-- Τι ρόλο μπορούν να παίξουν τα μεσαία στρώματα; Μπορούν να ωθήσουν τους αγώνες της εργατικής τάξης;

-- Επιχειρήσαμε σε αυτό το κείμενο να μιλήσουμε περισσότερο για το ρόλο του Κόμματος και τη δουλειά που πρέπει να κάνει για να υλοποιήσει αυτούς τους στόχους. Δεν επανεξετάσαμε το ζήτημα που είχαμε θέσει στα προηγούμενα Συνέδρια, την κοινωνικοταξική διαστρωμάτωση της ελληνικής κοινωνίας και τα συμφέροντα που μπορεί να συμπέσουν, στα πλαίσια μιας αντιμονοπωλιακής αντιιμπεριαλιστικής πάλης, δηλαδή την κοινωνική βάση του Μετώπου. Δεν επαναφέρουμε αυτό το ζήτημα σε τούτο το Συνέδριο. Θεωρούμε ότι είναι λυμένο.

Δηλαδή, τι είναι λυμένο: Είναι λυμένο ότι ο κορμός της πάλης για την επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας είναι η εργατική τάξη, η οποία πρέπει να πετύχει την ενότητά της γιατί ενότητα δεν υπάρχει και αυτό αποτελεί θεμελιακό και κρίσιμο πρόβλημα. Από κει και πέρα θεωρούμε πως σύμμαχα στρώματα δεν είναι γενικά. Σύμμαχα στρώματα τα οποία μπορούν να κινηθούν στην κατεύθυνση της αντιμονοπωλιακής πάλης, που δε θα στοχεύει μόνο να περιορίσει τις συνέπειες της μονοπωλιακής επίθεσης, της επίθεσης του κεφαλαίου και της κρίσης, αλλά θα είναι πάλη που θα διεκδικεί και την εξουσία. Από αυτήν την άποψη προσδιορίσαμε καλύτερα ποια είναι αυτά τα τμήματα και μιλάμε για τους αυτοαπασχολούμενους στο χώρο του εμπορίου, της παραγωγής, τη φτωχή αγροτιά, κλπ., οι οποίοι απασχολούν ένα μικρό αριθμό εργαζομένων, ανάλογα με τον κλάδο και τα κριτήρια της κερδοφορίας, και από αυτά καθορίζεται και η κοινωνική θέση. Δηλαδή, μπορεί σήμερα, με τη χρήση των νέων τεχνολογιών, ένας με πέντε άτομα προσωπικό να ασκεί διεύθυνση και να είναι ένας πολύ καλός καπιταλιστής που να βγάζει κέρδη, οπότε δεν έρχεται μαζί σου.

Θέσαμε αυτό το πρόβλημα ότι αντικειμενικά αυτά τα τμήματα, ανεξάρτητα τι συνείδηση έχουν τώρα, έχουν συμφέροντα να παλέψουν σε μία αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση.

Τα πιο μεγάλα προβλήματα είναι σε κλάδους που σχετίζονται με την παραγωγή, όπου εκεί θα φάει η μύγα σίδερο και το κουνούπι ατσάλι. Ηδη η κρίση εκδηλώνεται στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας και του ιματισμού. Ηδη έχουμε πάρα πολλές μικρές επιχειρήσεις σε αυτούς τους τομείς που κλείνουν αυτές τις μέρες. Και επειδή είναι και μικρές, δεν τις έχουν καταγεγραμμένες, μπορεί να μην τις παίρνουν και χαμπάρι. Εδώ θα χτυπηθούν και μεσαίοι. Στον τομέα των κατασκευών εκδηλώνεται κρίση παγκόσμια. Τι θα γίνει;

Σε αυτήν τη φάση είναι θέμα ικανότητας του Κόμματος να κάνει δουλειά, να συζητήσει με αυτά τα στρώματα, να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα και να υπερβούν τη λογική ότι μπορεί και να τη γλιτώσουν από την κρίση.

Δεν αρκεί όμως για την αλλαγή συνειδήσεων μόνο η γενική προπαγάνδα. Για την ανάγκη της κοινής δράσης και του Μετώπου απαιτείται κοινή δράση στην πράξη, δηλαδή, απαιτούνται στόχοι πάλης που να απαντάνε στα δικά τους προβλήματα, να ανταποκρίνονται στα συμφέροντά τους. Απαιτούνται πρωτοβουλίες και βήματα από την ίδια την εργατική τάξη. Είναι μια σύνθετη δουλειά.

Το αντικειμενικό λοιπόν είναι ότι ένα τμήμα θα συγκλίνει με την εργατική τάξη στη βάση της πάλης ενάντια στα μονοπώλια. Εκεί θέλουμε να καλλιεργήσουμε και την προοπτική, την πάλη για την εξουσία και για να το πετύχουμε αυτό απαιτείται η ισχυροποίηση του Κόμματος. Αλλά με τέτοια γραμμή. Ισχυροποίηση του Κόμματος και μέσα στην εργατική τάξη και μέσα σε αυτά τα στρώματα. Αλλιώς δεν μπορείς να επιδράσεις, θα επιδρούν οι άλλοι, που καλλιεργούν αυταπάτες.

