Ο αγώνας για την προστασία του περιβάλλοντος και για την ειρήνη είναι κοινός, αν αναλογιστεί κανείς τις τεράστιες επιπτώσεις που είχαν οι τελευταίοι πόλεμοι σε ανθρώπινες ζωές, στα οικοσυστήματα, στους φυσικούς πόρους, στα πολιτιστικά αγαθά.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα της ημερίδας με θέμα «Περιβάλλον και Ειρήνη», που πραγματοποίησε χτες το ΤΕΕ στο Ζάππειο Μέγαρο, παράλληλα με τις εκδηλώσεις της Ολυμπιάδας Ειρήνης που οργανώνει η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ), καθώς και με το Συνέδριο του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης (ΠΣΕ).

Τα όσα ακολούθησαν μετά το βομβαρδισμό της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι - τόνισε ο Θ. Παφίλης εκ μέρους της ΕΕΔΥΕ και ως εκτελεστικός γραμματέας του ΠΣΕ - και όσα ζούμε σήμερα αναφορικά με τη σχέση ειρήνης-πολέμου-περιβάλλοντος, είναι πραγματικά τρομακτικά. Στον πόλεμο του Βιετνάμ οι ΗΠΑ ράντισαν με 14.000.000 γαλόνια με ειδικό αποφλοιωτικό δέντρων - τον λεγόμενο «πορτοκαλί παράγοντα» - με αποτέλεσμα 1,5 εκατομμύριο Βιετναμέζοι να εμφανίσουν καρκινογενέσεις, τερατογενέσεις και μόνιμες ασθένειες του δέρματος και του ανοσοποιητικού συστήματος. Στον πόλεμο του Κόλπου οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν 940.000 βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου, με αποτέλεσμα να παρουσιαστούν καρκινογενέσεις και άλλες ασθένειες σε 1.000.000 αμάχους και 250.000 Αμερικανούς στρατιώτες. Στον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας χρησιμοποιήθηκαν 60.000 βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου, καθώς και βόμβες ...στείρωσης! Οι συνέπειες στην υγεία και οι οικολογικές καταστροφές είναι τεράστιες και θα φανούν ολόπλευρα τα επόμενα χρόνια. Οπως και αυτές των πολέμων κατά του Αφγανιστάν και του Ιράκ.

Μετά το 1991 - τόνισε ο Θ. Παφίλης - περνάμε σε μια περίοδο βαρβαρότητας, όπου έχουν ανατραπεί όλες οι αρχές του διεθνούς δικαίου, ενώ μετά την 11η Σεπτέμβρη 2001 όλη η ανθρωπότητα έχει μετατραπεί σε στόχο. Στοχοποίηση και προληπτικοί πόλεμοι είναι πλέον συχνό φαινόμενο, με πρόσχημα την τρομοκρατία και με σκοπό την κυριαρχία του μεγάλου κεφαλαίου. Και αυτό το ομολογούν και οι ίδιοι, όπως ο Ράμσφελντ, που δήλωσε ότι η 11η Σεπτέμβρη ήταν η χρυσή ευκαιρία να μπει σε εφαρμογή το σχέδιο «Νέος Αμερικανικός Αιώνας».

Τα τελευταία στοιχεία του ΟΗΕ είναι αποκαλυπτικά για τα αποτελέσματα της «νέας τάξης πραγμάτων»: Μέχρι το 1995, 30 χιλιάδες άνθρωποι τη μέρα πέθαιναν από πείνα, δηλαδή 11 εκατομμύρια το χρόνο. Το 2001 πέθαιναν 100.000 άνθρωποι τη μέρα από την ίδια αιτία, δηλαδή 36,5 εκατομμύρια το χρόνο. Τέσσερα εκατομμύρια είναι οι νεκροί τα τελευταία 10 χρόνια στην Αφρική σε δεκάδες συγκρούσεις και πολέμους. Τρεις μεγάλοι πόλεμοι (Γιουγκοσλαβία, Αφγανιστάν, Ιράκ) κόστισαν τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων και τεράστιες υλικές καταστροφές. Εξι εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν το 2002 από ΕΪΤΖ, φυματίωση και ελονοσία. Οι «επίσημοι» άνεργοι είναι 180 εκατομμύρια, από αυτούς το 41% νέοι άνθρωποι. Ολοι οι τομείς που αφορούν στην ανθρώπινη ζωή βρίσκονται στο στόχαστρο. «Θέλω να σας μεταφέρω την κραυγή των λαών για την ανατροπή αυτής της κατάστασης - κατέληξε ο Θ. Παφίλης. Γιατί η μόνη λύση μπροστά σ' αυτή τη βαρβαρότητα είναι να υπάρξει το αντίπαλο δέος των λαών».

«Είναι πολλές φορές σχήμα οξύμωρο να καταβάλλονται υπερπροσπάθειες για την ποιοτική βελτίωση της ζωής μας, όταν η απουσία της ειρήνης, ο πόλεμος, προκαλούν τον ίδιο το θάνατο σε τεράστια πλήθη ανθρώπων. Αρκεί να σημειωθεί ότι ο αριθμός των θανάτων από πολέμους ανέβηκε από ένα εκατομμύριο περίπου το 15ο αιώνα, στα 115 εκατομμύρια τον 20ό αιώνα, ξεπερνώντας την αύξηση του πληθυσμού ως προς το ρυθμό εξέλιξης». Αυτό επισήμανε ο Μανώλης Δρακάκης, Α΄ αντιπρόεδρος του ΤΕΕ, απευθύνοντας χαιρετισμό στην ημερίδα, και πρόσθεσε: «Το περιβαλλοντικό κόστος της προετοιμασίας του πολέμου μπορεί να μετρηθεί από τα μεγέθη της ρύπανσης που παράγεται κατά τη διαδικασία παραγωγής της πολεμικής μηχανής. Το περιβαλλοντικό κόστος του ίδιου του πολέμου μπορεί να μετρηθεί (αν και ποτέ δε γίνεται συστηματικά) από τα μεγέθη των επιπτώσεων στις ανθρώπινες ζωές, στο οικοσύστημα, στο φυσικό πλούτο, στα πολιτιστικά αγαθά, στους φυσικούς πόρους».

«Η διεθνής κοινότητα - επισήμανε σε άλλο σημείο ο Μ. Δρακάκης - προσπαθεί και μάλλον αποτυγχάνει να περάσει τις συμφωνίες για τον περιορισμό των εξοπλισμών. Η Ελλάδα, μάλιστα, φιγουράρει στη λίστα των καλύτερων πελατών παγκοσμίως στους εξοπλισμούς. Δεν έχει μόνο θεωρητική αξία για μας το ερώτημα πόσα θα μπορούσαμε να κάνουμε για το πλούσιο οικολογικό απόθεμα της χώρας μας, αν μικρό μέρος του κόστους των εξοπλισμών το χρησιμοποιούσαμε για την προστασία και αξιοποίηση του περιβάλλοντός μας».

«Είναι γνωστό ότι το 65% των εξαγωγών των ΗΠΑ είναι οπλικά συστήματα και έτσι επιδιώκουν σε κάθε νέο πόλεμο να επιδείξουν και νέας τεχνολογίας οπλικά συστήματα και ιδιαίτερα εκείνα που ανταποκρίνονται σε ειδικές συνθήκες για να προσελκύσουν νέους πελάτες», τόνισε στην εισήγησή του ο Νίκος Κατσαρός, διευθυντής Ερευνών του «Δημόκριτου» και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελλήνων Χημικών. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα νέα οπλικά συστήματα που έχουν αναπτυχθεί στο οπλοστάσιο των ΗΠΑ, όπως τα μικροπυρηνικά και άλλα όπλα, που μπορούν να μπλοκάρουν τα συστήματα τηλεπικοινωνιών μιας χώρας, ενώ εκπέμπουν ακτινοβολία που προσβάλλει την ιονόσφαιρα. Αυτά τα οπλικά συστήματα μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως διαταραχές στο κλίμα, με αποτέλεσμα ολόκληροι πληθυσμοί να πνιγούν από πλημμύρες ή να καταδικαστούν σε λιμοκτονία από τις μακρές περιόδους ξηρασίας...

