ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) συνεδρίασε αργά τη Δευτέρα το βράδυ στο Λουξεμβούργο ως Διακυβερνητική Διάσκεψη (ΔΔ) ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών (16-17 του Οκτώβρη) και, με την έναρξη των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων επί του σχεδίου του ευρωπαϊκού Συντάγματος, έγινε φανερό ότι υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και στόχοι μεταξύ των κρατών-μελών, ενώ η Ισπανία φαίνεται να απορρίπτει, ως «παράνομες», βασικές προτάσεις του «σχεδίου Ζισκάρ ντ' Εστέν».

Η συνεδρίαση των ΥΠΕΞ στο Λουξεμβούργο, με τη συμμετοχή και των δέκα ομολόγων τους των υπό ένταξη κρατών-μελών, αποτέλεσε το δεύτερο, μετά τη Ρώμη, διαξιφισμό για την πολιτική αναθεώρηση της ΕΕ και το μελλοντικό ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Και αντίθετα απ' ό,τι προσπαθούσε να κατοχυρώσει η προπαγάνδα του περασμένου χρόνου, για δήθεν «σύμπνοια» επί του «σχεδίου Ζισκάρ ντ' Εστέν», οι δύο συνεδριάσεις των ΥΠΕΞ με αντικείμενο την ουσιαστική διαπραγμάτευση ανέδειξαν τη σκληρή πραγματικότητα μιας λυσσαλέας αντιπαράθεσης «όλων εναντίον όλων». Τούτο δεν προκαλεί εντύπωση αφού από τις 4/10/2003 ξεκίνησε η ουσιαστική διαπραγμάτευση για τη μελλοντική συνολική δομή και λειτουργία της πολιτικής διευρυμένης Ευρώπης, η οποία προκαθορισμένα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί «πριν την 1/5/2004», δηλαδή ν' αποφασίσει, με συνοπτικές διαδικασίες, ποιος θα κυβερνά την «παλιά» και «νέα» Ευρώπη. Η πρώτη επίσημη αντιπαράθεση αναμένεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών (16-17 του Οκτώβρη).

Η κεκλεισμένων των θυρών νυχτερινή συνεδρίαση του Λουξεμβούργου άφησε να διαφανούν οι στόχοι και οι μεθοδεύσεις των βασικών «παιχτών», των ευρωπαϊκών «μεγάλων δυνάμεων». Η κοινοτική «παράδοση», από τη «διακυβερνητική» του Μάαστριχτ (1991) και δώθε, επιβεβαιώνεται όσον αφορά στην εναρκτήρια «σιωπή των μεγάλων», οι οποίοι, ως είθισται και βολεύει, θα μιλήσουν τελευταίοι (...). Ετσι, η πρώτη επίσημη αντίδραση προήλθε από τη «μικρομέγαλη» Ισπανία, η οποία διαφωνεί επί επιλεγμένων προτάσεων, ανοίγοντας την ουσιαστική διαπραγμάτευση. Το τέχνασμα της περσινής «προετοιμασίας» υπό τον ιεράρχη Ζισκάρ ντ' Εστέν απέδωσε μόνον όσον αφορά στην προπαγανδιστική «σύμπνοια» επί των «θεμελιωδών αξιών». Και αυτό, παρά τις «παράπλευρες απώλειες» για το «χριστιανικό» ή μη «χαρακτήρα της Ευρώπης».

Τώρα που αρχίζει η ουσιαστική διαπραγμάτευση, επί δεσμευτικών, για όλους, προτάσεων στα βασικά σημεία - ποιος και πώς θα αποφασίζει σε ειρήνη και πόλεμο - τα πράγματα, βέβαια, αλλάζουν. Ηδη, ενόψει της Συνόδου Κορυφής των Βρυξελλών, η Ισπανία αμφισβητεί «τη νομιμότητα» (!!!) των προτάσεων Ζισκάρ ντ' Εστέν όσον αφορά στον τρόπο λήψης αποφάσεων του Συμβουλίου, καθώς και στις προτάσεις για τη δομή και λειτουργία της μελλοντικής Κομισιόν. Οι «βόρειοι», κυρίως Δανία και Φινλανδία, έθιξαν το ζήτημα της «άμυνας», και η Βρετανία την πρόταση για τον «υπουργό Εξωτερικών της Ενωσης». Στην όλη διαμάχη πρέπει να ληφθούν υπόψη και δύο νέες καταστάσεις: Πρώτον, είναι η κατ' εξοχήν «διακυβερνητική» για την πολιτική δομή και λειτουργία της ΕΕ, που, ως «πολιτική», αντιμετωπίζει επιπλέον προβλήματα απ' ό,τι, π.χ., η διαπραγμάτευση για την ΟΝΕ του Μάαστριχτ. Και δεύτερον, η πολιτική διαπραγμάτευση για την ΕΕ συμπλέει και εξαρτάται από το «διατλαντικό» ρήγμα με τις ΗΠΑ, την παγκόσμια αυτοκρατορική αμερικανική πολιτική και τον παγκόσμιο «καταμερισμό» κερδών και ζημιών.

