Σάββατο 20 Νοέμβρη 2004
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Παράδοση του Αιγαίου;

Οι πρόσφατες επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο με αλλεπάλληλες παραβιάσεις και παραβάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και του FIR Αθηνών, καθώς και οι επανειλημμένες παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων στην περιοχή των Ιμίων, θέτουν κρίσιμα ερωτήματα. Κατ' αρχήν καταρρίπτουν παταγωδώς το μύθο που καλλιέργησαν επί σειρά ετών οι κυβερνήσεις Σημίτη και η κυβέρνηση Καραμανλή, κατά τη μέχρι τώρα θητεία της, ότι η ελληνοτουρκική φιλία (διανθισμένη με ζεϊμπέκικα και κουμπαριές), καθώς και η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας αποτελούν «στρατηγική επιλογή» της Ελλάδας, η οποία συνθέτει ένα κατ' εξοχήν ευνοϊκό πλαίσιο για την επίλυση των ελληνοτουρκικών εκκρεμοτήτων. Η σημερινή επιθετικότητα της Τουρκίας υπογραμμίζει δύο πράγματα: Πρώτον ότι η Τουρκία θεωρεί δεδομένη την άνευ όρων ελληνική συγκατάθεση στην ενταξιακή της πορεία. Δεύτερον, καθιστά παραπάνω από σαφές ότι αν τώρα η Τουρκία, που δεν έχει ακόμα εξασφαλίσει την ενταξιακή της πορεία, εμφανίζει τέτοια επιθετική συμπεριφορά, όταν θα έχει εξασφαλίσει το εισιτήριο για την Ευρώπη θα καταστεί θρασύτερη. Οι επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας καταρρίπτουν και έναν άλλο μύθο, τον οποίο μάλιστα επανέλαβε μεσούσης της κρίσης ο υφ. Εξωτερικών κ. Βαληνάκης, ότι τάχα άλλη είναι η πολιτική Ερτογάν και άλλη η πολιτική του τουρκικού στρατιωτικού κατεστημένου. Το μύθο αυτό εφρόντισε να διαλύσει ο ίδιος ο κ. Ερτογάν και η ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, με τις οποίες εδόθη πλήρης πολιτική κάλυψη των τουρκικών στρατιωτικών ενεργειών στο Αιγαίο, καθιστώντας σαφές ότι η επεκτατική πολιτική σε βάρος της Ελλάδας είναι πάγιος στρατηγικός στόχος της Τουρκίας, ανεξαρτήτως κυβέρνησης.

Η κυβέρνηση Καραμανλή εμφάνισε οδυνηρή εικόνα. Δεν απάντησε στην επιθετικότητα της Τουρκίας, θέτοντας έστω υπό αίρεση την ελληνική συγκατάθεση στην ενταξιακή της πορεία. Περιορίστηκε δε να δηλώσει διά του κυβερνητικού εκπροσώπου της το ανεπανάληπτο: «Η Ελλάδα εδέχθη με ικανοποίηση τη θετική εισήγηση της Ε. Επιτροπής για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, όπου όμως αναφέρεται ότι η Τουρκία πρέπει να διατηρεί καλές σχέσεις με τους γείτονές της». Είναι εξωφρενικό, η ελληνική κυβέρνηση, αυτήν την κρίσιμη στιγμή να υπογραμμίζει την ικανοποίησή της για τη θετική εισήγηση της Ε. Επιτροπής και πέραν τούτου ουδέν, πλην της αναφοράς στο ανώδυνο ευχολόγιο της εισήγησης να διατηρεί η Τουρκία καλές σχέσεις με τους γείτονές της. Η Ελλάδα εμφανίζεται επί κυβέρνησης Καραμανλή, όπως και επί κυβερνήσεων Σημίτη, όχι ως ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα. Αλλά, για να το τεκμηριώσουμε αυτό θα αναφερθούμε εν τάχει στις ολέθριες υποχωρήσεις στο Αιγαίο την τελευταία δεκαετία, για να φτάσουμε στη σημερινή συγκυρία.

