Σε γενικές γραμμές, η συνολική πρόβλεψη που υπάρχει νομοθετικά για συνταξιοδοτική προστασία στους εργαζόμενους - θύματα εργατικού ατυχήματος, κρίνεται σχετικά θετική από τα συνδικάτα, με την πάλη των οποίων εξάλλου έχει κατακτηθεί ό,τι υπάρχει. Υπάρχουν, όμως, και δύο εξαιρετικά μελανά σημεία. Συγκεκριμένα, η αναπηρική σύνταξη, που δίνεται σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, είναι συνάρτηση της κατώτερης σύνταξης του ΙΚΑ, η οποία από μόνη της είναι χαμηλή (ισούται με 16 ημερομίσθια). Από την άλλη, οι ασφαλισμένοι με ποσοστό αναπηρίας από 33 - 49%, δε δικαιούνται καμία από τις αναπηρικές συντάξεις που προβλέπει η νομοθεσία στην περίπτωση εργατικού ατυχήματος. Αν αυτό συνδυαστεί με την εμφανή προσπάθεια των διαφόρων επιτροπών να μειώσουν στις εκτιμήσεις τους το ποσοστό αναπηρίας των εργαζομένων, γίνεται κατανοητή η προσπάθεια ακύρωσης των όποιων θετικών έχουν κατακτηθεί.

Ως εργατικό ατύχημα ορίζεται η σωματική ή διανοητική βλάβη που επέρχεται από βίαιο, εξωτερικό και αιφνίδιο συμβάν, η οποία προκλήθηκε παρά τη θέληση του ασφαλισμένου. Εργατικό ατύχημα έχουμε όταν συμβούν τα παραπάνω κατά τη διάρκεια της εργασίας ή εξ αυτής. Ο Χρήστος Ρουπακιώτης,πρώην υποδιοικητής ΙΚΑ, σχετικά με το θέμα της συνταξιοδοτικής και ασφαλιστικής κάλυψης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, είπε στο "Ρ": "Ειδική ασφαλιστική κάλυψη για τα θύματα εργατικών ατυχημάτων δεν υπάρχει, αφού αυτή ισοδυναμεί με το επίδομα ατυχήματος. Ωστόσο, η συνταξιοδοτική προστασία που παρέχει η χώρα μας σε αυτούς που δε θα μπορέσουν να ξαναεργαστούν είναι ικανοποιητική σε σχέση με τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Στην περίπτωση, λοιπόν, αυτή, ο νόμος προβλέπει τρία είδη συντάξεων αναπηρίας: Σύνταξη βαριάς αναπηρίας, σύνταξη αναπηρίας, σύνταξη μερικής αναπηρίας.Προκειμένου για την παροχή και των τριών ειδών συντάξεων αρκεί μία και μόνο μέρα ασφάλισης στο ΙΚΑ και αυτό είναι μια κατάκτηση των εργαζομένων. Οπως κατάκτηση ήταν και το επίδομα αναπροσαρμογής - δηλαδή μετεκπαίδευσης των εργαζομένων, ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν πάλι στην παραγωγική διαδικασία - που δινόταν σε ασφαλισμένους με ποσοστό αναπηρίας από 33% έως 49%, το οποίο και καταργήθηκε με το νόμο 1759/88. Το επίδομα αυτό ήταν 90.000 δραχμές για δύο χρόνια, εκτός αν η Υγειονομική Επιτροπή έκρινε ότι πρέπει να συνεχιστεί. Πρέπει το κράτος να θεσπίσει ένα τέτοιο πρόγραμμα μετεκπαίδευσης των αναπήρων".

