Οι επισημάνσεις που ακολουθούν είναι από το μέλος του οικονομικού τμήματος του «Ρ», τον συνάδελφο Λάμπρο Τόκα:

*

«Το "δυστυχώς επτωχεύσαμεν" - που είχε πει το 1897 ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Χαρ. Τρικούπης - το επανέλαβαν την Κυριακή το βράδυ τα "αφεντικά" της "Lehman Brothers", δηλώνοντας αδυναμία να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Πρόκειται για την 4η μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική εταιρεία των ΗΠΑ, η οποία μέχρι και το 2007 γέμιζε τα θησαυροφυλάκιά της με κέρδη πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις μπίζνες με τα δάνεια (στεγαστικά, καταναλωτικά, "υψηλού ρίσκου"), με τα ομόλογα (του δημοσίου χρέους διαφόρων χωρών αλλά και επιχειρήσεων), κλπ. Αυτό είναι το γεγονός της βδομάδας, που επανέφερε - με ακόμη μεγαλύτερη ένταση - συζητήσεις και αναλύσεις για την τύχη της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, που κλυδωνίζεται από το "σοκ" διαφόρων κρίσεων (πιστωτικής, χρηματιστηριακής, συναλλαγματικής), την κερδοσκοπία στις διεθνείς τιμές πετρελαίου, κλπ.

Η αιτία για τη χρεοκοπία της "Lehman", όσο και αν δεν την ομολογούν οι αστοί οικονομολόγοι, βρίσκεται μέσα στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, που - με την εντατικοποίηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων - αναπαράγει και οξύνει την κρίση. Οφείλεται στους ίδιους λόγους που προκάλεσαν τη χρεοκοπία της "Bear Stearns" (πουλήθηκε τον περασμένο Μάρτη σε τιμή κοψοχρονιά στην "JΡ Morgan"), των τραπεζών "Fannie Mae" και "Freddie Mac" (κρατικοποιήθηκαν από την κυβέρνηση Μπους πριν δυο βδομάδες για να επιβιώσουν από τα χρέη) και της "Merrill Lynch" (εξαγοράστηκε τη Δευτέρα από τη "Bank of America" έναντι 50 δισ. δολαρίων). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι όλων των παραπάνω είχε προηγηθεί η χρεοκοπία 350.000 αμερικανικών νοικοκυριών, που τον Αύγουστο κατασχέθηκαν τα σπίτια τους επειδή δεν μπορούσαν να ξεπληρώσουν τα δάνεια.

Τα σπασμένα τα πληρώνουν πάντα οι πιο αδύνατοι. Στην προκειμένη περίπτωση δεν εννοούμε μόνο τους εργαζόμενους και τα πλατιά λαϊκά στρώματα αλλά και μικρότερες επιχειρήσεις ή λιγότερο αναπτυγμένες χώρες (που κι αυτές με τη σειρά τους μεταθέτουν τα βάρη στο λαό). Για παράδειγμα, οι όποιες απώλειες θα έχει στην Ελλάδα η χρεοκοπία της "Lehman Brothers", αυτές θα τις πληρώσουν οι εργαζόμενοι καθώς το μεν ελληνικό δημόσιο θα αυξήσει τους φόρους, οι δε τράπεζες και άλλες επιχειρήσεις θα αυξήσουν τις τιμές και την τοκογλυφία.

Οι προοπτικές, για την παγκόσμια οικονομία, δεν είναι καθόλου ρόδινες. Ο πανικός που προκάλεσε το "κανόνι" της "Lehman" δε φαίνεται να κοπάζει. Τα περίπου 200 δισ. δολάρια, τα οποία έριξαν στις διεθνείς χρηματαγορές οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ιαπωνίας, δεν κατάφεραν να ανακόψουν την κατρακύλα των μετοχών. Οι διεθνείς τζογαδόροι φοβούνται για νέες χρεοκοπίες μεγάλων τραπεζών, ενδεχόμενο που αν επιβεβαιωθεί θα βυθίσει την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση. Δεν είναι τυχαίο ότι η μεγαλύτερη, βάσει παγίων περιουσιακών στοιχείων, αμερικανική ασφαλιστική εταιρεία, η AIG, δέχτηκε χτες δάνειο - "ένεση" ύψους 80 δισ. δολαρίων για να καλύψει μέρος μόνο των ζημιών της από την πιστωτική κρίση...».