Ανήλικα παιδιά που καθαρίζουν τα τζάμια του αυτοκινήτου για ένα κατοστάρικο. Παιδιά που "αντέχουν" το κρύο και πουλάνε λαχεία γιατί το μεροκάματο του πατέρα δεν είναι αρκετό. Αλλά και παιδιά που παράτησαν το σχολείο για την οικοδομή ή το συνεργείο της γειτονιάς, είναι παραστάσεις που όλοι έχουμε ακούσει ή έχουμε δει... Η παιδική εργασία στο κατώφλι του 21ου αιώνα, παίρνει σήμερα "σάρκα" και "οστά", ως συνέπεια της φτώχειας, της ανεργίας και της δραστικής μείωσης των κοινωνικών δαπανών από το κράτος "πρόνοιας".

Σε ομιλία - συζήτηση, που έγινε την περασμένη Τετάρτη και διοργανώθηκε από την Ελληνική Επιτροπή κατά της παιδικής εργασίας,δημοσιοποιήθηκαν σημαντικά στοιχεία για την παγκόσμια αλλά και ελληνική πραγματικότητα στο χώρο της παιδικής εργασίας. Στοιχεία που βγήκαν από έρευνες που έγιναν στη χώρα μας, αλλά και κάποια που κατατέθηκαν σε διεθνή συνδιάσκεψη, που έγινε στην Ντάκα του Μπαγκλαντές, στις 25 - 27 Γενάρη του περασμένου χρόνου.

Κάθε χρόνο 15.000 παιδιά εγκαταλείπουν την υποχρεωτική εκπαίδευση. Επίσης, 120.000 έφηβοι ηλικίας 15 - 19 χρόνων, δεν ολοκλήρωσαν τη θεσμοθετημένη υποχρεωτική εκπαίδευση. Σύμφωνα με τα στοιχεία αδημοσίευτης έρευνας του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, σε σύνολο 994 ερωτηθέντων, το 69,3% απάντησε ότι είχε συνεχή εργασιακή απασχόληση από τότε που εργάστηκε για πρώτη φορά ως μαθητής. Επίσης, σε σύνολο 1.646 μαθητών που εγκατέλειψαν το σχολείο, το 72,5% απάντησε ότι εργάζονταν από τότε που διέκοψαν.

Σημαντικός παράγοντας για την εγκατάλειψη του σχολείου, αποδεικνύεται η φτώχεια, αφού τα παιδιά αναγκάζονται να εργαστούν, ώστε να υποστηρίξουν οικονομικά τις οικογένειές τους. Αυτό είναι ιδιαίτερα φανερό στις υποβαθμισμένες περιοχές της Αττικής (Νίκαια, Κερατσίνι, Αιγάλεω, Αγ. Βαρβάρα, Ν. Λιόσια και Περιστέρι),όπου το 20 - 30% των μαθητών, εγκαταλείπουν την υποχρεωτική εκπαίδευση. Αντίστοιχα ποσοστά εμφανίζονται και σ' άλλες υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας (Ευρυτανία, Αιτωλοακαρνανία, Κυκλάδες, σε νησιά του Αιγαίου και των Επτανήσων),όπου τα ποσοστά των παιδιών, που εγκατέλειψαν το γυμνάσιο την τελευταία δεκαετία κυμαίνονται μεταξύ 20% και 40%.

Σύμφωνα με την έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, σε σύνολο 1.646 μαθητών, που διέκοψαν το γυμνάσιο, δείχνει ότι οι 615 (42%) έπιασαν δουλιά, 447 (30,5%) δούλεψαν στην εργασία των γονιών τους, 279 (19%) ασχολήθηκε με τα οικιακά, 142 (9,7%), έμεινε άνεργο, ενώ μόνο 110 (7,5%) από αυτούς φοίτησαν σε κάποια άλλη σχολή.

Το πρόβλημα όμως έχει και τραγική συνέχεια για τα παιδιά που έπιασαν δουλιά. Αφού η συντριπτική πλειοψηφία των μικρών βιοπαλαιστών δεν έχει καμία είδους ασφάλιση. Φαίνεται ότι τα φτηνά εργατικά χέρια, γίνονται ακόμα φτηνότερα όταν είναι ανασφάλιστα... Σε σύνολο 832 ανήλικων εργαζόμενων που συμπεριέλαβε η έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, μόνο τα 154 ήταν ασφαλισμένα ενώ τα υπόλοιπα 678 δούλευαν ανασφάλιστα.

Σήμερα η νομοθεσία της χώρας, με τον νόμο 1837/1989, επιτρέπει στα παιδιά από 13 χρόνων και πάνω να εργάζονται, αρκεί να εκτελούν ελαφρές εργασίες και για περιορισμένο αριθμό ωρών εβδομαδιαίως.

