Κάποτε, όχι πολύ παλιά, συγκεκριμένα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '70, υπήρχε ένας ποταμός που πήγαζε από τον Κιθαιρώνα και περνώντας από την πεδιάδα των Θηβών χυνόταν στον Ευβοϊκό κόλπο, κοντά στον Ωρωπό. Το όνομα του ποταμού, Ασωπός. Οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής τον είχαν θεοποιήσει, αποδίδοντάς του ευεργετικές,θεραπευτικές και γόνιμες ιδιότητες.

Σήμερα, στη θέση του έκπτωτου θεού έχει απομείνει μία μολυσμένη, νεκρή και θανατηφόρα, για ζώα και φυτά προς το παρόν, κοίτη, που δεν κατεβάζει πλέον νερό, αλλά τα απόβλητα των εργοστασίων που είναι στοιβαγμένα στην περιοχή των Οινοφύτων. Θύματα της αδιαφορίας και του εμπαιγμού όλων των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα μόνιμοι κάτοικοι και χιλιάδες παραθεριστές, βιώνουν τον αργό θάνατο του ποταμού, αλλά και του Ευβοϊκού κόλπου. Μάλιστα, η σημερινή κυβέρνηση εκβιάζει τις κοινότητες της περιοχής, αφού τις πιέζει να δεχτούν τη μεταφορά νέων παραγωγικών μονάδων στον Ασωπό, έναντι της κατασκευής βιολογικού καθαρισμού, που έτσι κι αλλιώς απαιτείται τυπικά και ουσιαστικά!

Στη Συκάμινο η φύση είναι εκπληκτικής ομορφιάς. Ηρεμο τοπίο, με καταπράσινους λόφους. Αλλά αυτή η εικόνα δεν είναι παρά η επιφάνεια. Η γη "καίγεται" αργά αλλά σταθερά κάτω από τα πόδια μας, από τα απόβλητα των εργοστασίων που κατεβάζει ο Ασωπός. Το υπέργειο και το υπόγειο νερό είναι μολυσμένο. Κάθε ζωντανός οργανισμός "παίζει" κρυφτούλι με το θάνατο, καθημερινά.

Το ποτάμι περνά από το κέντρο του χωριού, δίπλα ακριβώς από το κοινοτικό κατάστημα και την πλατεία. Η εικόνα που αντικρύσαμε ήταν αποκρουστική για το μάτι και δυσάρεστη για τα ρουθούνια. Η κοίτη ήταν κατάμαυρη, ενώ, όπως μας είπαν οι ντόπιοι, το καλοκαίρι είναι χειρότερα τα πράγματα, αφού δεν υπάρχει καν το νερό της βροχής να "σπάει" τη δυσοσμία.

Ο πρόεδρος της κοινότητας Συκαμίνου Α. Τζεβελέκος μας είπε ότι όλες οι μηνύσεις κατά αγνώστων, που έκανε η κοινότητα για τη ρίψη αποβλήτων, έχουν πάρει αναβολές και ότι αν δεν προωθηθούν λύσεις από κάθε αρμόδιο, θα προχωρήσει σε κινητοποιήσεις. Πρόσθεσε ότι η ρύπανση και η δυσοσμία έχουν κάνει ανυπόφορη τη ζωή στο χωριό, ενώ έχει μολυνθεί και ο υδροφόρος ορίζοντας, με αρνητικές επιπτώσεις στη γεωργία, αφού η άρδευση χιλιάδων στρεμμάτων γίνεται από γεωτρήσεις!

Ο Ν. Βάθης,κοινοτικός σύμβουλος της μειοψηφίας και μέλος του συνδέσμου, τόνισε την ανάγκη των αγωνιστικών κινητοποιήσεων ως τη μοναδική διέξοδο στο πρόβλημα.

Ο Σ. Κωστελέτος,από την Ομοσπονδία των Συλλόγων, πρόσθεσε ότι το νερό έχει κριθεί ακατάλληλο ακόμη και για πότισμα, ενώ ο Γ. Μπάτσιος,επίσης από την ομοσπονδία, τόνισε ότι μελέτες επιστημόνων δείχνουν το βυθό του Ευβοϊκού να έχει υψηλά ποσοστά μόλυνσης. Και οι δύο συνομιλητές μας πιστεύουν ότι το ΥΠΕΧΩΔΕ "προσφέρει" βιολογικούς καθαρισμούς, με αντάλλαγμα τη μεταφορά των βυρσοδεψείων.

