Ο Πιερ Ντε Κουμπερτέν, έστω και με τον ιδεαλισμό που διέκρινε τη σκέψη του, οραματίστηκε μια παγκόσμια αθλητική γιορτή, ένα "χρηματιστήριο" ιδεών, με τον αθλητισμό να παίρνει τη θέση του δίπλα στη μουσική, τα γράμματα και την τέχνη. "Η παιδεία είναι ελλιπής, χωρίς τον αθλητισμό", υποστήριξε. Η εξέλιξη των πραγμάτων δεν τον δικαίωσε. Αυτό που παρακολουθούμε τις τελευταίες μέρες στην Ατλάντα, περισσότερο έχει να κάνει με Χρηματιστήριο Αξιών. Τα ποσά που παίζονται είναι τεράστια.

Ο βαρόνος Κουμπερτέν ξόδεψε ακόμα και την προίκα της γυναίκας του στην προσπάθεια να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα, αλλά δεν είναι αμέτοχος ευθυνών για το σημερινό κατάντημα. Μάζεψε δίπλα του κόμητες και βασιλιάδες. Στρατηγούς και βιομήχανους. Ολους εκείνους που είχαν συμφέροντα σε μια κοινωνία διαφθοράς και εκμετάλλευσης. "Μέχρι τέλος της υπάρξεώς μου, θα υπερασπίσω τη διεθνοποίηση των αγώνων", απάντησε στον Δημήτρη Βικέλα, που του έθεσε το αίτημα των Ελλήνων για μόνιμη τέλεση των αγώνων στη χώρα μας. Αλλο, όμως, διεθνοποίηση κι άλλο αυτό που συμβαίνει σήμερα. Επί μονίμου βάσεως, οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται συνήθως στις εφτά ονομαζόμενες πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Οι Αμερικανοί, που αποδεδειγμένα έχουν μετατρέψει σε μπίζνες τα αθλητικά ιδεώδη, οργάνωσαν τέσσερις θερινές Ολυμπιάδες. Από δύο έχουν ανατεθεί σε Βρετανούς, Γάλλους και Γερμανούς. Ιταλία, Ιαπωνία και Καναδάς είχαν την τιμητική τους το 1960, το 1964 και το 1976, αντίστοιχα. Αν πάρει κανείς υπόψη ότι και η Αυστραλία, που το 2000 θα διοργανώσει για δεύτερη φορά Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν είναι καμιά φτωχή χώρα, κάλλιστα μπορεί να δει το παιχνίδι που παίζεται στο παρασκήνιο.

***

Επίσημα, η πρώτη εκμετάλλευση των ολυμπιακών συμβόλων έγινε το 1932 στο Λος Αντζελες, από το αρτοποιείο "Χελμς". Ο Πάουλ Χελμς, που προμήθευε τους αγώνες με "ολυμπιακό ψωμί", λίγο αργότερα διορίστηκε μέλος της ερασιτεχνικής αθλητικής ένωσης των ΗΠΑ. Η αντίστροφη μέτρηση είχε αρχίσει. Το κακό παράγινε με την είσοδο της τηλεόρασης στους αγωνιστικούς χώρους. Ο αφέντης της γερμανικής βιομηχανίας αθλητικών ειδών Χορστ Ντάσλερ, στην προσπάθεια να χτυπήσει τις ανταγωνίστριες εταιρίες και να διαφημίσει τα προϊόντα του, πέτυχε, όπως καταγγέλλουν οι Βρετανοί δημοσιογράφοι Βιβ Σίμσον και Αντριου Τζέκινκς στο βιβλίο τους με τίτλο "Τα αφεντικά των Ολυμπιακών Αγώνων", τον πλήρη έλεγχο της ΔΟΕ, προωθώντας στην προεδρεία της τον Χ. Α. Σάμαρανκ.

***

Τους φόβους του Πιερ Ντε Κουμπερτέν ότι "από τη στιγμή που ο αθλητής παύει να θέτει υπεράνω όλων τη χαρά της προσπάθειάς του, από τη μέρα που υποτάσσει τον εαυτό του στη ματαιοδοξία και στα ατομικά συμφέροντα, τα ιδανικά του αμαυρώνονται και οι παιδαγωγικές αξίες περιορίζονται ανεπανόρθωτα", καθησύχασε το σημερινό αφεντικό των Ολυμπιακών Αγώνων, ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ: "Ο Κουμπερτέν δεν μπορούσε να προβλέψει την εκπληκτική πραγματικότητα του αθλητισμού", δήλωσε το 1979.

Αν αθλητισμός είναι οι πλάτες του Μπεν Τζόνσον και οι μυς της Φλόρενς Γκρίφιθ, τότε αλίμονο στην πραγματικότητα...

Γιάννης ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ

"Ο αθλητισμός στην κορυφή είναι πλέον επιχείρηση με εκατομμύρια δολάρια, που παίζονται σε κλάσματα δευτερολέπτου. Τα συμφέροντα θέλουν τους αθλητές, να κάνουν διαρκώς καλύτερους χρόνους. Παράγοντες, προπονητές, σπόνσορες και τηλεοπτικοί σταθμοί, θέλουν θέαμα με κάθε μέσο και κόστος".