Οσο υπάρχουν άνθρωποι, θα υπάρχουν και αιτήματα. Αιτήματα, σοβαρά και ευγενικά, όπως, για παράδειγμα, το δικαίωμα στην αξιοπρεπή γέννηση, στην αξιοπρεπή διαβίωση και, τελικά, στο (...) τέλος. Στον αξιοπρεπή θάνατο. Εχουμε δει και έχουμε διαβάσει πώς γεννιούνται και σε ποιες άθλιες συνθήκες μεγαλώνουν τα παιδιά στη Μαύρη Ηπειρο. Εχουμε δει και έχουμε διαβάσει για την παιδική πορνεία, που κατάντησε να θεωρείται "φυσικό φαινόμενο" στο Νότιο Ημισφαίριο του πλανήτη μας. Και όχι μόνον εκεί. Εχουμε δει και έχουμε ακούσει για τις τραγικές συνθήκες διαβίωσης, κάτω από τις οποίες ζουν πολλά εκατομμύρια άτομα. Ενήλικες και υπερήλικες σε όλη τη Γη. Και έχουμε νιώσει ντροπή. Και, λοιπόν; Ποιος μας συμμερίζεται; Γιάννης γράφει, Γιάννης διαβάζει, Γιάννης θλίβεται. Εχουμε δει και έχουμε ακούσει για ανθρώπους, που, όταν φτάνουν στο τελευταίο στάδιο κάποιας οδυνηρής ασθένειας, να ζητούν τη λύτρωση. Να την επιθυμούν και να την απαιτούν. Αφορμή γι' αυτές τις σκέψεις μάς δίνονται καθημερινά. Προχτές, διαβάζαμε την είδηση, που αφορούσε δικαστική μάχη που έδωσε μια γυναίκα, η οποία πάσχει από μια ανίατη αρρώστια: "Μάχη για να πεθάνει με αξιοπρέπεια, χωρίς πόνο...", σημείωνε ο υπέρτιτλος. Οσο υπάρχουν άνθρωποι, θα ερωτοτροπούν με την ιδέα για ένα μελλοντικό θάνατο, αιφνίδιο και χωρίς πόνο. Ομως, αν το καλοσκεφτεί κανείς, απορεί: Γιατί, άραγε, η ζωή να είναι διαφορετική από το θάνατο; Με δάκρυα και φωνές έρχεσαι στον κόσμο - μόνο που ο ίδιος δεν το θυμάσαι - με δάκρυα θα φύγεις. Ακόμη, και στις πιο γλυκές στιγμές της ζωής, ακόμη και στον έρωτα, ο πόνος υπάρχει. Κυριαρχεί, θα λέγαμε, και καμιά φορά εναλλάσσεται με τη χαρά. Πενθώ τις μέρες, που θα 'ρθουν χωρίς εσένα... Κάπως έτσι δεν έλεγε ο Ελύτης; Το πένθος, ο πόνος, ο φόβος της πιθανής απώλειας συνυπάρχουν με την ευτυχία και την επιτυχία της κατάκτησης του ερωτικού σου αντικειμένου. Που πλάι σου βρίσκεται εκείνη τη στιγμή, που σου χαμογελά και ενίοτε σε ξεγελά. Που το απολαμβάνεις και το πενθείς συνάμα. Ερωτεύεσαι και πονάς. Γεννάς και πονάς, ζεις και πονάς, πεθαίνεις και πονάς. Για όλα πληρώνεις τέλη, τα τέλη του πόνου, που δεν είναι ...ανταποδοτικά. Ετσι είναι, έτσι ήταν. Πάντα. Γιατί; Αρμόδια δεν είναι η γράφουσα να απαντήσει, αφού και η ίδια πολλές φορές πονούσε, καθώς χαμογελούσε, καθώς ερωτευόταν, καθώς έγραφε... Οπως πονά και τούτη τη στιγμή, που στέλνει τις σκέψεις της σε πολλούς ανθρώπους που απελπισμένοι είναι.

Οσο υπάρχουν άνθρωποι... Μα όσο υπάρχουν, θα υπάρχουν και ελπίδες. Ελπίδες, που θα "φυτρώνουν" πλάι στην απόγνωση. Ελπίδες για ένα νέο φάρμακο που θα ανακαλυφθεί, για ένα νέο έρωτα που θα γεννηθεί, για ένα νέο, καλύτερο κείμενο, που θα γραφτεί, και για το "μαύρο ρούχο" που θα πεταχτεί. Στη λήθη. Ο πόνος με κανένα τρόπο δεν μπορεί να θεωρηθεί αναξιοπρεπής. Μόνον εκεί διαφωνούμε με την είδηση που διαβάσαμε. Διότι με τον πόνο, με το μόχθο, με τη στέρηση, με τα δάκρυα, με τον αγώνα, προχώρησε η ανθρωπότητα κάπως αξιοπρεπώς... Κανείς δεν έχει δικαίωμα στην απελπισία. Ολα οδυνηρά είναι και ταυτόχρονα παραμένουν ανεξήγητα και θαυμαστά. Ελπίδα και απελπισία, πόνος και αγαλλίαση, γνώση και απόγνωση, ενθουσιασμός και απογοήτευση, διαβεβαίωση και διάψευση συνοδοιπορούν και, μαζί, προχωρούν στο γεμάτο απρόοπτα κακοτράχαλο μονοπάτι της ζωής. Της ζωής, που, ακόμη και αν εσύ την αποκλείσεις, εκείνη συνεχίζει να σε κρατά κοντά της και να σου επιφυλάσσει εκπλήξεις. Ευχάριστες πολλές φορές. Είναι αληθές.