Σε κλείσιμο οδηγείται η Ελληνική Βιομηχανία Κρέατος (ΕΛΒΙΚ), που εδρεύει στα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων, μετά την απόφαση των ιδιοκτητών της να "ξεφορτωθούν" άλλους 43 από τους 58 εναπομείναντες εργαζόμενους, που έχει ως αποτέλεσμα το σταμάτημα της παραγωγικής διαδικασίας στη βιομηχανία.Η τελική κατάληξη της επιχείρησης, η οποία πουλήθηκε από την Αγροτική Τράπεζα σε ιδιώτες "αντί πινακίου φακής",δείχνει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο πού οδηγεί η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων την οποία εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, παρακολουθώντας την "αμαρτωλή" ιστορία και την προσχεδιασμένη διαδρομή προς το κλείσιμο μιας επιχείρησης σύγχρονης, που θεωρούνταν η καλύτερη των Βαλκανίων στο είδος της.

Ως "προπατορικό αμάρτημα", εξαιτίας του οποίου άρχισαν τα "βάσανα" της ΕΛΒΙΚ, καταγράφεται η απόφαση της χουντικής κυβέρνησης, το 1968, να δεσμεύσει μια έκταση 820 στρεμμάτων που ανήκε στην Κοινότητα Μεγάλων Καλυβίων Τρικάλων,προκειμένου να δημιουργηθεί η βιομηχανία κρέατος. Οι κάτοικοι του χωριού αντέδρασαν δυναμικά και - τότε που "όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά" - ξεσηκώθηκαν "συν γυναιξί και τέκνοις", πραγματοποιώντας συλλαλητήρια διαμαρτυρίας. Η κινητοποίησή τους ήταν η πρώτη μαζική και δυναμική αντίσταση στη χούντα των συνταγματαρχών,που συγκλόνισε την Ελλάδα και έγινε γνωστή και στο εξωτερικό. Τελικά η χούντα δέσμευσε την κοινοτική έκταση και το 1972 άρχισε να λειτουργεί η ΕΛΒΙΚ. Μετά την πτώση της δικτατορίας, η ΕΛΒΙΚ λειτουργούσε ως επιχείρηση συνεταιριστικών οργανώσεων της Θεσσαλίας και της ΑΤΕ και εξελίχθηκε σε μια σύγχρονη παραγωγική μονάδα. Ηταν μια καθετοποιημένη βιομηχανία επεξεργασίας και εμπορίας κτηνοτροφικών προϊόντων,η οποία, σε πλήρη δυναμικότητα, μπορούσε να εκτρέφει μέχρι 10.000 μοσχάρια και 12.000 χοιρίδια και διέθετε τρεις γραμμές σφαγείων, οχτώ θαλάμους ψυγείων χωρητικότητας 340 τόνων, εγκαταστάσεις για παραγωγή και αποθήκευση ζωοτροφών και συσκευασίας αλλαντικών, ενώ ήταν σε θέση να εφοδιάσει με υψηλής ποιότητας προϊόντα μεγάλο μέρος της ελληνικής αγοράς και να κάνει και εξαγωγές. (Αυτές οι παραγωγικές και εμπορικές δυνατότητες της ΕΛΒΙΚ σήμερα δεν υπάρχουν πια, σε μια περίοδο που τα διατροφικά σκάνδαλα στην ΕΕ δημιουργούν καταστάσεις πανικού στους καταναλωτές, οι οποίοι αναζητούν και δε βρίσκουν ελληνικά κτηνοτροφικά προϊόντα...).