Να σημειωθεί ότι η διεύθυνση υγιεινής της Νομαρχίας Αν. Αττικής προχώρησε σε αυτοψία του ποταμού στην κοινότητα Συκαμίνου τον Απρίλη του '89 και διαπίστωσε ότι τα απόβλητα "δεν υφίστανται την κατάλληλη επεξεργασία με συστήματα βιολογικού καθαρισμού, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρές ανθυγιεινές καταστάσεις για τους κατοίκους της κοινότητας Συκαμίνου και της γύρω περιοχής".

Με έγγραφό του, τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου, το υπουργείο Υγείας παρακαλεί τη Νομαρχία Βοιωτίας να ελέγξει τις βιομηχανίες στα Οινόφυτα και να τις πιέσει να λάβουν τα μέτρα που υποχρεούνται.

Εξάλλου, αρμόδιες επιτροπές της Νομαρχίας Αν. Αττικής, σε συνεδρίασή τους το Σεπτέμβρη του '95, αποφάσισαν ανάμεσα σε άλλα να εισηγηθούν τη μη μεταφορά των βυρσοδεψείων. Μάλιστα, το Νομαρχιακό Συμβούλιο θα συνεδριάσει με μοναδικό θέμα το πρόβλημα του Ασωπού στις 28 Γενάρη. Αντίθετα, δυσαρέσκεια προκαλεί στους φορείς της περιοχής, η σιωπή της Νομαρχίας Βοιωτίας στο πρόβλημα.

Συγκλονιστικά στοιχεία ωστόσο μας παρουσίασε η Ομοσπονδία Συλλόγων της περιοχής. Σύμφωνα με έρευνα της επιστημονικής ομάδας του καθηγητή γεωλογίας Σ. Λεοντάρη,αλλά και της Δρ. Αργυρώς Ζενέκου,βιολόγου - ωκεανογράφου, εντεταλμένης ερευνήτριας του Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, αποδεικνύεται ότι η ρύπανση του Ασωπού δεν αποτελεί τοπικό πρόβλημα μόνο των κοινοτήτων που εισπράττουν τα άμεσα, δυσάρεστα αποτελέσματα, αλλά ζήτημα ζωής για την περιοχή της Αττικής και του Ευβοϊκού κόλπου.

Τα αποτελέσματα της έρευνας του Σ. Λεοντάρη δείχνουν ότι οι τιμές των ρύπων είναι ανησυχητικές και η επίδρασή τους φτάνει μέχρι το Μαραθώνα. Οι συγκεντρώσεις χαλκού είναι διπλάσιες από τον κόλπο του Σαρωνικού, πενταπλάσιες από τον Αμβρακικό, Πατραϊκό και Μαλιακό και δεκαπενταπλάσιες από ολόκληρη τη Μεσόγειο!

Κάδμιο, μαγγάνιο, ολικός και διαλυτός μόλυβδος και νικέλιο συγκεντρώνονται στην περιοχή σε ανάλογες ή υπερδιπλάσιες ποσότητες από γνωστές περιοχές ρύπανσης όπως το Λαύριο και η Ελευσίνα. Ο ερευνητής τόνισε στα μέλη του συλλόγου ότι πιθανή επιβάρυνση του Ασωπού με τα βυρσοδεψεία θα χειροτερέψει την κατάσταση.

Η Αργυρώ Ζενέκου κλείνει την έρευνά της τονίζοντας: "Είναι σαφές ότι ο νότιος Ευβοϊκός είναι μια ευαίσθητη περιοχή ήδη αρκετά υποβαθμισμένη. Περαιτέρω εισροή βιομηχανικών αποβλήτων, όπως τα προβλεπόμενα από τα βυρσοδεψεία, πλουσίων σε βαρέα μέταλλα, θα οδηγήσει σε καταστρεπτικά αποτελέσματα, όπως π. χ. στον κόλπο της Γέρας".

Πάντως, η ομοσπονδία των συλλόγων της περιοχής του Ασωπού, οι ΟΤΑ της περιοχής και ο σύλλογος των ψαράδων δηλώνουν την άρνησή τους σε κάθε σκέψη επιβάρυνσης του ποταμού με τα βυρσοδεψεία και τονίζουν την αναγκαιότητα για άμεσο έλεγχο των βιομηχανικών δραστηριοτήτων από τις υπηρεσίες των δύο νομαρχιών.

Ανάλογη θέση έχει εκφράσει και ο νομαρχιακός σύμβουλος Αν. Αττικής και επικεφαλής της "Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας" Αν. Αττικής, Ν. Στεφανίδης,ο οποίος τόνισε και την ανάγκη ενεργοποίησης του συνδέσμου των ΟΤΑ Ασωπού.