ΒΕΡΟΛΙΝΟ (του απεσταλμένου μας).-

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η Διάσκεψη των ηγετών της «Κεντροαριστεράς» στο Βερολίνο (που έγινε το περασμένο διήμερο Παρασκευή - Σάββατο), έστω και αν τα αποτελέσματά της δεν ικανοποίησαν ιδιαίτερα τους διοργανωτές της. Το ενδιαφέρον έγκειται στο να εντοπίσει κανείς τη στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου πίσω από αυτές τις διαδικασίες, οι οποίες φιλοδοξούν να δώσουν ένα μοντέλο «παγκόσμιας πολιτείας», όπως έγραψε στην παρέμβασή του ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης.

Οι ιθύνοντες της «Κεντροαριστεράς πολιτείας» με τη Διάσκεψη στο Βερολίνο, επτά μήνες μετά τη Διάσκεψη της Φλωρεντίας, δείχνουν ότι αντιλαμβάνονται πως κάτι δεν πάει καλά με την «παγκοσμιοποίηση». Το χάσμα μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών μεγάλωσε δραστικά, τόσο μεταξύ κρατών, όσο και μεταξύ κοινωνικών τάξεων μέσα στα κράτη. Η ανεργία, η φτώχεια, η μαζική εξαθλίωση, οι περιφερειακές συγκρούσεις, αλλά και οι ίδιες οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις είναι δείκτες τους οποίους η «Κεντροαριστερά» δεν παραβλέπει, όπως δεν παραβλέπει και τους κινδύνους για τη σταθερότητα του συστήματος. Οι κινητοποιήσεις σε Σιάτλ, Νταβός, Ουάσιγκτον, με όσες αντιφάσεις κι αν παρουσιάζουν, δείχνουν ότι ένας νέος παράγοντας προστίθεται στην εξίσωση, οι λαοί. Η αντιμετώπιση αυτού του παράγοντα ήταν το θέμα της Διάσκεψης του Βερολίνου.

Αν κρίνουμε απ' όσες τοποθετήσεις ακούσαμε ή διαβάσαμε, η συνταγή που προτείνει η «Κεντροαριστερά» είναι το καλύτερο και πιο ισορροπημένο «μοίρασμα» των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης. Δεν εννοούν δικαιότερο μοίρασμα, αλλά λιγότερο επικίνδυνο για το σύστημα.

Το μήνυμα του Βερολίνου προς τους εργαζόμενους, τους λαούς όλου του κόσμου, είναι ότι η «παγκοσμιοποίηση» είναι μια εξέλιξη μη αναστρέψιμη. Πρόκειται για μια επινόηση που μπορεί να βοηθήσει προπαγανδιστικά την «Κεντροαριστερά» για ένα διάστημα, δεν μπορεί όμως να αποτελέσει βάση μακροπρόθεσμης στρατηγικής, αφού υπόκειται στους νόμους της οικονομικής και πολιτικής εξέλιξης. Η λεγόμενη παγκοσμιοποίηση είναι μια πολιτική που σχεδιάστηκε στη βάση των δεδομένων που προέκυψαν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης και την ανατροπή των σοσιαλιστικών καθεστώτων. Είναι ακόμη το αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου συσχετισμού δυνάμεων, που ευνοούσε την ανάπτυξη και την επέκταση του μεγάλου κεφαλαίου με την πολυεθνική μορφή του. Εμπεριέχει δε όλες τις αντιφάσεις του συστήματος. Ολα αυτά δείχνουν πως κινδυνεύει με σημαντική ζημιά ή με κατάρρευση, αν ένας απ' τους παραπάνω παράγοντες αλλάξει.

Αν δεχτούμε ότι η «παγκοσμιοποίηση» είναι μη αναστρέψιμη, τότε θα πρέπει να αθωώσουμε και τους «κεντροαριστερούς» - σοσιαλδημοκράτες, αλλά και να αποδεχτούμε τις συνέπειές της, φροντίζοντας μόνο να τις ελαφρώσουμε.

Αν δεχτούμε ότι τα πράγματα έχουν όπως τα περιγράφουν οι συμμετέχοντες στη Διάσκεψη του Βερολίνου, τότε αφού δεν μπορούμε να χτυπήσουμε τις αιτίες της παγκοσμιοποίησης, ας περιοριστούμε στο να μειώσουμε τις συνέπειες. Υπάρχει άραγε πιο βολική άποψη για τις πολυεθνικές και τα συμφέροντά τους;

Πολλά ερωτηματικά προκάλεσε η σύνθεση της Διάσκεψης του Βερολίνου. Η συμμετοχή σ' αυτήν των ηγετών του Καναδά, της Ζηλανδίας, της Βραζιλίας, της Αργεντινής, της Χιλής, της Νοτίου Αφρικής υποδηλώνει την πρόθεση των ηγετών της «Κεντροαριστεράς» να θέσουν σ' ένα ενιαίο πλαίσιο τη διευθέτηση των περιφερειακών προβλημάτων, ενός σημαντικού παράγοντα που επηρεάζει τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και επηρεάζεται απ' αυτούς.

Ωστόσο, στο Βερολίνο επιβεβαιώθηκε και η συστηματική προσπάθεια της Κεντροαριστεράς για μια ιδεολογική παρέμβαση στο χώρο των εργαζομένων. Η διαπίστωση του Κ. Σημίτη ότι έχουμε το τέλος «των λύσεων οι οποίες στηρίζονται σε μια μόνη ερμηνεία ή σ' ένα μόνο ερμηνευτικό κανόνα, όπως η πάλη των τάξεων» δίνει το μέτρο αυτής της προσπάθειας, υπογραμμίζει όμως και τη σαθρή βάση της.

Τέτοιου είδους ιδεολογήματα δεν είναι νέα, είναι τόσο παλιά όσο και το σοσιαλδημοκρατικό ρεύμα μέσα στο εργατικό κίνημα. Το νόμισμα που στη μία όψη γράφει: κατάργηση της ταξικής πάλης, στην άλλη του όψη γράφει: μεταρρυθμίσεις. Αυτό λοιπόν προτείνουν οι «κεντροαριστεροί» και υπόσχονται ότι έτσι θα διευρύνεται σιγά - σιγά ο κύκλος των «κερδισμένων».

Οσον αφορά τη βάση τέτοιων απόψεων, παραπέμπονται στις απαντήσεις που έδωσε η ίδια η ιστορία, η ίδια η πραγματικότητα σε όσους κατά καιρούς διακήρυξαν το τέλος της ταξικής πάλης.

Στη Διάσκεψη του Βερολίνου θα επανέλθουμε σύντομα, με βάση και το κείμενο συμπερασμάτων, το οποίο δεν είχε εκδοθεί όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές.