«Εκάλεσα σήμερα τον πρεσβευτή των ΗΠΑ προς τον οποίον προέβην σε διάβημα διαμαρτυρίας για την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να αναγνωρίσει την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας με το όνομα "Δημοκρατία της Μακεδονίας". Πέραν της διαμαρτυρίας επεσήμανα στον Αμερικανό πρεσβευτή τις πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει αυτή η μονομερής απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης».

Με αυτά τα λόγια ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών ανακοίνωσε χτες στους δημοσιογράφους την απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας καθώς και την ήπια αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης προς τον «ισχυρό σύμμαχο». Μια απόφαση, η οποία είναι ολοφάνερα ενταγμένη στην ιμπεριαλιστική πολιτική του «διαίρει και βασίλευε», σπρώχνει τους γειτονικούς λαούς, μαζί και τον ελληνικό, σε νέες οξύνσεις και αντιπαραθέσεις, διαμορφώνοντας έτσι τα θεμέλια για νέο πλιάτσικο των ιμπεριαλιστών στα πολύπαθα Βαλκάνια.

Οι προειλημμένες αποφάσεις της Ουάσιγκτον πάντως προκάλεσαν αμηχανία στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στη δήλωση του εκπροσώπου του ελληνικού ΥΠΕΞ, ο οποίος, αφού εξηγεί πως η κυβέρνηση της ΝΔ προσπάθησε να βγάλει από το τέλμα τον διάλογο Αθηνών-Σκοπίων και να οδηγήσει την υπόθεση «σε περίοδο έντονης κινητικότητας στο θέμα του ονόματος, οι ΗΠΑ έσπευσαν σήμερα να προχωρήσουν μονομερώς σε αναγνώριση της γείτονος χώρας με το συνταγματικό της όνομα. Η σκοπιμότητα της επίσπευσης αυτής δεν είναι κατανοητή», υπογράμμισε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών.

Ο αμερικανικός «αιφνιδιασμός» εκδηλώθηκε χτες το πρωί, μια μέρα μετά την επανεκλογή του Τζ. Μπους στο αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ. Η υπόθεση εξελίχθηκε με διαρροές στο χώρο του Τύπου, οι οποίες ανέφεραν χτες το πρωί ότι οι ΗΠΑ θα προχωρούσαν στην αναγνώριση της ΠΓΔΜ ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Σύμφωνα με αυτές τις διαρροές, οι οποίες επιβεβαιώθηκαν, ο Αμερικανός πρέσβης στα Σκόπια ενημέρωσε στις 11 χτες το πρωί την κυβέρνηση της χώρας για την απόφαση της κυβέρνησής του.

Στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών, αφού ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους αρχηγούς των κομμάτων, προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας προς τον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα, Τόμας Μίλερ, στον οποίο επισήμανε τις «πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις της μονομερούς απόφασης της Ουάσιγκτον». Ταυτόχρονα, η ελληνική κυβέρνηση έδωσε οδηγίες για να υποβληθούν διαβήματα στα Ηνωμένα Εθνη και στον ειδικό διαμεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς.

Μετά το διάβημα που υπέβαλε ο Π. Μολυβιάτης στον Αμερικανό πρεσβευτή στην Αθήνα, δέχτηκε τηλεφώνημα από τον Αμερικανό ομόλογό του, Κ. Πάουελ. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ, ο Αμερικανός υπουργός εξήγησε τους λόγους για τους οποίους πήραν οι ΗΠΑ αυτή την απόφαση και δήλωσε στον Π. Μολυβιάτη ότι δε στρέφεται κατά της Ελλάδας και ότι οι ΗΠΑ γνωρίζουν την ευαισθησία της στο θέμα. Ο Κ. Πάουελ ανέφερε ακόμη ότι μετά από μακρά μελέτη οι ΗΠΑ αποφάσισαν να προχωρήσουν στην αναγνώριση ενόψει του δημοψηφίσματος της 7ης του Νοέμβρη. Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε στον Αμερικανό ομόλογό του ότι η μονομερής ενέργεια των ΗΠΑ έχει ήδη δυσμενείς επιπτώσεις και ανεξάρτητα από τις προθέσεις δημιουργεί σοβαρά προβλήματα. Ο Π. Μολυβιάτης χαρακτήρισε άκαιρη την ενέργεια των ΗΠΑ αφού γίνεται σε μια στιγμή που η Ελλάδα έχει ξεκινήσει πρωτοβουλία για να συζητηθεί το θέμα και να βρεθεί λύση, με αποτέλεσμα αυτή η ενέργεια να δυσκολεύει αυτή την προσπάθεια.

Η κίνηση των Αμερικανών, πάντως, δεν ήταν τόσο ξαφνική και απρόβλεπτη όσο εμφανίζεται. Χτες έγινε γνωστό ότι ο Π. Μολυβιάτης πριν από τέσσερις μέρες είχε στείλει επιστολή στον Αμερικανό ομόλογό του μετά την υπογραφή στρατιωτικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Σκοπίων, με την οποία διαμαρτυρόταν γιατί η συμφωνία είχε συναφθεί με τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Μεταξύ άλλων ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε στην επιστολή του ότι πράξεις σαν αυτές δε βοηθούν να λυθεί το πρόβλημα και αντί να διευκολύνουν επιδεινώνουν την κατάσταση.

Παρ' όλες τις διαμαρτυρίες, πάντως, οι αντιδράσεις της κυβέρνησης χαρακτηρίζονται υποτονικές.

Σε διαφορετικούς τόνους αντέδρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κ. Στεφανόπουλος, ο οποίος στο συγχαρητήριο τηλεγράφημα που απέστειλε στον Τζ. Μπους για την επανεκλογή του αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «ατυχώς, ορισμένα περιστατικά, όπως η αναγνώριση της ΠΓΔΜ υπό το όνομα της Μακεδονίας, με το οποίο η χώρα αυτή προβάλλει αλυτρωτικές επιδιώξεις και ανιστόρητους ισχυρισμούς σε βάρος της χώρας μας, προκαλούν αισθήματα βαθιάς απογοήτευσης εις τον ελληνικό λαό».

Αναζητώντας απαντήσεις στο ερώτημα για ποιο λόγο προχώρησαν οι ΗΠΑ στην αναγνώριση, διπλωματικοί κύκλοι συνδέουν αυτήν την αιφνιδιαστική κίνηση με την προσπάθεια ενίσχυσης της κρατικής οντότητας της ΠΓΔΜ ενόψει του δημοψηφίσματος της Κυριακής σχετικά με τη νομοθεσία η οποία θα παραχωρεί μεγαλύτερες εξουσίες στους Αλβανούς της χώρας. Οπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, με τον τρόπο αυτό η διοίκηση του Τζ. Μπους απέστειλε μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση και ιδιαίτερα στον αλβανικό μεγαλοϊδεατισμό, ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, επιθυμεί τη σταθερότητα της ΠΓΔΜ και αποκλείει, αυτήν την περίοδο, το σενάριο της απόσχισης των Αλβανών, οι οποίοι αποτελούν το 40% του συνολικού πληθυσμού. Οι ερμηνείες αυτές, όμως, δεν απαντούν στο ερώτημα, γιατί οι ΗΠΑ δεν έκαναν το παραμικρό στην κατεύθυνση μιας συμβιβαστικής λύσης μεταξύ ΠΓΔΜ και Ελλάδας, τόσα χρόνια τώρα.