-- Τι προτάσεις κάνει το ΚΚΕ πάνω στα καθημερινά προβλήματα του σήμερα;

-- Μόνο το τελευταίο διάστημα έχουμε καταθέσει προτάσεις νόμου στη Βουλή για τα προβλήματα της ανεργίας, για τα ασφαλιστικά ταμεία, για τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, για το ΦΠΑ, κλπ. Καταθέτουμε προτάσεις νόμου που έρχονται σε αντίθεση με την πολιτική που ακολουθούν τα κόμματα του κεφαλαίου, η κυβέρνηση της ΝΔ, και προτείνουμε συγκεκριμένα μέτρα. Τα γράφει ο «Ριζοσπάστης», τα επαναλαμβάνουμε καθημερινά. Προτείνουμε πλαίσιο πάλης για τις αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων, τα συνταξιοδοτικά, το Ασφαλιστικό. Για πότε τα προτείνουμε αυτά, για τη Δευτέρα Παρουσία; Για σήμερα τα προτείνουμε.

Κοιτάξτε, όμως, σύντροφοι. Ερχεται ο άλλος και σου λέει: «Τι προτείνεις για σήμερα;». Και δεν εννοεί να προτείνεις τέτοια αιτήματα. Είναι πονηρός ο βλάχος ή έχει την αυταπάτη. Τι να προτείνουμε, την καλή διαχείριση;

Σύντροφοι, οι αντικειμενικοί νόμοι που υπάρχουν σε κάθε σύστημα λειτουργούν με βάση τα ταξικά συμφέροντα. Εμείς προτείνουμε το λαϊκό κίνημα να παλέψει, να διεκδικήσει, να εμποδίσει αυτήν την κατάσταση και να αποσπάσει όσες κατακτήσεις μπορεί. Δηλαδή, λέτε αν έπαιρνε εμάς ο Αλογοσκούφης συμβούλους θα έκανε καμιά καλύτερη πολιτική; `Η αυτό τους λείπει; Δεν έχουνε σκεφτεί αυτά που προτείνουμε εμείς;

Δεν είναι τέτοιο θέμα. Πολλοί αυτό υπονοούν: Βάλτε λίγο νερό στο κρασί σας και σεις, προτείνετε και καμιά λύση, μπέστε και σε καμιά κυβέρνηση που θα μπορείτε να πιέσετε λίγο καλύτερα τα πράγματα, για να μπορέσει να αλλάξει η πολιτική. Ετσι όμως λύνονται αυτά τα θέματα; Τα ζητήματα της πολιτικής και ιδιαίτερα της οικονομίας είναι στη σφαίρα των ιδεών;

-- Σχετικά με το Αντιιμπεριαλιστικό Αντιμονοπωλιακό Δημοκρατικό Μέτωπο, το κείμενο παραδέχεται ότι βρίσκεται σε εμβρυακό στάδιο. Το ΠΑΜΕ, που έχει αναπτύξει αξιόλογη δράση στο συνδικαλιστικό κίνημα, δεν μπόρεσε να παίξει το ρόλο του Μετώπου;

-- Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι τι είναι το Μέτωπο, έρχεται από τον ίδιο τον ορισμό. Εννοούμε, σύντροφοι, αντιιμπεριαλιστικό αντιμονοπωλιακό μέτωπο που θα στηρίζεται, θα αναπτύσσεται πάνω στις κοινωνικές δυνάμεις. Για να μιλήσουμε καθαρά, μιλάμε για κοινωνικό πολιτικό μέτωπο που θα είναι η έκφραση των συμφερόντων ενάντια στα μονοπώλια, κοινωνικών δυνάμεων που, αντικειμενικά, έχουν συμφέρον να συμμαχήσουν στη φάση αυτή. Γι' αυτό μιλάμε.

Να δούμε όμως κάποιες προϋποθέσεις. Το Μέτωπο δεν μπορεί να είναι η ενότητα κάποιων πρωτοπόρων, δεν μπορεί γιατί αυτό είναι το Κόμμα. Δεν μπορεί να είναι ένα υποκατάστατο του Κόμματος, δηλαδή το Κόμμα που θα πάρει μερικά στελέχη, θα βρει και ορισμένους παράγοντες από την αγροτιά, την εργατική τάξη και θα σκαρώσει έναν πολιτικό σχηματισμό που θα τον λέει Μέτωπο. Μέτωπο είναι η ανάπτυξη ισχυρών κινημάτων, οργανωμένων σε αυτούς τους χώρους κινημάτων, που θα μπορούν να παλεύουν ώστε να ωριμάσει μια πλατιά ταξική και αντιμονοπωλιακή γραμμή ως κίνημα, που κίνημα σημαίνει και ηγεσία και βάση οργανωμένη. Βάση όχι μόνο με γραμμή αλλά και δομές οργάνωσης, μαζικές δομές, που θα συσπειρώνονται σε αυτήν τη γραμμή πάλης. Ετσι είναι το μέτωπο, έτσι είναι και η ιστορία των μετώπων παγκόσμια, που στάθηκαν στα πόδια τους.

