Τους "σκοπέλους" της θεσμικής μεταρρύθμισης της ΕΕ, από τις ασυμβίβαστες θέσεις των κρατών - μελών σε "φλέγοντα" θέματα, μνημόνευσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ρομάνο Πρόντι, παρουσιάζοντας σήμερα τις προτάσεις της Επιτροπής για τη Διακυβερνητική Διάσκεψη, που αναθεωρεί τις κοινοτικές Συνθήκες υπό το πρίσμα της διεύρυνσης και αναμένεται να ολοκληρωθεί στη Σύνοδο Κορυφής της Νίκαιας τον προσεχή Δεκέμβρη.

Ο κ. Πρόντι αναφέρθηκε ενδεικτικά στις "δυσκολίες" που συνάντησε η τάση περιορισμού του «βέτο», για τις αποφάσεις του Συμβουλίου, υπογραμμίζοντας ότι πολλές χώρες έκαναν "βήματα πίσω" από τις πρόσφατες θέσεις τους στο έκτακτο Συμβούλιο Κορυφής του Μπιαρίτζ. " Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις - είπε - και κάθε χώρα έχει ιδιαίτερα συμφέροντα, γεγονός που καθιστά δυσχερή και σύνθετη την εξεύρεση αποδεκτής λύσης". Ο Ρ. Πρόντι, μιλώντας για υπαναχώρηση από την πρόοδο που σημειώθηκε στο Μπιαρίτζ και για "ασυμβίβαστα" χωρίς περιθώρια ευελιξίας, απέδωσε κυρίως την ευθύνη στις "άκαμπτες" εθνικές διοικήσεις.

Επικαλούμενη λόγους αποτελεσματικότητας στη λειτουργία της διευρυμένης ΕΕ, η Επιτροπή προτείνει γενικά, να αντικαταστήσει η ειδική πλειοψηφία την ομοφωνία, εκτός από ορισμένες κατηγορίες θεμάτων, που επιβάλλουν τη διατήρησή της και αφορούν επικυρώσεις από τα εθνικά κοινοβούλια, φορολογικά θέματα (που δεν αντιστρατεύονται τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς), θεσμικά θέματα, ή ορισμένες διεθνείς συμφωνίες τις οποίες καθορίζει το Συμβούλιο.

Για να διευκολύνεται, εξάλλου, η διαδικασία, καθιστώντας τη λήψη αποφάσεων απλούστερη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει για τα θεσμικά θέματα το συνδυασμό επέκτασης της ειδικής πλειοψηφίας και συναπόφασης με το Ευρωκοινοβούλιο, διεύρυνση της κοινής εμπορικής πολιτικής σε περισσότερους τομείς, καθώς και ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σχετικά με εμπορικά θέματα.

Οσον αφορά το άλλο κρίσιμο θέμα του αριθμού των Επιτρόπων μετά τη διεύρυνση, ο κ. Πρόντι άφησε να εννοηθεί ότι η Επιτροπή προκρίνει μάλλον τη λύση "ένας Επίτροπος για κάθε χώρα - μέλος" και ένας πρόεδρος με ενισχυμένες αρμοδιότητες, (που υιοθετούν οι περισσότερες μικρές χώρες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, για να διατηρήσουν την παρουσία και επιρροή τους), αν και το κείμενο της πρότασης της Επιτροπής παραθέτει εναλλακτικά και την εκδοχή 20 Επιτρόπων με εκ περιτροπής συμμετοχή των υπολοίπων, σε ισότιμη βάση, που προτιμούν οι "μεγάλες χώρες".

Αναφορικά με την αναστάθμιση των ψήφων στο Συμβούλιο, με πληθυσμιακά κριτήρια, ο κ. Πρόντι φαίνεται να υιοθετεί τη "διπλή πλειοψηφία" που συνδυάζει την πλειοψηφία του αριθμού των χωρών και του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ, έναντι της άλλης λύσης, που προωθούν αρκετές χώρες και η οποία προβλέπει απλώς ανακατανομή των ψήφων μέσα στο Συμβούλιο, συνυπολογίζοντας και το πληθυσμιακό κριτήριο.