96ο ΜΕΡΟΣ

Οι αντιδραστικοί της Εκτελεστικής Επιτροπής δεν τολμούσαν πια να μιλήσουν ανοιχτά. Ο Τσερνόφ όμως κάμποσες φορές ανέβηκε στο βήμα και μίλησε με μια αμεροληψία γεμάτη μετριοπάθεια που προκαλούσε τη συμπάθεια. Του πρότειναν να καταλάβει θέση στο προεδρείο... Τη δεύτερη νύχτα του Συνεδρίου δόθηκε στον προϊστάμενο ένα ανώνυμο σημείωμα με την πρόταση να εκλεγεί ο Τσερνόφ επίτιμος πρόεδρος. Ο Ουστίνοφ διάβασε μεγαλόφωνα το σημείωμα αυτό, όμως ο Ζινόβιεφ πετάχτηκε από τη θέση του και φώναξε πως αυτό είναι παγίδα της παλιάς Εκτελεστικής Επιτροπής, που επιδιώκει να πάρει τη διεύθυνση του συνεδρίου. Η αίθουσα έγινε για μια στιγμή θάλασσα που μούγκριζε, με χέρια που χειρονομούσαν και ξαναμμένα πρόσωπα... Ο Τσερνόφ όμως έμενε ακόμα δημοφιλέστατος.

Στο διάστημα των θυελλωδών συζητήσεων για το πρόβλημα της γης και για την απόφαση του Λένιν, οι μπολσεβίκοι φτάσανε δύο φορές στο σημείο να φύγουν από το συνέδριο, όμως και τις δύο φορές τους συγκράτησαν οι αρχηγοί τους. Σχημάτισα τη γνώμη πως το συνέδριο διασπάστηκε πια οριστικά.

Ομως κανένας δεν ήξερε, πως στο Σμόλνι είχαν κιόλας αρχίσει μυστικές συνομιλίες ανάμεσα στους αριστερούς εσέρους και τους μπολσεβίκους. Στην αρχή οι αριστεροί εσέροι ζητούσαν να σχηματιστεί κυβέρνηση που να περιλαβαίνει όλα τα σοσιαλιστικά κόμματα, είτε εκπροσωπούνται είτε όχι στα Σοβιέτ, και η οποία να είναι υπεύθυνη σ' ένα Συμβούλιο του Λαού, που να αποτελείται από ίσο αριθμό αντιπροσώπων των οργανώσεων των εργατών και στρατιωτών και των οργανώσεων των αγροτών και να συμπληρωθεί με εκπροσώπους των Δημοτικών Συμβουλίων και των ζέμστβο. Ο Λένιν και ο Τρότσκι έπρεπε να αποκλειστούν από την κυβέρνηση, η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή και τα άλλα όργανα καταπίεσης να διαλυθούν.

Την Τετάρτη το πρωί, στις 28 (15) του Νοέμβρη, ύστερα από σκληρή πάλη που διάρκεσε όλη τη νύχτα, έγινε μια συμφωνία. Στην ΚΕΕ που αποτελούνταν από 108 μέλη που θα εκλέγονταν με το αναλογικό σύστημα από το αγροτικό συνέδριο, 100 αντιπρόσωποι που θα εκλέγονταν με άμεση ψηφοφορία από το στρατό και το στόλο και 50 αντιπρόσωποι από τα συνδικάτα (35 από τα πανρωσικά συνδικάτα, 10 από τους σιδηροδρομικούς και 5 από τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους). Τα Δημοτικά Συμβούλια και τα ζέμστβο αποκλείστηκαν, ο Λένιν και ο Τρότσκι παρέμειναν στην κυβέρνηση και η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή συνέχιζε τη δουλιά της.

Οι συνεδριάσεις του συνεδρίου μεταφέρθηκαν στην αυτοκρατορική Νομική Σχολή, στον αριθμό 6 της οδού Φοντάνκα, όπου ήταν η έδρα της Εκτελεστικής Επιτροπής των αγροτικών Σοβιέτ. Την Τετάρτη το βράδυ συγκεντρώθηκαν οι αντιπρόσωποι στην τεράστια αίθουσα των συνεδριάσεων. Η παλιά εκτελεστική είχε αποχωρήσει κι έκανε δική της ξεχωριστή συνεδρίαση σε άλλη αίθουσα, στο ίδιο κτίριο, στην οποία πήραν μέρος και οι δυσαρεστημένοι αντιπρόσωποι και οι εκπρόσωποι των στρατιωτικών επιτροπών.

Ο Τσερνόφ πήγαινε από τη μια συνεδρίαση στην άλλη, παρακολουθώντας με προσοχή την πορεία των συζητήσεων. Είχε μάθει πως γίνονταν συνομιλίες για συμφωνία με τους μπολσεβίκους, δεν ήξερε όμως, πως η συμφωνία είχε πια γίνει.

"Τώρα που όλοι είναι υπέρ του σχηματισμού πανσοσιαλιστικής κυβέρνησης, πολλοί ξεχνούν την πρώτη κυβέρνηση που δεν ήταν κυβέρνηση συνασπισμού. Αυτή ήταν μια κυβέρνηση που στον καιρό της υπήρξε πολύ δημοφιλής. Σήμερα όλοι κατηγορούν τον Κερένσκι, ξεχνούν πως δεν τον ανέβασαν στην εξουσία μόνο τα Σοβιέτ, μα και οι λαϊκές μάζες...