Γιατί λέμε ότι βρισκόμαστε σε εμβρυακή βάση; Γιατί δημιουργήσαμε αυτά τα σχήματα, τα εμβρυακά, θα έλεγε κανείς, που απαιτούν να αναπτυχθούν, από έμβρυα να γίνουν οντότητες, δηλαδή, αυτοτελείς με περιεχόμενο και γραμμή, που θα παλεύουν ο καθένας στο χώρο του και όλοι μαζί από κοινού.

Θα κάνω μια υπέρβαση, για να γίνω κατανοητός: Το ΠΑΜΕ είναι ένα σχήμα που εκφράζει την ενότητα της εργατικής τάξης πάνω σε μία ταξική γραμμή. Σημαντική κατάκτηση, μπορεί να είναι το εργατικό βάθρο του Μετώπου ένα τέτοιο σχήμα. Απαιτείται όμως μία ακόμη προϋπόθεση, να ισχυροποιηθεί αποφασιστικά στη βάση με μεγαλύτερη αλλαγή συσχετισμών, όχι μόνο στις εκλογές των σωματείων αλλά πιο μαζική συγκρότηση συνδικάτων με ταξική γραμμή. Συνδικάτα, που θα συγκροτηθούν σε κλάδους που αναπτύσσονται δυναμικά στην οικονομία, που θα ριζώνουν και θα διαπραγματεύονται. Και έχουμε να υλοποιήσουμε μια πλευρά, ότι το ΠΑΜΕ να κατοχυρωθεί, λέγαμε στην τελευταία Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, ως ο πραγματικός εκφραστής της εργατικής τάξης, όχι μόνο με διακηρύξεις, αλλά και ο οργανωτής της πάλης. Αυτός ο δρόμος είναι σύνθετος, σκληρός, αλλά σχετίζεται με την οργάνωση της οικοδόμησης του Κόμματος.

Σήμερα έχουμε ένα συσχετισμό, παίζουμε ρόλο στη χώρα, όμως ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς. Περάσαμε μία φάση που συγκεντρώσαμε ό,τι δυνάμεις είχαμε αλλά τώρα πρέπει να αξιοποιήσουμε εφεδρείες που υπάρχουν μέσα στην εργατική τάξη. Αυτή η φάση είναι πιο σκληρή και πιο δύσκολη. Υπάρχουν δυνατότητες γιατί μας κατανοεί περισσότερος κόσμος αλλά απαιτεί τώρα πιο σκληρή οργανωτική δουλειά. Προσήλωση, να γράψεις κόσμο στα συνδικάτα, να οργανώσεις κόσμο, να κάνεις επιτροπές στους χώρους δουλειάς. Είμαστε σε αυτήν τη φάση.

Στη φτωχή αγροτιά συγκροτήσαμε την ΠΑΣΥ, αλλά υπήρξε ένας ανασταλτικός παράγοντας. Οτι η φτωχή αγροτιά καταστρέφεται και οι αναδιαρθρώσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια μεγάλωσαν την ταξική διαφοροποίηση, δηλαδή καταστρέφεται η μικρή, δυναμώνει η μεγάλη και η μεσαία πάει προς τη μεγάλη. Και αντικειμενικά το καθήκον γίνεται πιο σύνθετο και πιο δύσκολο. Πρέπει να μελετήσουμε το θέμα ότι εδώ έχεις ένα φαινόμενο, η φτωχή αγροτιά να γίνεται και εργατοαγρότης και εργάτης γης και να συνθέσουμε το θέμα καλύτερα, να δουλέψουμε πιο οργανωμένα.

Υπάρχουν οι αυτοαπασχολούμενοι στην πόλη, που είναι σημαντική μάζα, καταστρέφεται αλλά και αναπαράγεται μέσα στην πόλη και εδώ - πρέπει να το πούμε καθαρά - έχουμε υστερήσει πολύ.

Θα το πω με ένα παράδειγμα: Καθοδηγούσα μια Οργάνωση παλιότερα σε ένα νησί, έβρισκα ένα σύντροφο, ο οποίος πότε ερχόταν πότε δεν ερχόταν. Τον φωνάζω μια μέρα, του λέω, πού είσαι; Δε σε βλέπω τόσο καιρό. Μου λέει, πάω στο επιμελητήριο. Τι γυρεύεις εκεί; τον ρωτάω. Μου αραδιάζει, λοιπόν, ήταν όλοι οι καπιταλιστές του νησιού, βιομήχανοι, ξενοδόχοι και ήταν και αυτός ένας φούρναρης και πήγαινε και συζήταγε πώς θα αναπτυχθεί το νησί. Του λέω, ρε συ, τόσες ώρες που αφιερώνεις εκεί με τους καπιταλιστές, αν έπιανες το μανάβη, τον μπακάλη που βράζετε στο ίδιο καζάνι, δε θα είχατε καλύτερα αποτελέσματα;

Θέλω να πω ότι και στους αυτοαπασχολούμενους πρέπει να γίνει οικοδόμηση της συνδικαλιστικής τους οργάνωσης και πολιτικοποίηση του αγώνα τους, στη βάση καυτών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.