Και στα τρία κείμενα των Θέσεων της ΚΕ περιγράφεται η δύσκολη κατάσταση μέσα στην οποία καλείται να δράσει το Κόμμα σήμερα, με το λαϊκό κίνημα να είναι σε υποχώρηση. Σωστά, κατά τη γνώμη μου, επισημαίνεται ότι «ο βαθμός οργάνωσης της εργατικής τάξης» «βρίσκεται σε ιστορικά κατώτατο σημείο» (3ο-Θ.1), πως «η μεγάλη απαξίωση των συνδικάτων, η γενικότερη υποχώρηση «είναι σοβαροί ανασταλτικοί παράγοντες» (3ο-Θ.40), ότι «το φοιτητικό κίνημα εξακολουθεί να βρίσκεται σε βαθιά κρίση και υποχώρηση» (3ο-Θ.53) κ.α.

Ταυτόχρονα επισημαίνονται λάθη και συγχύσεις:

1ο: Να θέτουμε ως «προϋπόθεση υιοθέτησης από ΔΣ Σωματείων την αναγκαιότητα για ριζικές κοινωνικές και πολιτικές ανατροπές στο επίπεδο της εξουσίας» και έτσι να ακυρώνεται «στην πράξη η προσπάθεια για τη μέγιστη συσπείρωση των φορέων του μαζικού κινήματος» (3ο-Θ.31). Το παραπάνω αναφέρεται στο μέτωπο της Υγείας, όμως θεωρώ ότι είναι συνολικό πρόβλημα για ολόκληρο το συνδικαλιστικό κίνημα.

2ο: Η παραταξιοποίηση του ΠΑΜΕ (3ο-Θ.34)

3ο: «Το συνδικαλιστικό κίνημα, τα σωματεία δεν είναι κόμμα για να έχουν αυτοτελές πρόγραμμα εξουσίας» (3ο-Θ.39).

4ο: Να αναγνωρίζεται - αν και όχι καθαρά - ότι δεν πρέπει να απαιτούμε από τα ΔΣ και τις άλλες δυνάμεις την υιοθέτηση όλης της θέσης μας για τη λαϊκή εξουσία.

Η ΚΕ έστω και με καθυστέρηση δεκαετίας αναγνωρίζει ότι όλα τα παραπάνω συμβαίνουν και πρέπει να διορθωθούν. Κάτι είναι και αυτό, αλλά όχι αρκετό. Γίνονται διορθώσεις στην πολιτική μας σε σωστή κατεύθυνση. Ομως, δεν γίνεται προσπάθεια να εξηγηθεί πού οφείλονται τα παραπάνω, από πού πηγάζουν, για ποιους λόγους το Κόμμα οδηγήθηκε σε ένα αδιέξοδο, γιατί περί αυτού πρόκειται.

Μέσα στα τρία κείμενα γίνεται αναφορά στα τελευταία 30 χρόνια ζωής και δράσης του Κόμματος, ενός διαστήματος που οριοθετείται από τις ανατροπές των Σοσιαλιστικών Καθεστώτων και τη διάσπαση του Κόμματος και φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Χωρίζω αυτό το διάστημα σε τρεις δεκαετείς περιόδους, με τη μεσαία να είναι μεταβατική από την πρώτη στην τρίτη.

Η πρώτη περίοδος χαρακτηρίζεται από το σοκ των ανατροπών του Σοσιαλισμού και την προσπάθεια ανασυγκρότησης του ΚΚΕ. Το Κόμμα στάθηκε στα πόδια του, επεξεργάστηκε νέα πολιτική γραμμή που αποκρυσταλλώθηκε στο 15ο Συνέδριο. Γοργά προχώρησε και η ανασυγκρότηση της ΚΝΕ, με τις Οργανώσεις της να αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς σε χώρους δουλειάς, στα ΑΕΙ-ΤΕΙ, στους μαθητές. Η παρουσία της στους αγώνες έκανε τους καλοθελητές να πάψουν να αποκαλούν το ΚΚΕ «κόμμα των παππούδων».

Πριν εκπνεύσει ο 20ός αιώνας και ολοκληρωθεί μια δεκαετία από τη διάσπαση, το ΚΚΕ πρωτοστατούσε στους αγώνες του λαού και της νεολαίας, κατοχύρωσε την πολιτική του παρουσία, αύξησε το κύρος του και απέσπασε το θαυμασμό των αντιπάλων του. Αναπτύχθηκαν εργατικοί αγώνες, έγιναν μεγάλες κινητοποιήσεις της αγροτιάς (αγροτικά μπλόκα), των μαθητών (1998 νόμος Αρσένη), των φοιτητών/σπουδαστών για το δημόσιο χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Το αντιιμπεριαλιστικό κίνημα είχε άνοδο, εναντιώθηκε στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ να πρωτοστατούν στις διαδηλώσεις για το Κουρδικό, την επέμβαση στην Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ αργότερα. Ποιος καλοπροαίρετος πολίτης δεν αναγνώρισε τη συμβολή του ΚΚΕ στην ανάπτυξη αυτών των αγώνων; Ποιος δεν χαμογέλασε και δεν είπε «μπράβο στους κουκουέδες που έστειλαν το ΝΑΤΟικό κομβόι στη... λαχαναγορά της Θεσσαλονίκης»;

Ιδρύθηκε το ΠΑΜΕ για να βοηθήσει την ανασυγκρότηση και τον ταξικό προσανατολισμό του εργατικού κινήματος. Συνέβαλε στον απεγκλωβισμό εργατών, στη συσπείρωσή τους στα συνδικάτα, στην οργάνωση απεργιών και αγώνων που πολλές φορές σημείωναν νίκες και αποσπούσαν κατακτήσεις ή έβαζαν εμπόδια. Θυμίζω μόνο το νομοσχέδιο Γιαννίτση που αποσύρθηκε μια μέρα πριν από τη μεγαλειώδη απεργιακή συγκέντρωση.

Μια δεκαετία είχε περάσει από την προσπάθεια διάλυσης - αφανισμού του ΚΚΕ και εκείνο αύξανε τις δυνάμεις του, με την αμερικάνικη πρεσβεία να εκτιμά ότι η πολιτική του επιρροή είναι πολύ μεγαλύτερη από τα εκλογικά ποσοστά του. Αυτά χαρακτηρίζουν την πρώτη περίοδο όπου το Κόμμα ανασυγκροτήθηκε και έδωσε με τις δυνάμεις του σημαντικές μάχες σε όλα τα επίπεδα.

Προσπερνάω, για οικονομία, τη δεύτερη περίοδο (2001-2011), που θεωρώ μεταβατική, και θα αναφερθώ την τρίτη που χαρακτηρίζεται από τις θεωρητικές - ιδεολογικές επεξεργασίες, που έχει προχωρήσει το Κόμμα (1ο-Θ.28 και αλλού) και την εφαρμογή τους στην πολιτική γραμμή του Κόμματος, τη στάση του μέσα στα κινήματα κ.λπ. Επεξεργασίες που αποκρυσταλλώθηκαν στο 19ο Συνέδριο. Θεωρώ, όμως, ότι ουσιαστικά εφαρμόζονταν τουλάχιστον μια πενταετία νωρίτερα. Επεξεργασίες για την «ιμπεριαλιστική πυραμίδα», την «αλληλεξάρτηση» και αργότερα για άρνηση κυβερνήσεων «στο έδαφος του καπιταλισμού», για Κόμμα «παντός καιρού», «αποκατάσταση του επαναστατικού χαρακτήρα» του Κόμματος, αποδέσμευση από την ΕΕ «με λαϊκή εξουσία» (ουσιαστικά «μόνο με λαϊκή εξουσία»).

Την περίοδο αυτή αρχικά παρατηρείται στασιμότητα στην παραπέρα ανάπτυξη του Κόμματος, δυσκολίες μέσα στα κινήματα, κυρίως το εργατικό - συνδικαλιστικό, και στη συνέχεια υποχώρηση, φαινόμενα που είχαν αρχίσει από τη δεύτερη περίοδο.

Τα χρόνια του ξεσπάσματος της οικονομικής κρίσης και στη συνέχεια της επιβολής των μνημονίων στη χώρα μας, παρά το γεγονός ότι το Κόμμα έγκαιρα είχε προειδοποιήσει τον λαό για τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις, την επίθεση στα δικαιώματά του, τον χαρακτήρα της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, του ΔΝΤ, δεν κατάφερε να κερδίσει ευρύτερες λαϊκές μάζες, το ΠΑΜΕ δεν κατάφερε να κινητοποιήσει και να συσπειρώσει την πλειοψηφία των εργαζομένων ενάντια στα νέα αντεργατικά μέτρα, τα οποία και περάσαν.

Στις εκλογές του 2012, σε σχέση με το 2009, το σοσιαλδημοκρατικό ΠΑΣΟΚ κατακρημνίστηκε (756.00 ψήφους από 3.012.000), συνολικά ο δικομματισμός έχασε περισσότερες από τις μισές του δυνάμεις (2.500.000 από 5.370.000). Το Κόμμα έχασε το 50% των ψήφων του από Μάη σε Ιούνη. Ταυτόχρονα είχε άνοδο ο οπορτουνισμός, που διαμόρφωσε νέο κόμμα σε συνεργασία με τμήμα του ΠΑΣΟΚ, καλλιέργησε προσδοκίες και φρούδες ελπίδες κερδίζοντας τις εκλογές με αντιμνημονιακή ρητορική για να οδηγήσει τελικά στην αποδοχή των μνημονίων.

Τελικά βοήθησαν αυτές οι επεξεργασίες να ισχυροποιηθεί το Κόμμα;

Να προσεγγίσει ευρύτερες δυνάμεις;

Να μπορέσει να φέρει κοντά του τους εργαζόμενους;

Να επωφεληθεί από την πτώση του δικομματισμού;

Να αντιμετωπίσει τον οπορτουνισμό που αναδείχθηκε σε κυβέρνηση;

Κατά την γνώμη μου όχι μόνο δεν βοήθησαν, αλλά το εμπόδισαν να χαράξει σωστή στρατηγική και τακτική, να αναπτυχθεί, να διατυπώσει πρόταση εξόδου από την κρίση, το εγκλώβισαν. Η στρατηγική έγινε ταυτόχρονα και τακτική. Αντί «να αποκαθίσταται ο επαναστατικός χαρακτήρας» του Κόμματος, αποδυναμώθηκαν τα λενινιστικά του χαρακτηριστικά. Και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να συνεχιστεί!

Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του 21ου Συνεδρίου του Κόμματος, οι σύνεδροι να αναλογιστούν την ευθύνη τους και με μπούσουλα τον μαρξισμό - λενινισμό να συμβάλουν στην ενδυνάμωση των λενινιστικών χαρακτηριστικών στη στρατηγική και τακτική του Κόμματος. Για να μην είναι τα επόμενα 4 χρόνια μέχρι το 22ο Συνέδριο άλλα τέσσερα «χαμένα» χρόνια.