Τα παγκόσμια στοιχεία που δόθηκαν στη διεθνή συνδιάσκεψη που έγινε στην Ντάκα του Μπαγκλαντές, με πρωτοβουλία της "Διεθνούς Συμμαχίας Εργαζομένων", έδειξαν ότι η παιδική εργασία παρουσιάζει ιδιαίτερη "άνθηση" στις μη ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Χαρακτηριστικά, στο Πακιστάν εργάζονται 8 εκατομμύρια παιδιά, στο Μεξικό 20 εκατομμύρια και στην Ινδία 45, των οποίων η εργασία αντιπροσωπεύει το 20% του ΑΕΠ της χώρας ενώ οι μισθοί τους κυμαίνονται από 70 σεντς μέχρι ένα δολάριο και 10 σεντς το μήνα. Σε μια μελέτη που έγινε στην Καλκούτα, "οι εργοδότες παραδέχτηκαν ότι χρησιμοποιούν τα παιδιά στην εργασία τους, γιατί παρέχουν την ίδια ποσότητα εργασίας με τους ενήλικους και πληρώνονται το 1/10 που κερδίζει ένας ενήλικας εργαζόμενος". Ενώ παράλληλα τόνισαν ότι τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη από συνθήκες υγιεινής, από αερισμό και άλλες βασικές διευκολύνσεις!

Δυστυχώς όμως η παιδική εργασία δεν είναι "προνόμιο" μόνο των μη αναπτυγμένων βιομηχανικά χωρών. Στην "πολιτισμένη" Ευρώπη, όπου υπάρχει εργασιακή νομοθεσία που απαγορεύει την παιδική εργασία, στην ήπειρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της "ευμάρειας", οι μικροί εργάτες χρόνο με τον χρόνο πληθαίνουν. Συγκεκριμένα στη Γερμανία σύμφωνα με στοιχεία της συνδικαλιστικής ομοσπονδίας DGB, εργάζονται σήμερα 800.000 παιδιά. Η ιδιωτικοποίηση των ταχυδρομείων, για παράδειγμα, έχει ως αποτέλεσμα την πρόσληψη παιδιών σε αντικατάσταση των υπαλλήλων που απολύονται!

Στη Γαλλία, μόνο για την περιοχή του Παρισιού, 1.600.000 ώρες εργασίας προέρχονται από παιδική εργασία και ισοδυναμούν με 300.000 θέσεις εργασίας ενηλίκων. Η παιδική εργασία "βέβαια" στη Γαλλία γίνεται στο πλαίσιο της επαγγελματικής κατάρτισης, στο όνομα δηλαδή της σύνδεσης του σχολείου με την παραγωγή.

Στην Αγγλία η εργασία επιτρέπεται από την ηλικία των 13 χρόνων, ενώ τα κέρδη των εργοδοτών από τη χρησιμοποίηση νέων σχολικής ηλικίας, ανέρχονται σε 600 εκατομμύρια λίρες. Στην Ισπανία εργάζονται σήμερα 200.000 παιδιά και ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί μετά την ψήφιση από την κυβέρνηση ενός νόμου, που κατάργησε τους περιορισμούς για τις μαζικές απολύσεις. Τέλος στην Πορτογαλία, τα παιδιά που εργάζονται, παίρνουν τα μισά χρήματα του κατώτερου μισθού!

Ολα αυτά, τη στιγμή που έκθεση της ΓΙΟΥΝΙΣΕΦ, για την κατάσταση των παιδιών συμπεραίνει ότι χρειάζονται 3,4 δισ. δολάρια για να ικανοποιηθούν οι βασικές ανάγκες διατροφής και εκπαίδευσης όλων των παιδιών του κόσμου, ενώ οι δαπάνες για εξοπλισμούς αντιπροσωπεύουν 80 δισ. δολάρια και για διαφήμιση προϊόντων 25 δισ. δολάρια...

Στη συνδιάσκεψη, που έγινε στην Ντάκα του Μπαγκλαντές, τονίστηκε ότι, οι μετεγκαταστάσεις επιχειρήσεων, η ύπαρξη "ελεύθερων οικονομικών ζωνών" και "ειδικών οικονομικών ζωνών", στις οποίες απαγορεύεται γενικά κάθε συνδικαλιστική δραστηριότητα και δεν εφαρμόζεται η εθνική εργατική νομοθεσία, είναι παράγοντες που επιδεινώνουν την παιδική εργασία. Ενώ παράλληλα υπογραμμίστηκε ότι οι συνθήκες της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς και της ΓΚΑΤΤ, τα οικονομικά κριτήρια δύο ταχυτήτων που χρησιμοποιεί ο ιμπεριαλισμός στο ζήτημα των επιδοτήσεων, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η καταλήστευση του πλούτου των πιο αδύναμων χωρών κάτω από την κάλυψη της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου.