ΠΟΙΟΥΣ ΣΩΖΕΙ Η "ΦΑΣΟΛΑΔΑ"; | ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΠΟΙΟΥΣ ΣΩΖΕΙ Η "ΦΑΣΟΛΑΔΑ";

Σύνταγμα, προχτές: Χιλιάδες λάμπες ανάβουν ξαφνικά πάνω απ' το κεφάλι μερικών φτωχοδιάβολων, που είχαν τοποθετηθεί ήδη σε θέση μάχης για το σόου η "φασολάδα του άστεγου" στο πίσω απ' την πίστα τραπέζι. Τα "σκυλιά" του Μαστοράκη και του Αβραμόπουλου έχουν πάρει ήδη τη δική τους θέση επί του πάλκου. Λαμπράκης, Μπόμπολας, Βαρδινογιάννης, Αλαφούζος, Κόκκαλης, Κυριακού έχουν ήδη προσφέρει τον οβολό τους στο κόστος, με αντάλλαγμα το δικαίωμα να μεταδώσουν τηλεοπτικά το σόου για την προβολή του εκλεκτού τους δημάρχου.

ΕΒΕΠΥ, μια δεκαετία πριν: Μετά από μία επίθεση τραμπούκων του εργοδότη, ανήμερα τα Χριστούγεννα, οι εργάτες, που φρουρούν το εγκατελειμμένο από τον Ηλιάδη εργοστάσιο, καταλαβαίνουν από κάτι πυροτεχνήματα στο βάθος του ορίζοντα ότι ήρθε και ο καινούριος χρόνος. Την άλλη μέρα αντιπροσωπεία του Εργατικού Κέντρου Αθήνας και σωματείων της πόλης κάνουν ποδαρικό στο εργοστάσιο με ευχές για την επαναλειτουργία του. Το ίδιο σκηνικό καταγράφεται στο "Αιγαίον" στον Πειραιά, στη "Βέλκα", στον "Βόμβυκα" κ. α. Νέα Υόρκη, προχτές: Μέλη του διεθνούς "τζετ σετ" περνούν από το φιλόπτωχο ταμείο, αφήνουν τον οβολό τους και συνεχίζουν στο "Τίφανι" για τα ψώνια τους. Ενα διαμάντι σ' ένα κολιέ κοστίζει περισσότερο από τον οβολό όλων μαζί.

Αθήνα, προχτές: Η οικογένεια Αγγελόπουλου καταβάλλει στο αντικαρκινικό νοσοκομείο μέρος του κέρδους που προέκυψε στο ταμείο της "Χαλυβουργικής" από τη μείωση προσωπικού, όταν αυτή μετατράπηκε από παραγωγική σε εμπορική επιχείρηση. Η προσφορά, προς το παρόν, δεν έγινε δυνατόν να υπολογιστεί σε τι αντιστοιχεί ως προς τις κάποιες χιλιάδες τόνους μπετοσίδηρου, που θα εισάγει η "Χαλυβουργική" για την "Ολυμπιάδα 2004".

***

Περιστέρι, ανύποπτη - φανταστική (;) - στιγμή: Ο μπάρμπα Νίκος, χρόνια ρακοσυλλέκτης, με μανία να διαβάζει ό,τι περιοδικό πέφτει στα χέρια του πριν το στείλει για πολτοποίηση, πέφτει πάνω σε ένα περιοδικό που αναφέρεται στον περίφημο "κοινωνικό αποκλεισμό". Διαβάζει: Φτωχός είναι αυτός που κατέχει κάτω από το μισό του μέσου εισοδήματος που κατέχει ο μέσος όρος των πολιτών της χώρας του. Με μέσο όρο εισοδήματος στο σύνολο της Ευρώπης τις 100 δρχ. ανά κάτοικο, στην Ελλάδα διαπιστώνεται ότι ο μέσος όρος είναι 40 δρχ. Στο σύνολο πάντα της Ευρώπης διαπιστώνεται ότι απέναντι σε κάθε μία δραχμή που έχει στην τσέπη του κάθε ένας από τους επίσημα διαπιστωμένους φτωχούς, αυτοί που θεωρούνται πλούσιοι κατέχουν τουλάχιστον 3 δρχ. Για την Ελλάδα, μάλιστα, οι σχετικές αναφορές σημειώνουν πως το 1/4 έως το 1/5 των κατοίκων της βρίσκεται κάτω από το κατώφλι της φτώχειας, έτσι όπως ορίστηκε στην αρχή αυτής της αναφοράς.

***

Απλή - αφελής (;) - σκέψη: Πόσες και ποιας έκτασης "φιλανθρωπικές" πράξεις πρέπει να υπάρξουν για να καλυφθεί η διαφορά; Η απάντηση είναι σχεδόν αδύνατη, καθώς τα στοιχεία που βομβαρδίζουν τη συνείδηση στήνουν ένα σκηνικό διαστάσεων, αρκετά πάνω και πέρα από τα όποια όρια αντοχών της όποιας φιλανθρωπίας: Μόνο η Αφρική απορροφά το ήμισυ της επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας σε τρόφιμα που προσφέρεται σε όλο τον κόσμο. Στα 5,5 δισ. του παγκόσμιου πληθυσμού το 1 δισ. ζει με ένα δολάριο τη μέρα! Στην Ευρώπη, όπου ζει το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού και στο οποίο αντιστοιχεί το 80% του παγκόσμιου εισοδήματος, υπάρχουν 53 εκατομμύρια φτωχοί και 20 εκατομμύρια άνεργοι (στον υπολογισμό δεν περιλαμβάνονται οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες, για τις οποίες δεν υπάρχει ακόμα καμία επίσημη καταγραφή).

***

Και στις πλέον αφελείς συνειδήσεις αρχίζει να γίνεται καθαρό πως αλλού, πέρα από τη φιλανθρωπία, πρέπει να αναζητηθούν οι λύσεις. Πού; Αυτοί που δημιουργούν το πρόβλημα, φροντίζουν και σ' αυτό το σημείο να θολώσουν τα νερά: Μέσα από έντυπα, που υπάρχουν για να εξασφαλίζουν από τα αριστερά άλλοθι στο σύστημα εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, λένε: "Μια γρήγορη και ταυτόχρονα μαζική αύξηση της ανεργίας ανέτρεψε τους αναδιανεμητικούς μηχανισμούς του κράτους πρόνοιας που είχαν επινοηθεί μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο σε περίοδο έντονης ανάπτυξης και πλήρους απασχόλησης. Τα διαθέσιμα της κοινωνικής πρόνοιας έχουν περικοπεί ή μειωθεί σχεδόν σε όλους τους τομείς. Είδαμε να εμφανίζονται άνεργοι χωρίς δικαιώματα, δηλαδή πρώην εργαζόμενοι στερημένοι από κάθε πόρο και υποχρεωμένοι να δεχτούν τη βοήθεια του κράτους ή των φιλανθρωπικών οργανώσεων".

Ερώτηση: Πώς και γιατί "εμφανίστηκε" η μαζική αύξηση της ανεργίας; Ποιος την προκάλεσε; Αντί για απάντηση, που να δείχνει τον ένοχο, άρα και να προσανατολίζει την εργατική τάξη στην πάλη της, οι απολογητές του συστήματος προχωρούν ακάθεκτοι, προβάλλοντας ως πρότυπο "φιλανθρωπικές οργανώσεις διακρινόμενες από έναν αξιοθαύμαστο ενθουσιασμό μεγαλοψυχίας".

Και πάνε παραπέρα, στο ζουμί: "Ορθώνεται, λένε, ένα αίτημα για αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού, δηλαδή για ανοιχτά σύνορα και εξασφάλιση ενός πιάτου φαϊ και μιας στέγης σε εκατομμύρια ανέργων και προσφύγων".

Ουσιαστικά αυτό που ζητούν είναι να θεωρηθεί αυτονόητη η ύπαρξη μεγάλων μαζών εξαθλιωμένων, που στο όνομα του "ανθρωπισμού", επειδή οι φιλάνθρωποι θα τους δίνουν ένα πιάτο φαϊ, αυτοί θα δουλεύουν τζάμπα, έξω από συμβάσεις που κατακτήθηκαν "σε συνθήκες σταθερής ανάπτυξης", δηλαδή σε συνθήκες όπου το εργατικό κίνημα, στον καπιταλισμό, με την πάλη του - έχοντας στο πλευρό του και τη δυναμική του σοσιαλιστικού στρατοπέδου - επέβαλε μια καλύτερη υπέρ των εργαζομένων αναδιανομή, είχε, τελικά και κατακτήσεις που εκφράστηκαν μέσα από αυτό που οι ίδιοι οι αστοί ονόμασαν "κράτος πρόνοιας" για να απαλύνουν τις εντυπώσεις του πραγματικού κράτους τους, της αστικής δικτατορίας.

***

Εντέλει αυτό που παραμένει ως ερώτημα είναι: Τι σχέση έχει η φιλανθρωπία του θύτη προς το θύμα, με το "κουράγιο, σύντροφε, το παλεύουμε μαζί" της ταξικής αλληλεγγύης; Καμία. Αντίθετα, μάλιστα, η φιλανθρωπία, τουλάχιστον στην προβαλλόμενη έκφρασή της και όχι αυτή των εργατών προς τους κατατρεγμένους συντρόφους τους, λειτουργεί σίγουρα περισσότερο ως άλλοθι για την αποδοχή της εξαθλίωσης ως φυσικό φαινόμενο. Φιλελεύθεροι, νεοφιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες έχουν τον ίδιο οικονομικό διατάκτη: το κεφάλαιο που ανάλογα με τα ειδικά συμφέροντά του στα πλαίσια της εσωτερικής αντίθεσής του εκφράζεται έτσι ή αλλιώς. Σ' αυτό το πλαίσιο οι σοσιαλδημοκράτες, από φτωχοί συγγενείς στο πολιτικό παιχνίδι, βλέπουν τη θέση τους να γίνεται προνομιακή σε κατάσταση όξυνσης της κρίσης, καθώς αυτοί καλούνται να πείσουν τις εξαθλιωμένες μάζες ότι όλα αυτά είναι απλά αναπόφευκτα αποτελέσματα της δεδομένης παγκοσμιοποίησης και οι ίδιοι μάγοι που θα μοιράσουν το πρόβλημα έτσι που όλοι να επιβιώσουν.

Σ αυτό το πεδίο, αυτοί ακριβώς που δημιουργούν το πρόβλημα, οι οικονομικοί αφέντες, εμφανίζονται φιλάνθρωποι που σώζουν ζωές, σερβίροντας φασολάδες.

Η ρίζα του κακού, η απάτη της αστικής δημοκρατίας, η Ελευθερία του καπιταλιστή στην εκμετάλλευση, η Ισότητα μεταξύ των καπιταλιστών ως προς τους όρους του ανταγωνισμού, η Αδελφοσύνη επίσης μεταξύ τους, για να μη "τους πάρουν και τα σώβρακα" οι σύγχρονοι προλετάριοι, παραμένει. Και όσο αυτή η ρίζα δε σπάει μέσα από την οργανωμένη αγωνιστική εργατική αλληλεγγύη που διεκδικεί το όλον, η φιλανθρωπία - λύση μιας νύχτας - θα φαντάζει σωτήρια και θα είναι. Οχι για την εργατική τάξη, μα για τους αστούς, που σ' αυτήν βρίσκουν όχι μόνο πρόσκαιρη εκτόνωση ενός προβλήματος, αλλά και άμεσα οικονομικά οφέλη.

Θανάσης ΛΕΚΑΤΗΣ

Οσο η ρίζα του κακού δε σπάει μέσα από την οργανωμένη αγωνιστική εργατική αλληλεγγύη που διεκδικεί το όλον, η φιλανθρωπία - λύση μιας νύχτας - θα φαντάζει σωτήρια και θα είναι. Οχι για την εργατική τάξη, μα για τους αστούς που σ' αυτήν βρίσκουν όχι μόνο πρόσκαιρη εκτόνωση ενός προβλήματος, αλλά και άμεσα οικονομικά οφέλη