Πόσο έχουν προχωρήσει τα μέτρα στήριξης και αποκατάστασης των πληγέντων;

Είναι δυνατόν το 2021 να ζούμε στο έλεος των πλημμυρών, των σεισμών, των φυσικών φαινομένων;

Με αυτά τα ερωτήματα, ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε ξανά σε σεισμόπληκτα χωριά του νομού Λάρισας, αλλά και στην Καρδίτσα που πλημμύρισε τον περασμένο Σεπτέμβρη, για να καταγράψει τα προβλήματα, να συζητήσει με τους πληγέντες για τις αγωνίες τους και το πώς οργανώνουν τη δράση τους προκειμένου να ορθοποδήσουν.

«Κάθε μέρα που περνάει είναι και χειρότερα. Ετσι θα μείνουν όλα. Θέλουμε έργα και όχι ξανά υποσχέσεις και μεγάλα λόγια». Με αυτές τις φράσεις και τα δάκρυα στα μάτια, μια παρέα ηλικιωμένων γυναικών, που είδαν τους κόπους μιας ζωής να χάνονται σε λίγα δευτερόλεπτα, περιγράφουν στον «Ριζοσπάστη» την κατάσταση που βιώνουν εδώ και δυόμισι μήνες.

Ανοίγουν τον οικίσκο στον οποίο μένουν και λένε: «Πού να χωρέσει εδώ μέσα μία οικογένεια, πού θα πλύνουμε τα ρούχα μας; Το μεσημέρι έφτασε 40 βαθμούς η θερμοκρασία».

Η κατάσταση αυτή είναι ο κανόνας. Πέρα από το γεγονός ότι οι περισσότεροι οικίσκοι ήρθαν ένα μήνα μετά τους σεισμούς - και μέχρι τότε οι πληγέντες έμεναν σε σκηνές, αμάξια, αποθήκες, μέσα στο κρύο - πολλοί από αυτούς δεν είναι λειτουργικοί, καθώς στερούνται βασικό εξοπλισμό (κλιματιστικά, νεροχύτες), δεν έχουν εξωτερικό στέγαστρο, ενώ δεν έχουν εγκατασταθεί ειδικά κοντέινερ σε κανέναν οικισμό για να κάνουν κάποιες εργασίες οι κάτοικοι (πλύσιμο ρούχων).

Φεύγοντας από τον οικισμό, συναντάμε έναν αγρότη που προσπαθεί να μετακινήσει κάποια μπάζα έξω από το σπίτι του που έχει χαρακτηριστεί μισό κίτρινο - μισό κόκκινο και ζει μέσα σε αυτό, με κίνδυνο για τη ζωή του, αφού οι μετασεισμοί που φτάνουν και τους 4 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ είναι καθημερινοί.«Μόλις χτες πέρασαν να καταγράψουν τις ζημιές για τις οικοσκευές, ενώ για να προχωρήσουν οι μελέτες για την επισκευή του σπιτιού, μας είπαν ότι πρέπει να περάσουν έξι μήνες».

Τον ρωτάμε αν πήρε το επίδομα των 600 ευρώ και γιατί μένει σε ακατάλληλο σπίτι: «Ημουν τυχερός και τα πήρα προχτές», λέει γελώντας και συμπληρώνει: «Πού να πάω να μείνω; Εδώ είναι τα χωράφια μου, εδώ είναι ό,τι απέμεινε από την περιουσία μου».

Συνολικά, η εικόνα από τα σεισμόπληκτα χωριά είναι ότι το κόστος αποκατάστασης των ζημιών δεν έχει εκτιμηθεί ακόμη, ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που μιλάνε για εκατομμύρια ευρώ που θα χρειαστούν για να ξαναχτιστούν ή να επιδιορθωθούν τα σπίτια, προκειμένου να είναι ασφαλή και ποιοτικά.

Λεφτά που βέβαια δεν πρόκειται να τα καλύψουν οι μικρές αποζημιώσεις που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση, αλλά θα χρειαστεί να τα βάλουν από την τσέπη τους οι ίδιοι οι βιοπαλαιστές που έπαθαν ζημιά και οι οποίοι ρίχνονται στα νύχια τραπεζών και κατασκευαστικών εταιρειών.

Στην πλατεία του χωριού συνομιλήσαμε με τον Γιάννη Ζαρλαδάνη, κοινοτάρχη Μεσοχωρίου. «Τις υποσχέσεις και τα μεγάλα λόγια τα πήρε ο αέρας, μόλις πέρασαν λίγες βδομάδες και έφυγαν οι κάμερες. Οι μισοί κάτοικοι δεν πήραν ακόμη τα 600 ευρώ, ενώ και οι υπόλοιπες διαδικασίες αποζημίωσης και αποκατάστασης προχωράνε με ρυθμούς χελώνας. Τα κοντέινερ σε λίγες μέρες θα βράσουν από τη ζέστη. Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα με την αποχέτευση και τις οσμές της.

Ολα υπολειτουργούν. Το κράτος μάς έχει ξεχάσει. Αν και 130 σπίτια έχουν κηρυχθεί μη κατοικήσιμα, αρκετοί επέστρεψαν σε αυτά. Φοβόμαστε ότι θα χαθούν άνθρωποι από τους μετασεισμούς. Εχουν παρατήσει τις αγροτικές καλλιέργειες, η άρδευση έχει σπάσει. Το οδικό δίκτυο έχει προβλήματα», λέει στον «Ριζοσπάστη».

Από την πλευρά του ο Δημήτρης Αβρανάς, μέλος της ΤΕ Υπαίθρου Λάρισας του ΚΚΕ και δημοτικός σύμβουλος Ελασσόνας, επισημαίνει: «Τα μέτρα που είχε ανακοινώσει η κυβέρνηση της ΝΔ, τα όσα ειπώθηκαν κατά τις επισκέψεις κυβερνητικών κλιμακίων, του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ και των παραγόντων της περιφερειακής αρχής στις πληγείσες περιοχές, τα όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα, αποδεικνύουν ότι είναι σταγόνα στον ωκεανό και δεν καλύπτουν σε καμία περίπτωση τις πραγματικές ανάγκες των σεισμόπληκτων».

Το οδοιπορικό συνεχίζεται στην Καρδίτσα. 8 μήνες μετά τη φονική κακοκαιρία που έπληξε την περιοχή, συζητήσαμε με τον Γιώργο Παπαδόπουλο, από την επιτροπή πληγέντων Αλιάκ Μαχαλά, για το πώς προχωράνε οι διαδικασίες αποκατάστασης, πόσο προχωράνε τα αντιπλημμυρικά έργα που υποσχέθηκε η κυβέρνηση.

«Εδώ και αρκετό καιρό διατυμπανίζεται συχνά, από κυβέρνηση, δημοτική αρχή και Περιφέρεια, η τεράστια οικονομική βοήθεια για την αποζημίωση των πληγέντων και για αντιπλημμυρικά έργα. Ομως, τα έργα που γίνονται είναι κυρίως έργα αποκατάστασης, δηλαδή διορθώνουν και μπαλώνουν τη ζημιά που έγινε από την πλημμύρα. Δεν γίνονται έργα που θα εξασφαλίσουν την προστασία του λαού κάτω από όλες τις συνθήκες με βάση την υπάρχουσα τεράστια τεχνολογική και επιστημονική εξέλιξη.

Τα έργα που γίνονται, ή θα γίνουν, είναι μεταξύ τους ασύνδετα, ενώ πραγματοποιούνται χωρίς να έχει προηγηθεί ο απαραίτητος ολοκληρωμένος και συνολικός αντιπλημμυρικός σχεδιασμός που να περιλαμβάνει ολόκληρη την περιοχή. Αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο ο νομός να πλημμυρίζει κατ' επανάληψη και να υπάρχουν μικρές και μεγάλες καταστροφές. Οσον αφορά τις αποζημιώσεις, με τον τρόπο που δόθηκαν, κανείς δεν αποζημιώθηκε σε ποσοστό 100%, παρά κάλυψε ένα μέρος της ζημιάς του.

Αλλά και σήμερα ακόμα, υπάρχουν δεκάδες οικογένειες που δεν πήραν ούτε ευρώ για αποζημίωση, τόσο για τις κατοικίες τους ή και για επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικό είναι ότι πληγέντες που τα σπίτια τους είναι ετοιμόρροπα καλούνται να τα γκρεμίσουν οι ίδιοι με δικά τους έξοδα, και εφόσον η πολιτεία δεν αναλαμβάνει το γκρέμισμα και τον καθαρισμό των κτιρίων, αυτά με τη σειρά τους αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια των κατοίκων. Ακόμα υπάρχουν οικογένειες που δεν έχουν πάρει ακόμη στεγαστικό επίδομα, που αναγκάστηκαν να νοικιάσουν για να μείνουν αλλού».