Η καλή πορεία της ΕΛΒΙΚ άρχισε να παρουσιάζει πρόβλημα στα τέλη της δεκαετίας του '80 κι αρχές της δεκαετίας του '90. Αιτίες; Η έλλειψη κρατικών χρηματοδοτήσεων για τον εκσυγχρονισμό της, η κακοδιαχείριση και οι κομματικές ρουσφετολογικές επιλογές των διοικήσεών της.Ολα αυτά άρχισαν να δημιουργούν ελλείμματα. Ταυτόχρονα μ' αυτά τα προβλήματα άρχισε να εξαπλώνεται η "λαίλαπα" της πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων,που σάρωνε και εξακολουθεί να σαρώνει τα πάντα. Στο στόχαστρο μπήκε και η ΕΛΒΙΚ και από το 1990 τέθηκε υπό καθεστώς εκκαθάρισης εν λειτουργία,με εκκαθαρίστρια εταιρία την "Ελληνικές Εξαγωγές ΑΕ",θυγατρική της ΕΤΒΑ και υπεύθυνη για την ιδιωτικοποίηση της επιχείρησης. Οι μαζικοί φορείς αντέδρασαν κατ' αρχάς στην ιδιωτικοποίηση. Η τότε κυβέρνηση της ΝΔ,όμως, δε δεχόταν με τίποτα να παραμείνει η ΕΛΒΙΚ στην ΑΤΕ, η Ενωση Συνεταιρισμών Τρικάλων προσφέρθηκε να την αγοράσει μαζί με άλλους φορείς, αλλά η προσφορά της δεν έγινε δεκτή.

Τελικά η ΕΛΒΙΚ πουλήθηκε, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ,στις 22-12-1995 σε ιδιώτες. Επρόκειτο για κανονικό ξεπούλημα, καθώς το αντίτιμο της "πώλησης" ήταν 920 εκατομμύρια δραχμές, ποσό που θα εξοφλούνταν σε πέντε χρόνια, τη στιγμή που μόνο το οικόπεδο των 820 στρεμμάτων, το οποίο πήραν μαζί με την επιχείρηση οι αγοραστές, κόστιζε πάνω από 1 δισ. δρχ.! Εκτός αυτού δε οι αγοραστές δεν ήταν καθόλου φερέγγυοι - ένας εξ αυτών ήταν ο Θ. Καρατζούνης,πρόεδρος σήμερα της ποδοσφαιρικής ομάδας των Τρικάλων που φέτος ανήλθε στην Α Εθνική του πρωταθλήματος - αφού, πληροφορίες ανέφεραν πως κατηγορούνταν για φοροδιαφυγή και άλλα "αμαρτήματα".

Το πρώτο μέτρο που πήραν αμέσως οι νέοι ιδιοκτήτες ήταν να προχωρήσουν στην απόλυση όλου του προσωπικού της επιχείρησης - 134 εργαζόμενοι - και μετά προσέλαβαν μόνο 76 άτομα, χωρίς μάλιστα συμβάσεις εργασίας.Στη συνέχεια οι απολύσεις συνεχίστηκαν μέχρι και την περασμένη Δευτέρα, που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα άλλοι 43 εργαζόμενοι, με αποτέλεσμα σήμερα η ΕΛΒΙΚ να απασχολεί μόνο 15! Κι όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι η σύμβαση της πώλησης προέβλεπε όχι την απόλυση, αλλά την πρόσληψη κι άλλων εργαζομένων, ώστε συνολικά να εργάζονται στην ΕΛΒΙΚ 200 άτομα.Η σύμβαση προέβλεπε, επίσης, την υποχρέωση των ιδιοκτητών να προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις παραγωγικού και εμπορικού εκσυγχρονισμού της επιχείρησης, συνολικού ύψους 1,5 δισ. δρχ. Φυσικά όχι μόνο δεν έγιναν επενδύσεις, αλλά οι ιδιοκτήτες δεν πλήρωναν ούτε τις δόσεις για την εξόφληση του αντιτίμου της αγοράς.Ολα αυτά οδήγησαν την εκκαθαρίστρια εταιρία να καταγγείλει, στις 29-4-99, τη σύμβαση μεταβίβασης της ΕΛΒΙΚ, ζητώντας από τους σημερινούς ιδιοκτήτες της το ποσό των 2,8 δισ. δρχ. (Αναλυτικά: 989.825.000 δρχ. για υπόλοιπο δόσεων που δεν καταβλήθηκαν + τους τόκους υπερημερίας, 511.000.000 δρχ. ως ποινική ρήτρα επειδή παραβίασαν τον όρο να απασχολούν 200 εργαζόμενους, 1.283.723.650 δρχ. ως ποινική ρήτρα ίση με το υπόλοιπο του 1,5 δισ. δρχ. που όφειλε και δεν επένδυσε η ΕΛΒΙΚ και 360.000 δρχ. για σύνταξη επιταγής απογράφου εντολής για την επιδότηση αυτών).

Οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης επιχειρούν να κερδίσουν χρόνο, αντιπαρατάσσοντας ως "επιχειρήματα" ότι υπάρχουν νομικά κενά σε ό,τι αφορά τις δόσεις,ότι υπάρχει περιθώριο μέχρι τις 22 Δεκέμβρη του 1999 για να γίνουν προσλήψεις (!) και πως η ανυπαρξία νέων επενδύσεων δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική αδυναμία της ΕΛΒΙΚ (;).

Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι παρά το γεγονός πως οι αγοραστές πήραν την επιχείρηση σε χαριστική τιμή και μαζί και τα 820 στρέμματα οικοπέδου, ζήτησαν κι άλλα χρήματα, ως "μπόνους", για να τη λειτουργήσουν.Συγκεκριμένα στις 26-3-1996 υπέβαλαν αίτηση στη Νομαρχία Τρικάλων,ζητώντας χρηματοδότηση μέσω του κανονισμού 866/90 της ΕΕ, συνολικού ύψους 3 δισ. δραχμών περίπου! Ω, του θαύματος η πλειοψηφία του τότε Νομαρχιακού Συμβουλίου με τον τότε και νυν νομάρχη Στ. Πατραμάνη συμφώνησαν και ενέκριναν την επιπλέον χρηματοδότηση - ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλά τότε για τη στάση τους αυτή.... - και μόνο επειδή αντέδρασαν πολλοί φορείς κι άλλοι Τρικαλινοί - ιδιαίτερα ο τότε νομαρχιακός σύμβουλος και σήμερα βουλευτής του ΚΚΕ Αχ. Κανταρτζής - τελικά το "μπόνους" δε δόθηκε.

Ολο αυτό το διάστημα από το ξεπούλημα της ΕΛΒΙΚ οι κάτοικοι των Μεγάλων Καλυβίων αντέδρασαν και με πολλές και δυναμικές κινητοποιήσεις διεκδίκησαν την επιστροφή στην κοινότητά τους 500, τουλάχιστον, στρεμμάτων από την έκταση του οικοπέδου που δόθηκε στους ιδιοκτήτες της επιχείρησης.Μάλιστα αρκετές φορές στην περιοχή εξελίχθηκαν σκηνές "Φαρ - Ουέστ", με κάποιους από τους ιδιοκτήτες να πυροβολούν με καραμπίνες εναντίον κατοίκων που πήγαν να οργώσουν την κοινοτική έκταση για να την κατοχυρώσουν στην κοινότητα. Αντιθέτως, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν υπήρξαν δυναμικές αντιδράσεις των εργαζομένων στην ΕΛΒΙΚ, κατά της ιδιωτικοποίησης και της πορείας διάλυσής της.Πολλοί απ' αυτούς είχαν την αυταπάτη πως μη αντιδρώντας και υποτασσόμενοι θα γλίτωναν κρατώντας τη δουλιά τους, αλλά, όπως δείχνει τώρα η κατάσταση, κανείς δε γλιτώνει, αν δεν αντισταθεί και δεν αγωνιστεί.

Βεβαίως καμία αντίδραση δεν υπήρξε και από τα κόμματα - εκτός φυσικά του ΚΚΕ - και τους φορείς εκείνους - Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, δήμος κ. ά. - που πρόσκεινται στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ,αντιθέτως ευλογούσαν την ιδιωτικοποίηση, υποσχόμενοι στους εργαζόμενους και τους Μεγαλοκαλυβιώτες ότι η κατάσταση στην ΕΛΒΙΚ θα εξελιχθεί ομαλά και με αναπτυξιακό όφελος για το χωριό και το νομό. Τώρα κι ενώ το "κακό έγινε", έρχονται να "κάψουν επί των ερειπίων" και, μάλιστα, ο νομάρχης να δηλώνει ότι "μπορεί η ΕΛΒΙΚ να επιστρέψει στο δημόσιο" (!), ενώ η Τοπική Οργάνωση της ΝΔ κάνει κριτική, γιατί - λέει - δεν έγινε σωστά η ιδιωτικοποίηση (;).

Αυτή είναι, εν ολίγοις, η "αμαρτωλή" ιστορία της ΕΛΒΙΚ, που αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πού οδηγεί η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων. Ο καθείς ας βγάλει τα συμπεράσματά του για το μέλλον, διότι αυτή η πολιτική συνεχίζεται ακάθεκτη...

Π. Ρ.