Γιατί όμως η κοινή γνώμη άλλαξε τη στάση της απέναντι στον Κερένσκι; Οι άγριοι έχουν θεούς στους οποίους απευθύνουν τις προσευχές τους, και τους οποίους τιμωρούν αν οι προσευχές τους δεν εισακουστούν και ακριβώς αυτό συμβαίνει και τώρα... Χτες ο Κερένσκι, σήμερα ο Λένιν και ο Τρότσκι κι αύριο κάποιος άλλος...

Προτείναμε να φύγουν από την εξουσία και ο Κερένσκι και οι μπολσεβίκοι. Ο Κερένσκι δέχτηκε, - σήμερα ανήγγειλε από το μέρος που έχει καταφύγει -, πως παραιτείται από πρωθυπουργός. Οι μπολσεβίκοι επιμένουν όμως να κρατούν την εξουσία, αν και δεν ξέρουν να τη χρησιμοποιήσουν...

Θα κρατηθούν οι μπολσεβίκοι είτε όχι, η τύχη της Ρωσίας απ' αυτό δε θ' αλλάξει. Οι Ρώσοι αγρότες ξέρουν πολύ καλά τι θέλουν κι άρχισαν να εφαρμόζουν μόνοι τους τα δικά τους μέτρα. Τελικά θα μας σώσει το χωριό...". Στο μεταξύ στη μεγάλη αίθουσα ο Ουστίνοφ είχε αναγγείλει τη συμφωνία του αγροτικού συνεδρίου με το Σμόλνι και οι αντιπρόσωποι δέχτηκαν αυτή την ανακοίνωση με απερίγραφτη χαρά. Ξαφνικά εμφανίστηκε στην αίθουσα ο Τσερνόφ και ζήτησε το λόγο.

"Μαθαίνω" - είπε - "πως ανάμεσα στο αγροτικό συνέδριο και το Σμόλνι πρόκειται να κλειστεί συμφωνία. Μια τέτοια συμφωνία θα είναι παράνομη, γιατί το πραγματικό συνέδριο των αγροτικών Σοβιέτ θα συνέλθει την άλλη βδομάδα...

Εκτός απ' αυτό, πρέπει να σας προειδοποιήσω πως οι μπολσεβίκοι δε θα εκπληρώσουν ποτέ τις απαιτήσεις σας...".

Ο λόγος του διακόπηκε από ένα ξέσπασμα γέλιου. Γρήγορα όμως μυρίστηκε την κατάσταση, κατέβηκε από το βήμα και βγήκε από την αίθουσα των συνεδριάσεων, παίρνοντας μαζί του όλη τη δημοτικότητά του.

***

Αργά το απόγευμα της Πέμπτης στις 29 (16) του Νοέμβρη συνήλθε το συνέδριο σε έκτακτη συνεδρίαση. Μια γιορταστική ατμόσφαιρα επικρατούσε και το χαμόγελο βρισκόταν στα χείλη όλων. Διεκπεραιώθηκαν γρήγορα τα τελευταία προβλήματα που είχε αφήσει άλυτα το συνέδριο κι ύστερα μίλησε ο Νάτανσον, ο γεροντότερος από τους αριστερούς εσέρους, με τ' άσπρα γένια. Με τρεμουλιαστή φωνή και με δάκρυα στα μάτια διάβασε την ανακοίνωση για την "αδερφική συμμαχία" των αγροτικών Σοβιέτ με τα Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών. Κάθε φορά που πρόφερε τη λέξη "συμμαχία" η αίθουσα τρανταζόταν από βροντερά χειροκροτήματα... Οταν ο Νάτανσον τέλειωσε, ο Ουστίνοφ ανήγγειλε πως έφτασε αντιπροσωπεία του Σμόλνι, που συνοδεύεται από αντιπροσώπους της Κόκκινης Φρουράς. Τους δέχτηκαν με ενθουσιώδεις επευφημίες. Ενας εργάτης, ένας φαντάρος και ένας ναύτης ανέβηκαν διαδοχικά στο βήμα για να χαιρετίσουν το συνέδριο.

Υστερα πήρε το λόγο ο αντιπρόσωπος του Αμερικάνικου Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος, Μπορίς Ραϊνστάιν. "Η μέρα της σύναψης συμμαχίας ανάμεσα στο αγροτικό συνέδριο και τα Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών είναι μια από τις πιο μεγάλες μέρες της επανάστασης. Η είδηση αυτή θ' αντηχήσει βροντερά σ' όλο τον κόσμο, και στο Παρίσι και στο Λονδίνο και πέρα από τον ωκεανό - στη μακρινή Νέα Υόρκη. Αυτή η συμμαχία θα γεμίσει χαρά τις καρδιές όλων των εργαζομένων!

Η μεγάλη ιδέα θριάμβευσε. Η Δύση και η Αμερική περίμεναν από πολύν καιρό από τη Ρωσία, από το ρωσικό προλεταριάτο, κάτι το ασυνήθιστο και συγκλονιστικό... Το παγκόσμιο προλεταριάτο από πολύν καιρό περίμενε τη ρωσική επανάσταση, από πολύν καιρό περίμενε το μεγάλο έργο που συντελείται τώρα απ' αυτήν...".

Μετά το χαιρετισμό του προέδρου της ΚΕΕ Σβερντλόφ, το τεράστιο πλήθος των αγροτών ξεχύθηκε στους δρόμους με φωνές: "Τέλος στον εμφύλιο πόλεμο! Ζήτω η ενωμένη δημοκρατία!".

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 97ο ΜΕΡΟΣ (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ)