Η ολλανδική προεδρία της ΕΕ με τη χτεσινή ανακοίνωση του Προσχεδίου των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου Κορυφής της 17ης Δεκέμβρη χτύπησε το καμπανάκι για τον τελευταίο γύρο των διπλωματικών διαβουλεύσεων σχετικά με την εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων. Σύμφωνα με το Προσχέδιο της ολλανδικής προεδρίας, η ημερομηνία για την έναρξη των διαπραγματεύσεων ένταξης της Τουρκίας θα αποφασιστεί από τους ηγέτες κατά τη Σύνοδο Κορυφής.

Επιπροσθέτως, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Προσχέδιο του κειμένου των Συμπερασμάτων, η Τουρκία καλείται να συμμορφωθεί με ορισμένους όρους, ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνεται και η ντε φάκτο αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο για μόνιμους περιορισμούς στη μετανάστευση εργατικού δυναμικού.

Στην παράγραφο 20, στο Προσχέδιο της προεδρίας, αναφέρεται: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει τη δέσμευση της Τουρκίας για σχέσεις καλής γειτονίας και την εξαιρετική προθυμία να συνεχίσει να εργάζεται για λύση των εναπομεινασών συνοριακών διαφορών της με τις άλλες χώρες-μέλη, συμμορφούμενη με την αρχή του ειρηνικού διακανονισμού των διαφορών της με βάση τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».

Ακόμα, στο εν λόγω κείμενο γίνεται λόγος, εκ μέρους της ολλανδικής προεδρίας, για αποφασιστική πρόοδο της Τουρκίας στις μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να υιοθετήσει τις αρχές της ΕΕ και να μπορέσει να ενταχθεί σε αυτή, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι θα συνεχίσει μέχρι τέλους προς αυτή την κατεύθυνση.

Παράλληλα, το Προσχέδιο, απευθυνόμενο προς όλες τις υπό ένταξη χώρες, δίνει τη δυνατότητα σε περίπτωση διαπίστωσης παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταστρατήγησης θεμελιωδών ελευθεριών, κλπ., η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ή το ένα τρίτο των κρατών-μελών να προχωρήσουν σε πρόταση διακοπής των διαπραγματεύσεων, η οποία υιοθετείται με ομόφωνη απόφαση των κρατών-μελών της ΕΕ.

Στο Προσχέδιο, επίσης, που υπέβαλε η ολλανδική προεδρία, γίνεται λόγος για τη διεύρυνση της ΕΕ, την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, το πλαίσιο οικονομικής πολιτικής που θα ακολουθήσει η ΕΕ, αλλά και για τους τομείς των ελευθεριών, της Ασφάλειας, της Δικαιοσύνης και της εξωτερικής πολιτικής.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Προσχέδιο ορίζει αυστηρό χρονοδιάγραμμα ενταξιακών διαπραγματεύσεων και αποκλείει την πλήρη εισδοχή της Αγκυρας στην ευρωπαϊκή οικογένεια έως ότου επιτευχθεί συμφωνία για τον κοινοτικό προϋπολογισμό, μετά το 2014.

Στο Προσχέδιο παραμένει κενό το σημείο όπου θα αναγραφεί στις 17 Δεκέμβρη η απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών εάν και πότε θα ανοίξουν τη διαδικασία ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αγκυρα.

Η ολλανδική προεδρία θεωρεί βέβαιη την αποδοχή της Συμφωνίας της Αγκυρας από την τουρκική πλευρά και πιέζει για υπογραφή του πρωτοκόλλου υιοθέτησής της από την Υψηλή Πύλη. Γεγονός που θα σημάνει την τελωνειακή αναγνώριση των κρατών-μελών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου - κάτι που σημαίνει ντε φάκτο αναγνώριση - και δε δεσμεύει σε καμία περίπτωση και για διπλωματική αναγνώριση.

Απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σχετικά με το Προσχέδιο των Συμπερασμάτων του προσεχούς Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 16ης-17ης Δεκέμβρη, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Γ. Κουμουτσάκος, τόνισε τα εξής: «Οι πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας αναφέρονται σε προσχέδιο του κειμένου Συμπερασμάτων της Προεδρίας του προσεχούς Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ουσιαστικά, η διαπραγμάτευση του κειμένου τώρα μόλις αρχίζει. Επομένως, κάθε σχολιασμός τώρα θα ήταν και πρόωρος και πιθανότατα αντιπαραγωγικός. Η Ελλάδα, στο πλαίσιο της διακηρυγμένης πολιτικής της, δηλαδή, στο πλαίσιο της θετικής αντιμετώπισης της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας με την ταυτόχρονη, εκ μέρους της, εκπλήρωση των ευρωπαϊκών κριτηρίων, προϋποθέσεων, κανόνων και αξιών, θα συνεχίσει, έως και την 17η Δεκεμβρίου, τις προσπάθειες και ενέργειές της για την τελική διαμόρφωση του κειμένου. Υπενθυμίζω ότι την Πέμπτη, ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Π. Μολυβιάτης, θα συνεχίσει τον κύκλο διαβουλεύσεων με Ευρωπαίους ομολόγους του με τις συναντήσεις που θα έχει με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ιταλίας, της Μ. Βρετανίας, της Γερμανίας και της Αυστρίας».

Από την πλευρά της η Αγκυρα με δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, Αμπντουλάχ Γκιουλ, υπογράμμισε ότι «περιμένουμε μια οριστική και ξεκάθαρη ημερομηνία, ξεκάθαρη προοπτική ένταξης, συνέχεια στις διαπραγματεύσεις και απουσία οποιουδήποτε πολιτικού όρου».

Αυτές είναι οι προσδοκίες της Αγκυρας, όπως τις διατύπωσε χτες ο υπουργός Εξωτερικών, Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο οποίος αναχωρώντας για τη Χάγη απάντησε σε ερώτηση σχετικά με το Προσχέδιο των Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ που έχει διαρρεύσει. Ο Γκιουλ απαντώντας στην παρατήρηση ότι στο Προσχέδιο ζητείται από την Τουρκία να αναγνωρίσει «ντε φάκτο» την Κυπριακή Δημοκρατία είπε: «Ας ληφθεί πρώτα η απόφαση, ας αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις και μετά θα σκεφτούμε εμείς για τα θέματα αυτά».

Ο Τούρκος υπουργός τόνισε: «Τέτοια κείμενα πάντα διαρρέουν και πρόκειται για τακτική. Η Τουρκία είναι σίγουρη για τον εαυτό της». Στη συνέχεια ο Γκιουλ απαρίθμησε τις τουρκικές προσδοκίες, ενώ αναφερόμενος στο Κυπριακό είπε ότι αυτό «δεν είναι όρος για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Οι μόνοι όροι είναι τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και η Τουρκία τα έχει εκπληρώσει».

Ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κύπρος Χρυσοστομίδης, δήλωσε ότι είναι πολύ νωρίς να γίνουν οποιαδήποτε σχόλια εκ μέρους της κυβέρνησης σε σχέση με τις πληροφορίες για το Προσχέδιο Συμπερασμάτων που ετοίμασε η ολλανδική προεδρία για την Τουρκία.

Σε χτεσινοβραδινή γραπτή δήλωσή του ο εκπρόσωπος υποδεικνύει ότι η διαπραγμάτευση συνεχίζεται και θα συνεχιστεί έως και τη 17η Δεκέμβρη για την τελική διατύπωση του κειμένου των συμπερασμάτων.

Υπενθυμίζει επίσης ότι το θέμα βρίσκεται υπό διαρκή συζήτηση και διαπραγμάτευση και οι θέσεις της Κύπρου έχουν τεθεί και τίθενται ενώπιον όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των οργάνων της, κατά τη διάρκεια των πολλών επισκέψεων τόσο του Προέδρου της Δημοκρατίας όσο και του υπουργού Εξωτερικών, σε κράτη-μέλη και με άλλους τρόπους.