Δίχως περιστροφές, η Αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών Μ. Ολμπράιτ,πριν τη συνάντησή της με τον Ελληνα ομόλογό της Θ. Πάγκαλο την περασμένη Πέμπτη, καθώς τον υποδεχόταν στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, υπογράμμισε την άποψη της Ουάσιγκτον για τον απ' ευθείας ελληνοτουρκικό διάλογο, ως καλύτερο μέσο επίλυσης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων.

Οπως μπορεί να καταλάβει κανείς, στα ενδότερα, όπου έγιναν οι συνομιλίες, ο Θ. Πάγκαλος, πρέπει να έγινε αποδέκτης ισχυρότατων πιέσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, δύο ήταν τα σημεία των αμερικανικών πιέσεων. Το πρώτο, περί απ' ευθείας ελληνοτουρκικών συνομιλιών, ήδη το επεσήμανε η Αμερικανίδα υπουργός πριν τη συνάντηση. Το δεύτερο αφορά την εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων.

Σύμφωνα με πληροφορίες η Μ. Ολμπράιτ, υπογράμμισε στον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών πως η Ουάσιγκτον επιθυμεί την ταχύτατη εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων και πως θεωρεί ικανοποιητικές τις θέσεις της Αγκυρας, όπως αυτές διατυπώνονται στην επιστολή της Τανσού Τσιλέρ, προς τον Ολλανδό πρωθυπουργό. Οπως είναι γνωστό, η Ολλανδία, ως προεδρεύουσα της ΕΕ έχει συγκαλέσει για τις 15 του μήνα έκτακτη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών προκειμένου να εξεταστεί η πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων, μέσα από το πρίσμα των προβλημάτων που δημιουργούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό. Για τον σκοπό αυτό η υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας στην επιστολή της επιχειρεί, με προσεκτικές διαπιστώσεις να προσφέρει τη δυνατότητα στους εταίρους, να κάμψουν τις ελληνικές αντιρρήσεις για την πορεία της Τουρκίας προς την Ευρώπη.

Οι εταίροι, σύμφωνα με τα μηνύματα που έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση από Παρίσι, Λονδίνο και Βόννη, θεωρούν ικανοποιητικές τις γενικές αναφορές της Τουρκίας, περί αναζήτησης λύσεων στα ελληνοτουρκικά με βάση τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Ικανοποιητικές θεωρεί τις τουρκικές θέσεις και η Ουάσιγκτον, όπως υπογράμμισε στον Θ. Πάγκαλο και η Μ. Ολμπράιτ, η οποία μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, επεσήμανε πως η χώρα της θα επιθυμούσε την ένταξη της Τουρκίας στην πρώτη ομάδα χωρών που είναι υπό διαπραγμάτευση για ένταξη.

Η θέση αυτή των εταίρων και συμμάχων, έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην Αθήνα, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, ο Θ. Πάγκαλος εμφανίζεται ανυποχώρητος στην άποψη πως η Τουρκία δεν είναι δυνατό να υπεκφεύγει, και πως η Ελλάδα πρέπει να λάβει συγκεκριμένες και σαφείς δεσμεύσεις πριν συμφωνήσει με την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Τη θέση αυτή, σύμφωνα με πληροφορίες, υποστήριξε ο Θ. Πάγκαλος, κατά τη συνάντησή του με την Μ. Ολμπράιτ, προκαλώντας τον εκνευρισμό της. Ωστόσο, με τη θέση αυτή του υπουργού Εξωτερικών, δε φαίνεται να συμφωνεί η υπόλοιπη ηγεσία του υπουργείου, ούτε ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης.

Η ουσία της συνάντησης του υπουργού Εξωτερικών με την Αμερικανίδα ομόλογό του, πέρασε σε δεύτερη μοίρα για την ειδησεογραφία, καθώς μια φράση του Θ. Πάγκαλου για τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας, προκάλεσε "έκρηξη" στην Αθήνα. Ο Θ. Πάγκαλος, μετά τη συνάντηση με την Μ. Ολμπράιτ, είπε πως αν η Τουρκία δεν είναι μέρος της ευρωπαϊκής ιστορίας, τότε ούτε η Ελλάδα είναι.

Οι δηλώσεις του Θ. Πάγκαλου, προκάλεσαν την αντίδραση της ΝΔ και ο εκπρόσωπος του κόμματος Π. Παυλόπουλος, δήλωσε ότι ο Ελληνας ΥΠΕΞ είτε από απειρία είτε από εσφαλμένη εκτίμηση, διέπραξε ιστορικό ατόπημα, προσπαθώντας να καλύψει υποχωρήσεις που έκανε ή πρόκειται να κάνει.

Πάντως, τον υπουργό Εξωτερικών κάλυψε απόλυτα ο υπουργός Τύπου, ο οποίος υπογράμμισε πως η θέση της κυβέρνησης είναι υπέρ του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Τουρκίας. Ο Δ. Ρέππας είπε ακόμη πως η Αθήνα επιθυμεί την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων αλλά περιμένει δείγματα καλής θέλησης από την Αγκυρα. Ο Δ. Ρέππας επίσης, χαρακτήρισε κακόπιστη διάγνωση την τοποθέτηση της ΝΔ, υπενθυμίζοντας ότι πολλές φορές το κόμμα αυτό έχει ταχθεί υπέρ ενός εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικού διαλόγου.