Πρέπει να θυμίσουμε ότι ο τομέας της πολιτικής στο χώρο της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας μεταξύ των αστυνομικών αρχών και των τελωνειακών διοικήσεων των κρατών - μελών, ενσωματώθηκε στη Συνθήκη της ΕΕ για πρώτη φορά με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992. Οπως αναφέρεται στο άρθρο Κ της συνθήκης αυτής, η τελωνειακή και αστυνομική συνεργασία θεωρούνται «τομείς κοινού ενδιαφέροντος... για τους σκοπούς της επίτευξης των στόχων της Ενωσης». Οπως η Συνθήκη για την ΕΕ τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη του Αμστερνταμ (από τούδε συντομογραφικά ΣΕΕ), που τέθηκε σε ισχύ την 1η Μάη 1999, δόθηκε η δυνατότητα για στενότερη συνεργασία των κρατών - μελών στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων.

Μόλις ένα πεντάμηνο μετά την έναρξη ισχύος της ΣΕΕ, τον Οκτώβρη 1999 πραγματοποιήθηκε στο Τάμπερε της Φινλανδίας ένα έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής, με αντικείμενο (ξανά) τα θέματα δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων. Οσον αφορά τα θέματα της αστυνομικής και τελωνειακής συνεργασίας, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Τάμπερε αποφασίστηκε να προωθηθεί η πλήρης και άμεση εφαρμογή της ΣΕΕ, ορισμένα δε από τα μέτρα αυτά να υλοποιηθούν μέσα σε μία πενταετία από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης, δηλαδή έως τον Οκτώβρη 2004.

Σημειωτέον ότι οι νομικές υποχρεώσεις και οι πολιτικές δεσμεύσεις για την αστυνομική και τελωνειακή συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις στην ΕΕ μπορεί να αναζητηθούν εκτός από τη ΣΕΕ και στις αποφάσεις του Τάμπερε, στη Σύμβαση του Σένγκεν, όπως και στο Πρόγραμμα Δράσης της Βιέννης του 1998.

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Κορυφής του Λάακεν (Δεκέμβρης 2001), έγινε ο ενδιάμεσος απολογισμός της υλοποίησης των συμπερασμάτων του Τάμπερε. Η «Ανακοίνωση» της Κομισιόν που παρουσιάστηκε το Μάη 2004 στις Βρυξέλλες, σκοπό είχε τον εντοπισμό «εκείνων των πρωταρχικών μέτρων αστυνομικής και τελωνειακής συνεργασίας που θα πρέπει να εξακολουθήσουν να συγκαταλέγονται ή θα πρέπει να προστεθούν στα τρέχοντα ζητήματα της ΕΕ τα επόμενα χρόνια, προκειμένου να επιτευχθεί η αναγκαία πρόοδος» υπό τον εύηχο στόχο «... να παρέχει στους πολίτες υψηλό επίπεδο προστασίας εντός ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, με την ανάπτυξη από κοινού δράσης μεταξύ των κρατών - μελών στον τομέα της αστυνομικής και δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις...» (άρθρο 29 ΣΕΕ).

Τα άρθρο 30 εξηγούσε ότι η από κοινού δράση στον τομέα της αστυνομικής συνεργασίας περιλαμβάνει:

- την επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ των αρμοδίων αρχών, συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών, τελωνειακών και άλλων ειδικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου των κρατών - μελών, σε σχέση με την πρόληψη, την εξακρίβωση και τη διερεύνηση αξιόποινων πράξεων

- τη συλλογή και αποθήκευση, την επεξεργασία και ανταλλαγή των συναφών πληροφοριών, ιδίως μέσω της Ευρωπόλ

- τις κοινές πρωτοβουλίες στα θέματα κατάρτισης, την ανταλλαγή αξιωματικών - συνδέσμων και την εγκληματολογική έρευνα

- και την κοινή αξιολόγηση των ιδιαίτερων τεχνικών έρευνας.

Μετά από την έναρξη ισχύος της ΣΕΕ στο Τάμπερε αποφασίστηκαν ως πρόσθετα μέτρα η σύσταση της επιχειρησιακής Επιτελικής Ομάδας (task force) των Αρχηγών της Ευρωπαϊκής Αστυνομίας, αποστολή της οποίας είναι, μεταξύ άλλων, η συμβολή στον προγραμματισμό των επιχειρησιακών δράσεων. Η έκκληση να παρασχεθεί στην Ευρωπόλ η δυνατότητα συμμετοχής στις ομάδες διεξαγωγής των ερευνών και να ζητηθεί από τα κράτη - μέλη η έναρξη των αντίστοιχων ερευνών. Τέλος, η ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αστυνομικής Ακαδημίας (ΕΑΑ) για την κατάρτιση των ανώτατων στελεχών της αστυνομίας.