπλωματικής οδού».

Το περιβάλλον του πρωθυπουργού προσπάθησε να υποβαθμίσει τη σημασία του «στησίματος» και της «ηγεμονικής συμπεριφοράς» εκ μέρους του Τ. Ερντογάν, ωστόσο διάχυτη ήταν η εντύπωση ότι πρόκειται για μια κίνηση που απέβλεπε να στείλει ένα «μήνυμα δυσαρέσκειας» στον Ελληνα πρωθυπουργό για το «έμμεσο» ΝΑΙ στο «σχέδιο Ανάν».

Στις δηλώσεις ωστόσο που έκαναν οι δυο πρωθυπουργοί μετά την εικοσάλεπτη συνάντησή τους, στο περιθώριο της βαλκανικής διάσκεψης κορυφής, εμφανίστηκαν να συμπίπτουν στην ανάγκη ενίσχυσης των διμερών σχέσεων.

Ο Κ. Καραμανλής ανέφερε ότι στη συνάντηση συζητήθηκε το Κυπριακό, το οποίο «προσπέρασε», λέγοντας ότι «επανέλαβε τις γνωστές θέσεις της κυβέρνησης». Προτίμησε να δώσει έμφαση στις διμερείς σχέσεις, όπου «επιβεβαιώθηκε η βούληση των δυο πλευρών να ενισχύσουν και να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο τις σχέσεις των δυο πλευρών».

Ο Κ. Καραμανλής σημείωσε ότι συζητήθηκε, «όπως κάνουμε πάντα σε αυτές τις συναντήσεις», το θέμα της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας, χωρίς όμως να αναφέρει ποια θα είναι η στάση της κυβέρνησης στο αίτημα της Αγκυρας για ημερομηνία ένταξης στην ΕΕ. Πληροφορίες όμως αναφέρουν πως διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να εμποδίσει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Επιβεβαίωσε τέλος την επίσκεψη του Ερντογάν στην Αθήνα «στο προσεχές μέλλον», δίχως να αναφέρει ημερομηνία.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε στις ξεχωριστές δηλώσεις του ο Τούρκος πρωθυπουργός, σημειώνοντας την αμοιβαία βούληση για προώθηση των διμερών σχέσεων και επιβεβαιώνοντας την επίσκεψή του στην Ελλάδα.

Αργότερα. έγινε γνωστό από την ελληνική πλευρά ότι την ερχόμενη Τρίτη έρχεται στην Αθήνα ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος.

Στη βαλκανική διάσκεψη πάντως φάνηκε πιο καθαρά η αδυναμία της κυβέρνησης - και κατ' επέκταση της εγχώριας άρχουσας τάξης - να διεκδικήσει ένα «ηγεμονικό ρόλο» στα Βαλκάνια.

Το «ψαλίδισμα» των άλλοτε μεγαλεπήβολων στόχων ήταν φανερό στην ομιλία του Κ. Καραμανλή στη διάσκεψη του Σεράγεβου.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός επαναβεβαίωσε την «προτεραιότητα» που έχουν τα Βαλκάνια στην εξωτερική πολιτική της κυβέρνησής του, αλλά περισσότερο σε ρόλο «ενδιάμεσου» με ΕΕ και ΗΠΑ.

Εκανε λόγο για «κεντρικό ρόλο της Ελλάδας στην ενίσχυση της ευρωατλαντικής προοπτικής» των χωρών των Βαλκανίων.

Η πραγματικότητα είναι ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις αθέτησαν την υπόσχεσή τους για οικονομική ενίσχυση των χωρών της περιοχής με 550 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που έχει «απογοητεύσει» τις κυβερνήσεις των γειτονικών χωρών.

Η ελληνική κυβέρνηση ρίχνει το βάρος της στην «οικονομική συνεργασία» ευνοώντας την ενίσχυση του κεφαλαίου για ευκαιρίες «διείσδυσης» των βαλκανικών αγορών. Δικαιολογώντας την ανάγκη αυτής της συνεργασίας ο Κ. Καραμανλής δε δίστασε να επικαλεστεί το εκρηκτικό πρόβλημα της ανεργίας στα κράτη της περιοχής (στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη ένας στους δύο είναι άνεργος) υπογραμμίζοντας τους κινδύνους σε συνδυασμό με τα εθνοτικά προβλήματα.

Γενικότερα, η συνεργασία των βαλκανικών χωρών θα πρέπει, όπως είπε, να στηρίζεται στις ευρωπαϊκές αξίες.