Πρώτον: Το 1997 υπεγράφη από την ελληνική κυβέρνηση η Νέα Δομή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, με την οποία αφαιρέθηκε από την Ελλάδα η στρατιωτική επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου και μεταβιβάστηκε στο ΝΑΤΟικό στρατηγείο της Νεάπολης με επικεφαλής Αμερικανό Διοικητή. Σύμφωνα με τη ρύθμιση αυτή, το ΝΑΤΟικό στρατηγείο της Νεάπολης μπορεί να αναθέτει τη στρατιωτική επιχειρησιακή ευθύνη του Αιγαίου στην Ελλάδα, την Τουρκία, ή τρίτη χώρα, π.χ. ΗΠΑ, Βρετανία, ή οποιαδήποτε άλλη ΝΑΤΟική χώρα. Με τη ρύθμιση αυτή, αφαιρείται από την Ελλάδα η ευθύνη άμυνας εθνικού της χώρου. Είναι φανερό ότι η Νέα Δομή του ΝΑΤΟ ανοίγει το δρόμο για τη διχοτόμηση του Αιγαίου υπό αμερικανική - ΝΑΤΟική επικυριαρχία.

Δεύτερον: Με τη Συμφωνία της Μαδρίτης το 1997, η κυβέρνηση Σημίτη αναγνώρισε «ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο.

Τρίτον: Με τη συμφωνία του Ελσίνκι το 1999, η κυβέρνηση Σημίτη αναγνώρισε την ύπαρξη «συνοριακών διαφορών» με την Τουρκία στο Αιγαίο, όρος ο οποίος υποδηλώνει τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο και τις μετατρέπει σε προς επίλυση ελληνοτουρκικές διαφορές. Οπως είναι γνωστό, μέχρι τότε η πάγια ελληνική θέση ήταν ότι δεν υπάρχει άλλο ζήτημα προς διευθέτηση με την Τουρκία, πλην της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας. Οπως επίσης είναι γνωστό, η Συμφωνία του Ελσίνκι προέβλεπε ότι αν αυτές οι λεγόμενες «συνοριακές διαφορές» δεν είχαν επιλυθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2004, ημερομηνία κατά την οποία θα εκρίνετο η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, θα παραπέμπονταν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Για τις συνέπειες της συμφωνίας του Ελσίνκι θα επανέλθουμε παρακάτω.

Τέταρτον: Το Δεκέμβρη του 2001, κατά την επίσκεψη του κ. Σημίτη στην Ουάσιγκτον έγινε ανακοίνωση - δήλωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι καταργούνται τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο κατόπιν, όπως επί λέξει δηλώθηκε, «κοινής παραγωγικής διευθέτησης». Είναι φανερό ότι αυτή η διατύπωση «κοινή διευθέτηση» παραπέμπει είτε σε άτυπη συμφωνία Ελλάδας - Τουρκίας, είτε ακόμα σε μυστική συμφωνία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ προχώρησαν στην έκδοση ψηφιακών και αναλογικών χαρτών, οι οποίοι έχουν έκτοτε προωθηθεί προς χρήση από το ΝΑΤΟ, από τους οποίους αφαιρέθηκαν τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο. Σημειωτέον ότι τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα βρίσκονται στη μέση γραμμή, ανάμεσα στο τόξο των ανατολικών νησιών του Αιγαίου και των ακτών της Μ. Ασίας και θεμελιώθηκαν από τη Συνθήκη της Λοζάνης το 1923. Η κατάργηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων έθετε άμεσα θέμα επανοριοθέτησής τους. Οπως είναι γνωστό, η Τουρκία διεκδικεί την επαναχάραξη των υποθαλασσίων, θαλασσίων και εναερίων συνόρων στο Αιγαίο κατά μήκος του 25ου μεσημβρινού, ο οποίος διχοτομεί το Αιγαίο. Η επανοριοθέτηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, οπουδήποτε και αν αυτά οριοθετηθούν, ανοίγει ραγδαία το δρόμο στην Τουρκία, για να απαιτήσει και εν τέλει να πετύχει την ικανοποίηση όλων των διεκδικήσεών της στο Αιγαίο.