Το πόσο επικίνδυνη για το περιβάλλον είναι η ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων, τα οποία χρησιμοποιούνται στους τελευταίους πολέμους, απέδειξε ο αντιστράτηγος Δημήτριος Δήμου, Επίτιμος Διοικητής Στρατιάς. Ακόμη και αν αύριο το πρωί ως διά μαγείας επείθοντο οι ισχυροί να καταστρέψουν αυτά τα όπλα - επισήμανε - αναλογιζόμαστε πόσο επικίνδυνη και επιβλαβής για το περιβάλλον θα ήταν αυτή η απόσυρση και τις τεράστιες ποσότητες αποβλήτων που δημιούργησαν οι πολιτικές των εξοπλιστικών προγραμμάτων.

«Σήμερα επιχειρείται να εμπεδωθεί παντού η αίσθηση της δημιουργίας κοινωνιών με ανταγωνιστικές οικονομίες, τόνισε στην παρέμβασή του ο Νίκος Δεσύλλας, πρώην πρόεδρος του ΤΕΕ. Αυτό θεωρείται επωφελές για την ανάπτυξη των λαών. Πρέπει όμως να έχουμε στην άκρη του μυαλού μας, ότι ένας άκριτος ανταγωνισμός μπορεί πολύ εύκολα να εξελιχτεί σε μία σύρραξη. Οσο, λοιπόν, οι οικονομικοί ανταγωνισμοί παραμένουν ανεξέλεγκτοι, η ειρήνη δύσκολα θα εμπεδωθεί και εμείς ως επιστήμονες θα εξακολουθήσουμε να κάνουμε απλά διαπιστώσεις για καταστροφές του περιβάλλοντός μας».

Κηρύσσοντας την έναρξη της ημερίδας ο υφυπουργός ΠΕΧΩΔΕ Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος επισήμανε ότι ο πόλεμος καταστρέφει ανελέητα όχι μόνο το φυσικό και ανθρωπογενές, αλλά και το ψυχικό μας περιβάλλον. Αναφερόμενος στον ορισμό της ειρήνης τόνισε ότι όταν αυτή οροθετείται από τον ισχυρό της παρέας, τότε δεν υπάρχει ειρήνη, ενώ θυμίζοντας τις επιπτώσεις του πολέμου κατά της Γιουγκοσλαβίας πρόσθεσε ότι η ειρήνη δε γίνεται με στρατιωτικές επεμβάσεις.

Η συντονίστρια της ημερίδας, Ρούλα Ξαρχάκου, μέλος της Αντιπροσωπείας του ΤΕΕ, τόνισε ότι η προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος είναι τελικά μάταιη χωρίς ειρήνη, ενώ χωρίς την υπεράσπιση της ειρήνης είναι αφελής ή υποκριτική η υπεράσπιση του περιβάλλοντος.

Την υποκρισία της ΕΕ αποκάλυψε στην ομιλία του ο δημοσιογράφος Γιάννης Ε. Διακογιάννης, ο οποίος θύμισε ότι πέρσι τέτοια εποχή στην άτυπη σύνοδο των υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ, που είχε συγκληθεί στο Λαγονήσι, κανείς - κι ας ήταν της αρμοδιότητάς τους - δεν ασχολήθηκε, όχι μόνο με τις εκατόμβες των νεκρών, αλλά ούτε και με την τεράστια οικολογική καταστροφή που προκάλεσε, ακόμη και πέραν των ορίων της εμπόλεμης ζώνης, η αμερικανοβρετανική εισβολή στο Ιράκ.

Το πιο αισιόδοξο μήνυμα στη χτεσινή ημερίδα μετέφερε ο Ρόμες Σάντρα, πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης, ο οποίος τόνισε: «Στις μέρες μας αναπτύσσεται μια τεράστια δυναμική των λαών - ακόμη και μέσα στις ίδιες τις ΗΠΑ - που αγωνίζονται για την ειρήνη, το περιβάλλον και τα ανθρώπινα δικαιώματα».