Οι πρώτες αντιδράσεις στις «ομόφωνες», αλλά μη δεσμευτικές προτάσεις Ζισκάρ ντ' Εστέν, προέρχονται από την Ισπανία, η οποία βαρύνεται και από την έκδηλη φιλο-αμερικανική στροφή του τελευταίου χρόνου.

Ο ίδιος ο Ισπανός πρωθυπουργός, Χ. Μ. Αθνάρ, δήλωσε και η Ισπανίδα ΥΠΕΞ, Α. Παλάθιο, επανέλαβε τη «σκληρή» αντίδραση της Ισπανίας στις προτάσεις για τον τρόπο λήψης των αποφάσεων στο μελλοντικό Συμβούλιο, τόσο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όσο και το Συμβούλιο Υπουργών. Κανείς, βέβαια, δεν αμφισβητεί τη γενίκευση της «ειδικής πλειοψηφίας» και την κατάργηση του βέτο, ακόμη και στις συνόδους κορυφής που με το υφιστάμενο καθεστώς αποφασίζουν, πάντα, με ομοφωνία. Η Ισπανία διαφωνεί με την προτεινόμενη διαδικασία λήψης αποφάσεων με το σύστημα «διπλής πλειοψηφίας» (50% συν ένα για τα κράτη-μέλη και 62% του συνολικού πληθυσμού).

Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Νίκαιας (2000), η Ισπανία και η Πολωνία (40 εκατ. κάτοικοι) θα είχαν στο Συμβούλιο από 27 ψήφους έναντι 29 ψήφων των Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Βρετανίας (από 60 μέχρι 80 εκατ. κάτοικοι). Οι ψήφοι της Ελλάδας (10 εκατ. κάτοικοι) έχουν σταθμιστεί μόλις στους δώδεκα. Σύμφωνα με τα προτεινόμενα, «ειδική πλειοψηφία» συνιστά το 50% συν ένα των ψήφων, και, υποχρεωτικά, το 62% του συνολικού πληθυσμού. Με τον τρόπο αυτό η Ισπανία δεν μπορεί εύκολα να «μπλοκάρει» ενδεχόμενη απόφαση που δεν επιθυμεί. Αν καταφέρει να «υψώσει» το πληθυσμιακό «κριτήριο» πάνω από 65%, θα μπορεί να «μπλοκάρει» αποφάσεις, αν έχει τη συμφωνία ενός άλλου «μεγάλου» κράτους-μέλους και ενός «μικρού», αυξάνοντας έτσι τη διαπραγματευτική της ισχύ. Η Ισπανία εκτιμά ως «παράνομες» τις «αλλοιώσεις» της «συνέλευσης» του Ζισκάρ ντ' Εστέν στα συμπεφωνηθέντα της Νίκαιας, ισχυριζόμενη, σωστά, ότι δεν υπήρχε σχετική «εντολή»!!! Παρ' όλα τα φαινόμενα η αντίδραση της Ισπανίας ευνοεί και τις άλλες «μεγάλες δυνάμεις», εξουδετερώνοντας, περαιτέρω, τις μικρές και ασθενείς, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος (...).

Η άλλη διαφωνία της Ισπανίας αφορά στη δομή και λειτουργία της Κομισιόν. Σύμφωνα με τις προτάσεις Ζισκάρ ντ' Εστέν η μελλοντική Κομισιόν θα 'χει μόνο δεκαπέντε επιτρόπους με δικαίωμα ψήφου, ενώ δέκα κράτη-μέλη θα 'χουν επίτροπο, εκ περιτροπής, «άνευ χαρτοφυλακίου». Η Ισπανίδα ΥΠΕΞ, Α. Παλάθιο, δήλωσε στο Λουξεμβούργο ότι, ούτε επ' αυτής της πρότασης υπάρχει «συναίνεση». Η Κομισιόν και οι μικρές χώρες θέλουν «έναν επίτροπο ανά κράτος-μέλος». Το ζήτημα, βέβαια, επί του οποίου σπεκουλάρει και η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι να 'χουν όλα τα κράτη-μέλη επίτροπο, που θα 'χουν, αλλά τι «αρμοδιότητες» θα 'χουν, πώς, πότε και γιατί. Υπάρχει μια συμβιβαστική πρόταση της ιταλικής προεδρίας για «18 επιτρόπους» που καλύπτει αλλά δε λύνει το ζήτημα. Η Γαλλία κατέστησε σαφές ότι αν υπάρξουν πιέσεις θα προτείνει οι τέσσερις μεγάλες χώρες (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία) να παραμείνουν με δύο επιτρόπους καθεμία, όπως ισχύει και τώρα. Ενδεχομένως να επεκταθεί και για την Ισπανία και την Πολωνία (...).

Οσον αφορά τον μελλοντικό «ΥΠΕΞ της ΕΕ» αντιδρά έντονα η Βρετανία, για το εύρος των καθηκόντων του. Κανείς δε φαίνεται να αντιδρά στην πρόταση που αναθέτει σε έναν «διορισμένο» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο - που, ειρήσθω εν παρόδω, αποφασίζει γι' αυτό με «ειδική πλειοψηφία» (άρθρο 27) - το σύνολο της εξωτερικής πολιτικής και της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας!!! Και ο οποίος, επιπλέον, θα προεδρεύει, κάθε πενταετία, επί του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών που συνέρχεται κάθε μήνα στις Βρυξέλλες και στο Λουξεμβούργο (άρθρο 23). Ως γνωστόν, το υφιστάμενο σύστημα εναλλασσόμενης εξαμηνιαίας προεδρίας της ΕΕ καταργείται και τα κράτη-μέλη θα προεδρεύουν στα άλλα Συμβούλια Υπουργών, εκτός αυτό των ΥΠΕΞ, για διάρκεια «ενός έτους τουλάχιστον» (άρθρο 23). Σύμφωνα με τις προτάσεις Ζισκάρ ντ' Εστέν ο μελλοντικός Ευρωπαίος ΥΠΕΞ θα κατέχει και τη θέση αντιπροέδρου της Κομισιόν. Η Βρετανία επιμένει να συνεχίσει, όπως τώρα, να υπάρχει ένας «αρμόδιος» για τις εξωτερικές σχέσεις «αντιπρόεδρος» της Κομισιόν, χωρίς τις προτεινόμενες νέες «θεσμικές» αρμοδιότητες.

Οσον αφορά στο ζήτημα της «άμυνας» οι διατυπωμένες ενστάσεις της Δανίας και της Φινλανδίας δεν αποτελούν παρά την κορυφή του παγόβουνου (...). Το ζήτημα του πολέμου και της «διαχείρισης κρίσεων» είναι βασικό στον 21ο αιώνα, με δεδομένη και την παγκόσμια αυτοκρατορική στάση των ΗΠΑ. Ηδη τέσσερα κράτη-μέλη, η Γαλλία, η Γερμανία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, έχουν συνάψει ξεχωριστή συμφωνία συστηματικής στρατιωτικής συνεργασίας. Από τις υφιστάμενες κοινοτικές Συνθήκες, ενυπάρχει και η λεγόμενη ενισχυμένη συνεργασία, που επιτρέπει ξεχωριστές, στενότερες συνεργασίες πολεμικού χαρακτήρα μεταξύ ορισμένων κρατών-μελών.

Η ιταλική προεδρία δήλωσε διά μέσου του ΥΠΕΞ, Φρ. Φρατίνι, ότι συζητήθηκε «να καλυτερέψουν χωρίς ν' ανατραπούν» οι προτάσεις Ζισκάρ ντ' Εστέν. Και ότι ενδεχόμενες «ενισχυμένες συνεργασίες», όπως αυτή των «τεσσάρων», δεν αποκλείουν όποιον επιθυμεί να συμμετάσχει αργότερα. Το ζήτημα είναι φανερό ότι αφορά άμεσα στο «διατλαντικό» ρήγμα εντός της ΕΕ, και κατά του γαλλο-γερμανικού πολεμικού άξονα έχουν ήδη τοποθετηθεί ολόκληρη η φιλο-αμερικανική αρμάδα στην Ευρώπη, δηλαδή η Βρετανία, η Ιταλία, η Ισπανία, η νεόφυτη Πολωνία, η Ολλανδία, η Δανία, η Πορτογαλία και η πλειοψηφία των νέων αμερικανο-λιγούρηδων της ΚΑ Ευρώπης.

Υπενθυμίζεται ότι οι προτάσεις θα τεθούν σε ισχύ το 2009 και ότι υπάρχει «πρωτόκολλο», σύμφωνα με το οποίο «αν ένα ή περισσότερα κράτη-μέλη αντιμετωπίζουν δυσχέρειες όσον αφορά στην επικύρωση, το θέμα παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο». Η νέα πολιτική ΕΕ θα υπάρξει έτσι κι αλλιώς.