Πέμπτον: Κατ' επιταγήν της συμφωνίας του Ελσίνκι διεξάγονται εδώ και πάνω από δύο χρόνια «διερευνητικές συνομιλίες» όπως λέγονται, δηλαδή ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις για τις «συνοριακές διαφορές» στο Αιγαίο, όπως χαρακτηρίστηκαν από τη συμφωνία του Ελσίνκι. Οι διαπραγματεύσεις αυτές συνεχίζονται από την κυβέρνηση Καραμανλή και έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα συνολικά πάνω από 20 γύροι τέτοιων διαπραγματεύσεων. Διεξάγονται υπό πλήρη μυστικότητα, αλλά όπως κατ' επανάληψη έχει διαρρεύσει στον Τύπο έχουν τεθεί όλα τα ζητήματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, όπως οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, εύρος του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου, εύρος χωρικών υδάτων, FIR Αθηνών και γκρίζες ζώνες. Αυτά στο σύνολό τους σημαίνουν επαναχωροθέτηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, ή μετατροπή του Αιγαίου σε θάλασσα χωρίς σύνορα. Να υπενθυμίσουμε ότι ο υπουργός Αμυνας κ. Σπηλιωτόπουλος, σε συνέντευξή του σε τουρκική εφημερίδα, δήλωσε μεταξύ άλλων: «Μπορούμε να κάνουμε πολλά, μπορούμε - η Ελλάδα εννοείται - να περιορίσουμε τον εναέριο χώρο μας στα 6 ν.μ.». Δήλωση αποκαλυπτική, αν και η κυβέρνηση, μετά τον θόρυβο που προκλήθηκε, τη διέψευσε.

Το ότι η κυβέρνηση Καραμανλή έχει αποδεχθεί την κατάργηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων αποδεικνύεται και από τις πρόσφατες ολέθριες υποχωρήσεις στο Αιγαίο. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του Τύπου, η Ελλάδα δέχτηκε να αποσυσχετίσει τα όρια ευθύνης έρευνας και διάσωσης της χώρας στο Αιγαίο από τα όρια ευθύνης του FIR Αθηνών, συναινώντας στην αλλαγή του καθεστώτος, το οποίο ίσχυε από το 1952. Η αλλαγή, που συνιστά πλήρη αποδοχή των τουρκικών θέσεων, συνέβη κατά την τελευταία γενική συνέλευση του ICAO (International Civil Aviation Organisation) στον Καναδά, όπου η ελληνική πλευρά συμφώνησε στη διαγραφή από το σχετικό παράρτημα του Οργανισμού της αναφοράς στα όρια του FIR Αθηνών. Είναι φανερό ότι η εξέλιξη αυτή καταργεί τα όρια ευθύνης της Ελλάδας στο Αιγαίο (FIR και όρια ευθύνης έρευνας και διάσωσης) και θέτει ζήτημα επαναχωροθέτησης των ορίων αυτών, συμπαρασύροντας όλα τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο. Επιπλέον, στο πλαίσιο του νέου εγχειριδίου πτήσεων του Γιουροκοντρόλ, η Ελλάδα έχει ήδη δεχτεί και τυπικά πλέον να μην υποβάλλονται σχέδια πτήσεων για τα μαχητικά, όπως και για τα μη επανδρωμένα κατασκοπευτικά αεροσκάφη. Οι εξελίξεις αυτές δίνουν το ελεύθερο για να επιβάλει η Τουρκία την πάγια θέση της ότι τα πολεμικά της αεροσκάφη δεν κάνουν παραβιάσεις στο Αιγαίο, αλλά, αντιθέτως, ότι πρόκειται για απλά κοινές ασκήσεις των πολεμικών της αεροσκαφών. Τα παραπάνω, συνθέτουν κατάργηση του FIR Αθηνών και των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, πράγμα το οποίο, μεταξύ άλλων, σημαίνει ότι η Τουρκία μπορεί πλέον να διεκδικήσει από θέση ισχύος γκρίζες ζώνες. Οι εξελίξεις αυτές εξηγούν τη σημερινή αποθράσυνση της Τουρκίας, με συνεχές μπαράζ παραβιάσεων του FIR Αθηνών, του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου και των ελληνικών χωρικών υδάτων στα Ιμια. Φαίνεται δε ότι οι ελληνικές αναχαιτίσεις γίνονται μάλλον για το θεαθήναι, αφού έχουν γίνει αποδεκτά όσα αναφέρθηκαν παραπάνω.

Η κατάργηση των ορίων του FIR Αθηνών, των ορίων ευθύνης έρευνας και διάσωσης της Ελλάδας στο Αιγαίο, η αποδοχή από τις κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή της κατάργησης των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, ανατρέπουν πλήρως το status quo του Αιγαίου και ανοίγουν ραγδαία το δρόμο για τη διχοτόμησή του.

Ενώπιον των κρίσιμων αυτών εξελίξεων, η κυβέρνηση οφείλει να δώσει εξηγήσεις στον ελληνικό λαό. Τα κόμματα οφείλουν να φέρουν επειγόντως τα θέματα αυτά στη Βουλή, ώστε να ενημερωθεί η Εθνική Αντιπροσωπεία και ο ελληνικός λαός.

Η κυβέρνηση οφείλει συγκεκριμένα: 1. Να αποκαλύψει στον ελληνικό λαό το περιεχόμενο των μυστικών ελληνοτουρκικών διαπραγματεύσεων. 2. Να εξηγήσει στον ελληνικό λαό, γιατί εγκαταλείφθηκαν επί της ουσίας τα όρια του FIR Αθηνών και τα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα. 3. Να διευκρινίσει αν στις ελληνο-τουρκικές διαπραγματεύσεις συζητείται η επανοριοθέτηση των ελληνοτουρκικών θαλασσίων συνόρων, ή η μετατροπή του Αιγαίου σε θάλασσα χωρίς σύνορα.

Η κυβέρνηση οφείλει: 1. Να σταματήσει αμέσως τις ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις, οι οποίες, υπό τους όρους του Ελσίνκι, θέτουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όλες τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, μετατρέποντάς τες σε ελληνοτουρκικές διαφορές. 2. Να αναιρέσει τις ολέθριες υποχωρήσεις στο Αιγαίο, όσο είναι ακόμα καιρός και προτού αυτές παγιωθούν ως νέο καθεστώς στο Αιγαίο, το οποίο οδηγεί ραγδαία στη διχοτόμησή του. 3. Να επανέλθει στην πάγια προ του Ελσίνκι ελληνική θέση ότι η μόνη εκκρεμότητα με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. 4. Να θέσει προϋποθέσεις για την ελληνική συγκατάθεση στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Συγκεκριμένα, να μη δοθεί η ελληνική συγκατάθεση, αν η Τουρκία δε σταματήσει τις προκλήσεις της στο Αιγαίο και δεν παραιτηθεί από τις παράνομες διεκδικήσεις της σε βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Επίσης, αν η Τουρκία δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και αν δεν οριστεί σαφές χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των στρατευμάτων κατοχής, προϋποθέσεις που θέτει η Κύπρος προκειμένου να δώσει τη συγκατάθεσή της και στην οποία η Ελλάδα οφείλει να συμπαρασταθεί.


Της
Σοφίας Ν. ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ*
* Η Σοφία Ν. Αντωνοπούλου είναι αν. καθηγήτρια του ΕΜΠ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