Αναλυτικά στην πράξη διακρίνουμε: Τη βαριά αναπηρία, όταν το ποσοστό αναπηρίας ανέρχεται σε 80% και πάνω, οπότε χορηγείται το πλήρες ποσό της συντάξεως γήρατος. Την αναπηρία, όταν το ποσοστό ανέρχεται από 67% μέχρι 80%, οπότε χορηγούνται τα 3/4 του πλήρους ποσού σύνταξης, εκτός αν ο ασφαλισμένος έχει πραγματοποιήσει 6.000 ημέρες εργασίας ή αναπηρία που οφείλεται σε ψυχιατρικές παθήσεις, οπότε δικαιούται το πλήρες ποσό σύνταξης. Και τη μερική αναπηρία, όταν, δηλαδή, το ποσοστό ανέρχεται από 50% έως 67%. Στην περίπτωση αυτή χορηγείται το 1/2 του πλήρους ποσού σύνταξης, εκτός αν η αναπηρία του ασφαλισμένου οφείλεται κατά κύριο λόγο σε ψυχιατρικές παθήσεις, οπότε δικαιούται τα 3/4 του πλήρους ποσού σύνταξης. Να σημειώσουμε ότι στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να διαπιστωθεί πρώτα ένα ποσοστό αναπηρίας και η αναπηρία να διαρκέσει τουλάχιστον 12 μήνες (για την τρίτη χρειάζονται έξι μήνες).Οσον αφορά στο εξωεργατικό ατύχημα, δηλαδή ατύχημα που συμβαίνει εκτός δουλιάς, ο παθών δικαιούται σύνταξη όταν έχει συμπληρώσει 2.250 μέρες ασφάλισης.

"Σημασία έχει - τονίζει ο Χρ. Ρουπακιώτης - να λαμβάνονται αυστηρά μέτρα ασφαλείας στους τόπους δουλιάς. Στα χαρτιά έχουν μπει κάποιοι κανόνες, οι οποίοι - όπως φαίνεται από τους δείκτες αύξησης των εργατικών ατυχημάτων - δεν εφαρμόζονται στην πράξη. Πέρα απ' αυτό, οι προτάσεις του συνδικαλιστικού κινήματος για τη συνταξιοδότηση των αναπήρων θυμάτων εργατικών ατυχημάτων προβλέπουν την ευνοϊκότερη αντιμετώπισή τους. Συγκεκριμένα, ζητάμε την επαναφορά του επιδόματος αναπροσαρμογής σε εργαζόμενους με ποσοστό αναπηρίας από 33% έως 49%. Ακόμη, για ποσοστό αναπηρίας από 50% έως 67%, ζητάμε να χορηγούνται τα 2/3 του ποσού της πλήρους σύνταξης, ενώ για ποσοστό αναπηρίας από 67% και πάνω, να χορηγείται το πλήρες ποσό της σύνταξης".

Ο Κυριάκος Κερασουνλής,πρόεδρος του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθηνών, κρίνει θετικό, αλλά όχι "ρόδινο" το ισχύον ασφαλιστικό καθεστώς σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος. Χαρακτηριστικά σημειώνει: "Η αναπηρική σύνταξη είναι συνάρτηση της κατώτερης σύνταξης γήρατος, για την οποία οι συνταξιούχοι παλεύουν να ισοσταθμιστεί με 20 ημερομίσθια, όπως ίσχυε μέχρι το 1990. Σήμερα η κατώτερη σύνταξη του ΙΚΑ είναι ίση με 16 ημερομίσθια και με βάση αυτήν υπολογίζεται και η αναπηρική σύνταξη". Μελανό σημείο της ισχύουσας ασφαλιστικής κάλυψης είναι, ακόμη, το γεγονός ότι αφήνει "ξεκρέμαστα" τα θύματα εργατικών ατυχημάτων με ποσοστό αναπηρίας από 33 - 49%, τονίζοντας και αυτός - όπως και ο Χρ. Ρουπακιώτης - ότι πρέπει να αλλάξει η κατανομή των τριών ειδών συντάξεων αναπηρίας.

Το θανατηφόρο εργατικό ατύχημα ταυτίζεται ασφαλιστικά με τη βαριά αναπηρία, οπότε στα μέλη της οικογένειας χορηγείται η πλήρης σύνταξη γήρατος. Ενώ, στην περίπτωση θανάτου από ατύχημα εκτός εργασίας, για να απονεμηθεί η σύνταξη στα δικαιοδόχα μέλη, απαιτούνται 2.250 μέρες ασφάλισης.